Psychologia dorastania

• Druk: Warszawa, 2013
• Autor: Alicja Senejko, Anna Oleszkowicz
• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN

Dorastanie jest szczególnym okresem zarówno w życiu nastolatka, jak i jego otoczenia. Aby rozumieć rozwój młodego człowieka, warto zauważyć, jak bardzo wpływają na niego przemiany kulturowo-cywilizacyjne. Procesy globalizacji stwarzają zupełnie nowe, dotychczas nieuwzględniane w teoriach naukowych, warunki rozwoju.
Książka dostarcza odpowiedzi na pytania:
- jak kształtują się wzorce atrakcyjności fizycznej młodzieży stale korzystającej z mediów,
- jakie znaczenie mają realne i wirtualne przyjaźnie i związki w dobie portali społecznościowych,
- jak krystalizuje się tożsamość i światopogląd nastolatka,
- jak przebiega rozwój poznawczy człowieka dorastającego w społeczeństwie informacyjnym,
skąd się bierze bunt młodzieńczy i jakie są źródła młodzieńczego idealizmu.
Książka pozwala zrozumieć prawidłowości i dostrzec nieprawidłowości rozwoju nastolatków w sferze biologicznej, seksualnej, poznawczej, emocjonalnej i społecznej.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Psychologia
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-01-19474-1
• ISBN druku: 978-83-01-17404-0
• Liczba stron: 298

Wstęp                                                                          9

Rozdział 1 (Młody) człowiek a wyzwania współczesnego świata − wprowadzenie     13
1.1. Dialektyka przemian globalizacyjnych                                           14
1.2. Oczekiwane kierunki zmian rozwojowych w adolescencji i wczesnej dorosłości      18

Część I Dojrzewanie w społeczeństwie informacyjnym 25

Rozdział 2 Spostrzeganie własnej atrakcyjności w kontekście przemian biologicznych i kulturowych                                                                  27
2.1. Akceleracja rozwoju a współczesne warunki życia                                28
2.2. Dojrzewający mózg jako biologiczna podstawa zmian w zachowaniu               30
2.3. Dojrzewanie seksualne                                                        33
	2.3.1. Edukacja seksualna                                                      37
	2.3.2. Negatywne skutki zachowań seksualnych młodzieży                        43
2.4. Kulturowe koncepcje atrakcyjności fizycznej                                     48
2.5. Autoprezentacja jako podstawa powodzenia                                     53

Rozdział 3 Kondycja zdrowotna adolescentów i ich jakość życia w dobie intensywnych zmian cywilizacyjnych                                                        55
3.1. Samopoczucie adolescentów                                                   56
3.2. Zachowania zdrowotne młodzieży                                              59
	3.2.1. Aktywność fizyczna młodzieży                                           61
	3.2.2. Sposób odżywiania się                                                   62
	3.2.3. Pielęgnacja i ochrona ciała                                               62
	3.2.4. Zachowania ryzykowne                                                  63
3.3. Wybrane przykłady chorób cywilizacyjnych i zagrożeń w okresie dorastania        66
	3.3.1. Depresja młodzieńcza                                                   66
	3.3.2. Przewlekłe zmęczenie                                                   71
	3.3.3. Problematyczne używanie internetu                                       73
3.4. Zdrowie a rozwój umiejętności kontrolowania ekspresji uczuć i wzrost wglądu we własne emocje                                                             75

Rozdział 4 Formowanie się różnych aspektów identyfikacji płciowej w społeczeństwach postmodernistycznych                                  79
4.1. Płeć psychologiczna – aspekty kulturowe płci                                    80
4.2. Kulturowe zmiany w stereotypach płci                                          84
4.3. Negatywne i pozytywne konsekwencje przezwyciężania stereotypów płci           85
4.4. Od orientacji seksualnej ku tożsamości seksualnej                                87
	4.4.1. Rozwój orientacji hetero- i homoseksualnej                                88
	4.4.2. Tożsamość seksualna jako kategoria społeczna                             91

Część II Zmiany w sposobie rozumienia siebie i świata w rzeczywistości zglobalizowanej 93

Rozdział 5 Rozwój poznawczy w okresie dorastania                                     95
5.1. Rozwój świadomości a wyzwania współczesności                                95
	5.1.1. Problem uświadamiania sobie pojęć i ich zamierzonego używania w okresie dorastania w ujęciu Jeana Piageta i Lwa Wygotskiego                       96
	5.1.2. Operacje konkretne i formalne a rozwój w dobie globalizacji                 98
	5.1.3. Operacje konkretne i formalne jako narzędzia radzenia sobie z rzeczywistością ponowoczesną                                                          103
	5.1.4. Operacje formalne a transgresje                                          104
5.2. Rozwój poznawczy w adolescencji a myślenie relatywistyczne                     106
	5.2.1. Relatywizm myślenia dorastających a globalizacja                            109
5.3. Świadomość a narzędzia poznawcze rozumienia świata                           110
	5.3.1. Rozwój świadomości w ujęciu Juana Pascual-Leone                         111

Rozdział 6 Ku dojrzałej podmiotowości                                                  115
6.1. Rozwój samoregulacji i samoświadomości dorastających                          115
	6.1.1. Samokontrola w ujęciach psychologii rozwojowej i społecznej               117
	6.1.2. Rozwój samoregulacji dorastających w dobie globalizacji                    122
6.2. Rozwój osobowości dorastających w dobie globalizacji                            123
	6.2.1. Podstawowe funkcje Ja i rozwój osobowości w ujęciu Juana Pascual-Leone i Ronalda Irwina                                                        124
	6.2.2. Systemy regulacji i rozwój osobowości w ujęciu Giseli Labouvie-Vief         126
	6.2.3. Rozwój koncepcji Ja a samoocena w okresie dorastania                      127
	6.2.4. Rozwój Ja w dobie globalizacji                                            130
	6.2.5. Rozwój osobowości a reagowanie na sytuacje stresowe                      134

Rozdział 7 Ku dojrzałej tożsamości indywidualnej                                       138
7.1. Rozwój tożsamości dorastających z perspektywy tradycyjnych ujęć                138
7.2. Przykłady współczesnych modeli tożsamości                                    145
	7.2.1. Tożsamość jako struktura i jako proces – ujęcie Michaela Berzonsky’ego      145
	7.2.2. W kierunku globalnego rozumienia tożsamości osobistej                    149

Część III Zmiany w relacjach społecznych w kontekście przemian cywilizacyjnych 155

Rozdział 8 Reorganizacja relacji z rodzicami                                             157
8.1. Dojrzewanie biologiczne i jego wpływ na relacje rodzinne                        158
8.2. Kontekst psychologiczny i społeczny kształtowania się nowych relacji z rodzicami                                                                  159
	8.2.1. Przejmowanie przez młodzież kontroli nad własnym życiem                 162
	8.2.2. Relacje z rodzicami w kontekście zmian społecznych – konflikt pokoleń      163
	8.2.3. Obszary sporu między rodzicami i dziećmi                                167
	8.2.4. Rola buntu w relacjach z dorosłymi                                       170
8.3. Racjonalna kooperacja – koloryt współczesnych relacji dzieci z dorosłymi          173
	8.3.1. Programowe opóźnienie w zakresie osiągania niezależności ekonomicznej – przygotowanie do kariery zawodowej                                    180

Rozdział 9 Wzrost znaczenia grupy rówieśniczej                                        186
9.1. Znaczenie grupy rówieśniczej w kontekście kształtującej się tożsamości            186
	9.1.1. Charakterystyka współczesnych grup pokoleniowych                       190
9.2. Rodzaje relacji z rówieśnikami                                                 196
	9.2.1. Oblicza przyjaźni                                                        196
	9.2.2. Związki preintymne                                                     199
	9.2.3. Relacje interpersonalne w cyberprzestrzeni                                201
9.3. Tożsamość społeczna adolescentów                                             206
	9.3.1. Rodzaje kategorii MY                                                    208
9.4. Dwa oblicza młodzieńczej samotności                                          209

Część IV Zmiany w sposobie wartościowania w dobie globalizacji 211

Rozdział 10 Formowanie się systemu etycznego młodzieży                              213
10.1. Rozwój moralny w ujęciu klasycznych modeli Jeana Piageta i Lawrence’a Kohlberga                                                                  213
10.2. Współczesne podejścia społeczno-relacyjne do rozwoju moralnego               215
10.3. Rozwój moralny a plastyczność zachowań etycznych w ujęciu Dennisa Krebsa i Kathy Denton                                                              218
10.4. Świadoma i nieświadoma motywacja, leżąca u podstaw rozumowania moralnego                                                                  220
10.5. Rodzaje sądów włączonych w moralną ocenę zachowań                         222
10.6. Rozwój sądów moralnych w ciągu życia                                        225
10.7. Szanse i zagrożenia formowania się systemu etycznego młodzieży w zglobalizowanej rzeczywistości                                             227

Rozdział 11 Światopogląd młodzieży                                                      231
11.1. Kształtowanie się światopoglądu i systemu wartości jako zadanie rozwojowe      233
11.2. Analiza wybranych aspektów treściowych światopoglądu młodzieńczego          237
	11.2.1. Idealizm – pragmatyzm – praktycyzm                                  237
	11.2.2. System wartości i orientacje światopoglądowe w kontekście przemian społeczno-kulturowych                                               242
11.3. Kształtowanie się cnót obywatelskich – solidarność społeczna                   245

Zamiast zakończenia: dylematy tożsamościowe dorastających             249
Aneks. Zarys teorii operatorów konstruktywnych Juana Pascual-Leone    256
Bibliografia                                                                    261
Indeks nazwisk                                                                287
Indeks rzeczowy                                                               294
O Autorach                                                                    298