Bunt młodzieńczy. Uwarunkowania. Formy. Skutki

• Druk: Warszawa, 2006
• Autor: Anna Oleszkowicz
• Wydawca: Scholar

Książka Anny Oleszkowicz jest pierwszą w języku polskim tak obszerną monografią poświęconą buntowi z punktu widzenia psychologicznych mechanizmów rozwojowych. O buncie mówi się często przy okazji różnych problemów wychowawczych, wskazuje jako oczywisty i trwały element relacji młodego człowieka ze społeczeństwem, ale niewiele jest opracowań, które w sposób pogłębiony i systematyczny omawiałyby jego rolę w procesie kształtowania tożsamości i indywidualności młodych ludzi wkraczających w dorosłość.
Na podkreślenie zasługują dwa wątki szerzej rozwinięte przez Autorkę od strony teoretycznej i poparte badaniami empirycznymi. Pierwszym z nich jest kwestia buntu wewnętrznego (nieujawnianego, tłumionego w sobie aktu sprzeciwu), który - jak potwierdzają badania -jest zjawiskiem w dużym stopniu negatywnym i niepożądanym z punktu widzenia korzyści rozwojowych młodego człowieka. Drugi wątek wskazuje na wiele pozytywnych, wręcz konstruktywnych i twórczych aspektów buntu młodzieńczego (związanych zarówno z jego przejawami, jak i funkcjami), co pozwala Czytelnikowi wyjść poza stereotyp buntu kojarzonego głównie z nieposłuszeństwem i krnąbrnością młodych ludzi.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Psychologia
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-7383-180-3
• Liczba stron: 248

Spis tabel, rycin i wykresów  9
Wprowadzenie  11
Część I 
Charakterystyka buntu młodzieńczego
Rozdział 1. Bunt jako zjawisko społeczne. Kontestacja  16
1.1. Kontestacja a bunt   18
1.2. Bunt społeczny a dewiacja pozytywna   20
1.2.1. Bunt jako reakcja na anomię społeczną– koncepcja Roberta Mertona   24
1.2.1.1. Pojęcie anomii   24
1.2.1.2. Bunt jako reakcja przystosowawcza   26
Rozdział 2. Bunt indywidualny – charakterystyka zjawiska  31
2.1. Człowiek absurdalny i człowiek zbuntowany – koncepcja Alberta Camusa  31
2.1.1. Istota buntu w ujęciu Camusa   33
2.1.2. Cechy buntu w ujęciu Camusa   34
2.2. Negatywizm w teorii psychologicznej zmiany ukierunkowania(psychological reversal) Michaela Aptera   39
2.2.1. Założenia teorii   39
2.2.2. Miejsce negatywizmu w teorii reversal   43
2.2.3. Związek wymiaru konformizm – negatywizm z wymiarem telic – paratelic   49
2.2.4. Empiryczne ustalenia dotyczące wymiaru konformizm – negatywizm   52
2.2.5. Kilka słów o autonegatywizmie   55
Rozdział 3. Bunt młodzieńczy jako zjawisko psychologiczne – ujęcie własne   59
3.1. Definicja buntu   59
3.2. Formy buntu: zewnętrzna i wewnętrzna   62
3.3. Rodzaje buntu, czyli przeciw komu i ze względu na co buntuje się młodzież   69
3.3.1. Przedmiot buntu   69
3.3.2. Bunt egocentryczny vs. bunt altruistyczny   70
3.4. Atrybuty buntu młodzieńczego   72
3.5. Pomiar buntu młodzieńczego – metoda własna   72
3.6. Wewnętrzne zależności w obrębie buntu młodzieńczego  78
3.7. Płeć a rodzaje i przejawy buntu młodzieńczego  81
Rozdział 4. Rola buntu młodzieńczego w kształtowaniu się poczucia tożsamości   86
4.1. Rozwojowe mechanizmy buntu młodzieńczego   86
4.1.1. Mechanizm I   86
4.1.2. Mechanizm II   89
4.1.3. Mechanizm III   91
4.1.4. Mechanizm IV   94
4.1.5. Próba empirycznej weryfikacji rozwojowych mechanizmów buntu młodzieńczego   101
4.2. Funkcje buntu   108
4.3. Pozytywne i negatywne aspekty buntu młodzieńczego i ich teoretyczne kryteria  112
4.3.1. Kryterium I – istota buntu   112
4.3.2. Kryterium II – skutki dla rozwoju jednostki   115
4.3.3. Kryterium III – przejawy buntu    121
4.3.4. Kryterium IV – skutki społeczne   122
Część II
Osobowościowe i temperamentalne  uwarunkowania buntu młodzieńczego 
Rozdział 1. Bunt młodzieńczy a Wielka Piątka i temperament  128
1.1. Założenia teoretyczne   129
1.2. Metody kwestionariuszowe wykorzystane w badaniu   134
1.3. Formy buntu młodzieńczego a czynniki osobowościowe i temperamentalne  134
1.3.1. Pytania badawcze i hipotezy  135
1.3.2. Przebieg badania   137
1.3.3. Wyniki  137
1.4. Sposoby przejawiania się buntu a czynniki osobowościowe i temperamentalne  141
1.4.1. Pytania badawcze i hipotezy  141
1.4.2. Wyniki  144
1.5. Interpretacja uzyskanych wyników  148
1.6. Podsumowanie  151
Rozdział 2. Bunt młodzieńczy a sposób przeżywania siebie w okresie adolescencji 153
2.1. Założenia teoretyczne  154
2.2. Metody kwestionariuszowe wykorzystane w badaniu  167
2.3. Formy buntu młodzieńczego a sposób przeżywania siebie w okresie adolescencji  171
2.3.1. Pytania badawcze i hipotezy  172
2.3.2. Przebieg badania  173
2.3.3. Wyniki   173
2.4. Sposoby przejawiania buntu a przeżywanie siebie w okresie adolescencji  177
2.4.1. Problemy badawcze i hipotezy   178
2.4.2. Wyniki  178
2.5. Interpretacja uzyskanych wyników   181
2.6. Podsumowanie  189
Rozdział 3. Pozytywne i negatywne aspekty buntu i ich uwarunkowania w świetle badań empirycznych 191
3.1. Psychologiczne mechanizmy buntu altruistycznego – próba rozpoznania   191
3.1.1. Empiryczne korelaty buntu altruistycznego   196
3.2. Bunt wewnętrzny i jego korelaty  202
3.3. Psychologiczne uwarunkowania sposobów przejawiania buntu młodzieńczego   206
3.3.1. Empiryczne korelaty zachowań agresywnych/destrukcyjnych  207
3.3.2. Empiryczne korelaty zachowań nieagresywnych/konstruktywnych  210
Uwagi krytyczne i wnioski 213
Zamiast zakończenia   216
Summary  222
Bibliografia   224
Indeks nazwisk   237
Aneks  242