Dzieje wilanowskiej nieruchomości ziemskiej

• Druk: Łódź, 2020
• Autor: Mirosław Kłusek
• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Wilanów najczęściej kojarzy się nam tylko z Janem III Sobieskim oraz Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. Zdecydowanie mniej wiemy na temat kwestii gospodarczo-ekonomicznych i związków funkcjonalno-gospodarczych wilanowskiej nieruchomości ziemskiej. Celem niniejszej publikacji jest wypełnienie tej luki. Opracowanie powstało na podstawie wieloletnich badań nad aspektami gospodarczej działalności wilanowskiej nieruchomości ziemskiej oraz licznych monografii i artykułów już opublikowanych przez autora.
*
Książka adresowana jest do badaczy zajmujących się problematyką nieruchomości, rzeczoznawców majątkowych, adwokatów, radców prawnych, pracowników administracji samorządowej. Może również stanowić cenne źródło wiedzy dla przedstawicieli nauki, m.in. ekonomistów, historyków gospodarczych oraz studentów wydziałów prawa i administracji, a także studentów studiów ekonomicznych.
Ze Wstępu

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Historia i archeologia
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ekonomia, biznes
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-8142-677-0
• ISBN druku: 978-83-8142-676-3
• Liczba stron: 194

Pobierz spis treści»

Wstęp 	9

I. Kształtowanie się pojęcia „nieruchomości ziemskiej” w Polsce począwszy od średniowiecza do czasów współczesnych 	15
1. Od średniowiecza do rozbiorów Polski 	15
1.1. Rzeczy ruchome i nieruchome 	15
1.2. Rzeczy pospolite i prywatne 	17
1.3. Dobra ziemskie 	17
1.3.1. Elementy składowe dóbr ziemskich 	17
1.3.2. Rzeczy główne i przynależności dóbr 	18
1.3.3. Parafia, jako stały element dóbr ziemskich 	21
1.4. Dobra ziemskie – majątki ziemskie 	22
1.4.1. Obrót majątkami ziemskimi 	24
2. Pod zaborami 	25
2.1. Zabór rosyjski 	25
2.1.1. Nieruchomość chłopska 	26
2.1.2. Prawo hipoteczne w zaborze rosyjskim 	27
2.1.3. Ważność ksiąg hipotecznych dla badań historycznych	29
2.2. Zabór austriacki 	30
2.3. Zabór niemiecki 	31
3. Definiowanie pojęcia nieruchomości ziemskiej w II RP 	34
3.1. Rozporządzenie tymczasowe Rady Ministrów z 1 września 1919 r. 	34
3.2. Akty prawne z lat 1922–1939 	35
4. Definiowanie pojęcia nieruchomości ziemskiej po II wojnie światowej 	37
4.1. W świetle dokumentów archiwalnych 	37
4.2. Projekt ustawy o obrocie nieruchomościami ziemskimi 	38
4.3. Definicja pojęcia „nieruchomości ziemskiej” w prawie polskim w świetle najnowszych publikacji prawniczych 	40
4.4. Zastąpienie pojęcia „nieruchomości ziemskiej” pojęciem „nieruchomości rolnej” 	41

II. Dzieje wilanowskiej nieruchomości ziemskiej do 1926 roku 	45
1. Dzieje Dóbr Wilanów do wieku XVII 	45
2. Powstawanie dóbr – od Sobieskiego do Lubomirskiej (1677–1799) 	46
2.1. Jan III Sobieski 	46
2.2. W posiadaniu Sieniawskich 	48
2.3. Poprawa sytuacji gospodarczej dóbr wilanowskich 	52
3. W posiadaniu Potockich (1800–1892)  	53
3.1. Rozwój struktury zarządu dóbr wilanowskich w wieku XIX – kształtowanie się związków funkcjonalnych 	59
3.1.1. Okres 1800–1831 		59
3.1.2. Okres 1832–1864 		60
3.1.3. Struktura organizacyjna klucza wilanowskiego 	61
3.1.3.1. Oddział Prowentowy 	62
3.1.3.2. Oddział Ekonomiczny 	63
3.1.3.3. Oddział Leśny 	63
3.1.3.4. Posiadłości warszawskie 	64
3.1.4. Formy zarządzania dobrami wilanowskimi  	64
4. W posiadaniu Ksawerego Branickiego (1892–1926) 	66

III. Funkcjonowanie wilanowskiej nieruchomości ziemskiej w latach 1927–1945 	69
1. Objęcie Dóbr Wilanów przez Adama Branickiego 	69
2. Problemy finansowe Adama Branickiego i próby wyjścia z zadłużenia 	74
3. Działania Państwowego Banku Rolnego wobec dłużnika Adama Branickiego 	81
4. Sanacja finansów Adama Branickiego 	83
5. Sytuacja finansowa Dóbr Wilanów przed wybuchem II wojny światowej 	88
6. Główne uwarunkowania funkcjonowania dóbr wilanowskich i prognozy 	99
7. Pierwsze lata okupacji niemieckiej	109
8. Sprzedaż obszaru leśnego „Laski Borków” w 1940 r. 	117

IV. Produkcja rolnicza wilanowskiej nieruchomości ziemskiej w dwudziestoleciu międzywojennym 	121
1. Gospodarstwo rolne i mleczne w Wilanowie 	122
2. Gospodarstwo rolne i mleczne w Wolicy 	129
3. Gospodarstwo rybne w Żabieńcu 	134
4. Wydzierżawianie gruntów 	137
5. Ordynaria/naturalia 	141

V. Związki funkcjonalne pomiędzy zespołami pałacowo-parkowymi a częścią gospodarczą wilanowskiej nieruchomości ziemskiej 	151
1. Zespół pałacowo-parkowy w Wilanowie 	151
2. Zastaw zbiorów muzealnych 	155
3. Zespół pałacowo-parkowy w Wilanowie i jego wykorzystanie do produkcji rolniczej 	156
3.1. Ogród Wilanów 	156
3.2. Jezioro Wilanowskie 	158
3.3. Pozostałe sposoby rolniczego wykorzystywania zespołu pałacowo-parkowego w Wilanowie 	160
4. Zespół pałacowo-parkowy w Natolinie 	162
5. Wnioski 	165

Epilog. Losy wilanowskiej nieruchomości ziemskiej po zakończeniu II wojny światowej 	171

Bibliografia 	177
Spis tabel 	183
Spis ilustracji 	185
Indeks osobowy 	187
Indeks nazw geograficznych 	191