Diagnoza pozytywna w resocjalizacji. Warsztat diagnostyczny pedagoga praktyka

• Druk: 2019
• Autor: Ewa Wysocka
• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Proponowana publikacja stanowi drugą, uzupełniającą część monografii, dotyczącej diagnozy pozytywnej w resocjalizacji ( Diagnoza pozytywna w resocjalizacji. Model teoretyczny i metodologiczny, UŚ, Katowice 2015). Autorka przedstawia w niej model diagnozy w ujęciu komplementarnym, jednak akcentującym podejście pozytywne do procesu poznania jednostki niedostosowanej społecznie. Wychodząc od ogólnych koncepcji człowieka i jego wychowania, proponuje model integralny, wielowymiarowy procesu jego stawania się oraz adekwatny do przyjętych założeń teoretycznych model diagnozy jego potencjałów.

Publikacja składa się z dwóch części. Pierwsza jest rozbudowaną w stosunku do poprzedniej publikacji (2015) prezentacją założeń teoretyczno-metodologicznych diagnozy pozytywnej w resocjalizacji, zaś druga zawiera propozycje konkretnych modeli diagnozy indywidualnych właściwości i potencjałów człowieka, które należy zidentyfikować i wykorzystać w procesie wewnętrznej przemiany lub w procesie wspierania rozwoju jednostki. Druga część ma zatem wymiar bardziej praktyczny, obejmując modele diagnozy osobowości w ujęciu poznawczym i uzupełniające rozpoznanie modele diagnozy istotnych cech osobowości ważnych dla oceny niedostosowania społecznego, a także modele badania potencjału kreacyjnego jednostki wyznaczające wprost przebieg procesu rozwoju – procesu „stawania się” człowieka. Szczególny walor metodologiczny i jednocześnie metodyczno-praktyczny tej publikacji wiąże się z przedstawieniem w aneksie konkretnych i rozbudowanych diagnoz przypadków, dokonanych z wykorzystaniem wybranych narzędzi, które mogą służyć jako przykład modelowego postępowania diagnostycznego służącego bezpośrednio diagnozie projektującej.

Zaprezentowane teoretyczne podejście pozytywne do diagnozy dla potrzeb resocjalizacji wraz z jego egzemplifikacją i konkretyzacją w formie przedstawienia modelowych rozwiązań w obszarze postępowania diagnostycznego, może być przydatne w rozwijaniu świadomości metodologicznej i diagnostycznej zarówno teoretyków jak i praktyków, zajmujących się edukacją i reedukacją. Podkreślić należy, że na polskim rynku wydawniczym nie ma kompleksowego opracowania obejmującego przedmiot, założenia teoretyczne i metodologiczne, oraz propozycje rozwiązań metodologicznych (zestaw technik i narzędzi) diagnozy resocjalizacyjnej w ujęciu pozytywnym.



Ewa Wysocka, Prof. UŚ dr hab. nauk humanistycznych, pedagog i psycholog, pracownik naukowo-dydaktyczny Uniwersytetu Śląskiego i Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, profesor nadzwyczajny w Zakładzie Teorii Wychowania (UŚ) i Zakładzie Psychoprofilaktyki (AJD). Specjalizuje się w problematyce młodzieży, metodologii oraz diagnostyce psychopedagogicznej. Autorka, współautorka i redaktorka 22 opracowań zwartych i ponad 350 artykułów. Do najważniejszych książek zalicza: Młodzież a religia. Społeczny wymiar religijności młodzieży ( Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2000); Religijność a tolerancja – obszary zależności (Wydawnictwo Nomos, Kraków 2000); Człowiek a środowisko życia – podstawy teoretyczno-metodologiczne diagnozy (Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2007); Diagnoza w resocjalizacji. Obszary problemowe i modele rozwiązań w ujęciu psychopedagogicznym (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008/2009); Doświadczanie życia w młodości – problemy, kryzysy i strategie ich rozwiązywania (Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2009/2010); „Kim jestem i kim mogę się stać”. Niektóre problemy okresu dorastania związane z wyborem zawodu (Ministerstwo Edukacji Narodowej, Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków 2011); Problemy i zagrożenia społeczne we współczesnym świecie (Wydawnictwo Śląsk, Katowice 2001; współautor A. Nowak); Diagnoza psychopedagogiczna (Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2006; współautor E. Jarosz); Dzieci i młodzież w niegościnnym świecie – zagrożenia rozwojowe i społeczne (redakcja; Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2012); Diagnostyka pedagogiczna, Oficyna Impuls, Kraków 2013), Diagnoza pozytywna w resocjalizacji, Wyd. UŚ, Katowice 2015). Autorka wielu wystandaryzowanych narzędzi diagnostycznych do oceny różnych wymiarów funkcjonowania młodego pokolenia, m. in. wykorzystywanych w doradztwie zawodowym. Laureatka Nagrody im. Profesor Ireny Lepalczyk Łódzkiego Towarzystwa Naukowego za pracę badawczą z zakresu pedagogiki społecznej (2010) oraz Nagrody Indywidualnej II stopnia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (2011). [maj 2018]

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Edukacja, pedagogika, szkolnictwo
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-226-3487-5
• ISBN druku: 978-83-226-3486-8
• Liczba stron: 388

SPIS TREŚCI


Wstęp | 9


ROZDZIAŁ 1
Podejście pozytywne i psychotransgresjonizm jako podstawa teoretyczna
diagnozy w resocjalizacji | 13

1.1. Wprowadzenie | 15
1.2. Pozytywny nurt myślenia o resocjalizacji jako podstawa podejścia
do procesu diagnostycznego | 24
1.3. Pozytywna psychologia nadziei i psychotransgresjonizm jako podstawa
diagnozy pozytywnej w resocjalizacji | 38
1.4. Podsumowanie | 55

ROZDZIAŁ 2
Wybrane narzędzia do diagnozy realizowanej na potrzeby resocjalizacji
– ujęcie pozytywne | 57

2.1. Wprowadzenie – założenia przyjętego modelu diagnozy pozytywnej | 59
2.2. Jednostka niedostosowana społecznie – jej osobowość i narzędzia
jej poznawania | 69
2.2.1. Kwestionariusz Nastawień Intrapersonalnych, Interpersonalnych
i Nastawień wobec Świata (KNIIŚ) | 71
2.2.1.1. Podstawy teoretyczne narzędzia | 71
2.2.1.2. Opracowanie narzędzia | 75
2.2.1.3. Procedura badania, obliczanie, analiza i interpretacja
wyników | 78
2.2.1.4. Zastosowanie narzędzia i prowadzenie badań z jego
wykorzystaniem | 81
2.2.2. Kwestionariusz „Jak myślę” (HIT) i jego stosowanie w diagnozie
resocjalizacyjnej | 82
2.2.2.1. Podstawy teoretyczne | 82
2.2.2.2. Opracowanie narzędzia | 87
2.2.2.3. Procedura badania, obliczanie, analiza i interpretacja
wyników | 91
2.2.2.4. Zastosowanie narzędzia i prowadzenie badań z jego
wykorzystaniem | 96
2.2.3. Diagnoza wybranych cech osobowości jednostki niedostosowanej
społecznie – propozycje narzędzi | 97
2.2.4. Podsumowanie | 118
2.3. Kreatywność, twórczość, zdolności i transgresja jednostki niedostosowanej
społecznie – narzędzia ich poznawania | 120
2.3.1. Kwestionariusz Osobowości i Myślenia Twórczego (KOMT) | 123
2.3.1.1. Podstawy teoretyczne narzędzia | 123
2.3.1.2. Opracowanie narzędzia | 126
2.3.1.3. Obliczanie, analiza i interpretacja wyników | 130
2.3.1.4. Zastosowanie narzędzia i prowadzenie badań z jego
wykorzystaniem | 131
2.3.2. Skala Zdolności Specjalnych (SZS) | 134
2.3.2.1. Podstawy teoretyczne narzędzia | 134
2.3.2.2. Opracowanie narzędzia | 139
2.3.2.3. Obliczanie, analiza i interpretacja wyników | 142
2.3.2.4. Zastosowanie narzędzia i prowadzenie badań z jego
wykorzystaniem | 143
2.3.3. Warsztat diagnostyczny w procesie identyfikacji potencjałów
jednostki niedostosowanej społecznie – propozycje innych
narzędzi do wykorzystania w diagnozie resocjalizacyjnej | 147
2.3.3.1. Skala Postaw Twórczych i Odtwórczych (SPTO) | 148
2.3.3.2. Kwestionariusz Twórczego Zachowania (KANH) | 169
2.3.3.3. Lista Zachowań Alternatywnych (LiZA) do pomiaru
typów transgresji | 181
2.3.3.4. Skala Transgresji (ST) | 196
2.3.3.5. Inne możliwości diagnozowania sfery twórczej człowieka | 209
2.3.4. Podsumowanie | 229

Refleksja zamiast zakończenia – podejście pozytywne jako konieczny
warunek efektywnej resocjalizacji | 237

Aneks | 241

Załącznik 1. Kwestionariusz Nastawień Intrapersonalnych, Interpersonalnych
i Nastawień wobec Świata (KNIIŚ) – struktura
narzędzia, przykładowy profil i interpretacja. Wersje dla
uczniów szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych | 241


Załącznik 1a. Struktura KNIIŚ – wersje dla uczniów szkół
podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych |241

Załącznik 1b. Przykładowy profil osobowości – analiza
i interpretacja (szkoła ponadgimnazjalna) | 251


Załącznik 2. Kwestionariusz Osobowości i Myślenia Twórczego (KOMT).
Struktura narzędzia, przykładowe profile i interpretacja.
Wersje dla uczniów gimnazjów i liceów | 269


Załącznik 2a. Struktura Kwestionariusza Osobowości
i Myślenia Twórczego (KOMT) – wersja
dla uczniów gimnazjów | 269

Załącznik 2b. Przykładowy profil osobowości i myślenia
twórczego – analiza i interpretacja (gimnazjum) | 271

Załącznik 2c. Struktura KOMT – wersja dla uczniów liceum | 285

Załącznik 2d. Przykładowy profil osobowości i myślenia
twórczego – analiza i interpretacja (liceum) | 288


Załącznik 3. Skala Zdolności Specjalnych (SZS) (struktura narzędzia,
przykładowe profile i interpretacja) – wersje dla uczniów
gimnazjów i liceów | 305


Załącznik 3a. Struktura SZS – wersja dla uczniów gimnazjów | 305

Załącznik 3b. Przykładowy profil zdolności specjalnych –
analiza i interpretacja (gimnazjum) | 307

Załącznik 3c. Struktura SZS – wersja dla uczniów liceów | 317

Załącznik 3d. Przykładowy profil zdolności specjalnych –
analiza i interpretacja (szkoła ponadgimnazjalna) | 319

Załącznik 3e. Przykładowy profil zdolności specjalnych –
analiza i interpretacja (konfiguracja „artystyczna”) | 333


Bibliografia | 335

Wykaz schematów i tabel | 361

Indeks nazwisk | 363

Indeks rzeczowy | 369

Summary | 379

Résumé | 381

Zusammenfassung | 383