Farmakoterapia w ginekologii, uroginekologii i endokrynologii ginekologicznej
Znani i cenieni autorzy, doświadczeni praktycy dzielą się z czytelnikami swoją wiedzą w krótkich, zwięzłych rozdziałach zbudowanych według schematu: charakterystyka choroby, leczenie, piśmiennictwo.
W części ginekologicznej omówiono takie zagadnienia jak:
choroby przenoszone drogą płciową, nieprawidłowe krwawienia z dróg rodnych, endometrioza, dyspareunia, wulwodynia, osteoporoza, zapalenia narządów i zespół bólowy miednicy mniejszej, antykoncepcja, ginekologia młodocianych, a także tematy dotyczące operacji (antybiotykoterapia, powikłania, profilaktyka zrostów pooperacyjnych), czy zastosowanie kwasu hialuronowego w ginekologii.
W „Uroginekologii” czytelnik przeczyta o nadreaktywności pęcherza moczowego, bolesnym pęcherzu moczowym, pęcherzu neurogennym i hipotonicznym, wysiłkowym i mieszanym nietrzymaniu moczu, a także nietrzymaniu moczu u dzieci, leczeniu nocnej poliurii, wpływie schorzeń neurodegeneracyjnych na zaburzenia uroginekologiczne. To również wiedza o wykorzystaniu osocza bogatopłytkowego w uroginekologii, estrogenoterapia, fitoterapia i immunoterapia, zakażenia układu moczowego i ich profilaktyka okołozabiegowa i okołooperacyjna, a także uśmierzanie bólu pooperacyjnego.
W książce omówiono również zagadnienia endokrynologiczne: choroby podwzgórza, przysadki, nadnerczy, tarczycy, jajników; niepłodność żeńską i stymulację owulacji oraz hormonalną terapię menopauzy.
Książka jest przeznaczona dla lekarzy ginekologów i osób przygotowujących się do specjalizacji w dziedzinie położnictwa i ginekologii.
Przedmowa XXI
Wykaz najważniejszych skrótów XXIII
GINEKOLOGIA 1
1. Choroby przenoszone drogą płciową – Natalia Podkowa, Grzegorz H. Bręborowicz 3
1.1. STD wywoływane przez bakterie 4
1.1.1. Kiła 4
1.1.2. Zakażenia gonokokami – rzeżączka 9
1.1.3. Nierzeżączkowe zapalenie cewki moczowej 15
1.1.4. Wrzód weneryczny 18
1.1.5. Ziarnica weneryczna pachwin 21
1.1.6. Ziarniniak pachwinowy 22
1.1.7. Bakteryjna waginoza 24
1.2. STD wywoływane przez wirusy 25
1.2.1. Opryszczka narządów płciowych 25
1.2.2. Kłykciny kończyste 29
1.2.3. Mięczak zakaźny 31
1.2.4. Zakażenie wirusem HIV .32
1.2.5. Zapalenie wątroby typu C 34
1.3. STD wywoływane przez grzyby 36
1.3.1. Kandydoza narządów płciowych 36
1.4. STD wywoływane przez pierwotniaki 40
1.4.1. Rzęsistkowica 40
1.5. STD wywoływane przez pasożyty 42
1.5.1. Świerzb 42
1.5.2. Wszawica łonowa 45
2. Nieprawidłowe krwawienia z dróg rodnych – Anna Roztocka-Kuc 49
2.1. Ostre krwawienie z dróg rodnych 51
2.2. Nadmiernie obfi te i przedłużające się krwawienia miesiączkowe 53
2.3. Krwawienia kontaktowe 66
2.4. Krwawienia podczas stosowania antykoncepcji (doustnej, przezskórnej, dopochwowej, wewnątrzmacicznej) 68
2.5. Krwawienia w okresie około- i pomenopauzalnym 70
3. Endometrioza – Jan Kotarski, Monika Abramiuk 76
4. Dyspareunia – Anna Roztocka-Kuc, Grzegorz H. Bręborowicz 87
5. Wulwodynia – Grzegorz H. Bręborowicz 95
6. Osteoporoza – Dorota Rabiega-Gmyrek 100
7. Zapalenie narządów miednicy mniejszej – Anna Roztocka-Kuc, Grzegorz H. Bręborowicz 111
8. Zespół bólowy miednicy mniejszej – Grzegorz H. Bręborowicz 119
9. Profi laktyka antybiotykowa przed operacją ginekologiczną – Grzegorz H. Bręborowicz, Marek Chuchracki 132
10. Powikłania po operacjach ginekologicznych – Nikodem Horst, Grzegorz H. Bręborowicz 140
10.1. Nieprawidłowe gojenie dostępu operacyjnego – Nikodem Horst 141
10.2. Martwicze zapalenie powięzi/zgorzel gazowa – Nikodem Horst 150
10.3. Rozejście szycia kikuta pochwy – Nikodem Horst 152
10.4. Ropień miednicy mniejszej i zapalenie tkanek miednicy mniejszej – Nikodem Horst 153
10.5. Niedrożność pooperacyjna – Nikodem Horst 155
10.6. Zakrzepowe zapalenie żył miednicy mniejszej – Nikodem Horst 157
10.7. Pooperacyjne nudności i wymioty – Grzegorz H. Bręborowicz 158
11. Farmakoterapia schorzeń ginekologicznych u młodocianych 171
11.1. Krwawienia młodocianych – Agnieszka Drosdzol-Cop 171
11.2. Stany zapalne sromu u dziewcząt – Agnieszka Drosdzol-Cop, Anna Fuchs, Iwona Czech 176
11.2.1. Streptococcus A -hemolizujący 179
11.2.2. Haemophilus infl uenzae 180
11.2.3. Chlamydia trachomatis i mykoplazmy 180
11.2.4. Neisseria gonorrhoeae 182
11.2.5. Zakażenie Trichomonas vaginalis 184
11.2.6. Grzybicze infekcje sromu 185
11.2.7. Sklejenie warg sromowych mniejszych (synechia) 186
11.3. Liszaj twardzinowy sromu u dziewcząt – Agnieszka Drosdzol-Cop, Dominika Orszulak 188
11.4. Endometrioza u nastolatek – Agnieszka Drosdzol-Cop 193
11.5. Antykoncepcja u nastolatek – Agnieszka Drosdzol-Cop, Amanda Robek 198
12. Doustna antykoncepcja hormonalna u kobiet w okresie perimenopauzy – korzyści oraz ryzyko – Ewa Woźniakowska, Paweł Milart 209
13. Zastosowanie kwasu hialuronowego w ginekologii – Tomasz Paszkowski, Wojciech Wrona, Maciej Paszkowski 222
14. Profi laktyka zrostów pooperacyjnych – Zbigniew Friebe, Grzegorz H. Bręborowicz 235
UROGINEKOLOGIA 253
15. Wprowadzenie – Tomasz Rechberger, Ewa Rechberger, Andrzej Wróbel, Paweł Skorupski 255
15.1. Neurotransmitery regulujące funkcje dolnych dróg moczowych 256
15.2. Układ przywspółczulny a funkcja dolnych dróg moczowych 258
15.3. Układ współczulny a funkcja dolnych dróg moczowych 259
15.4. Nerwy somatyczne a funkcja dolnych dróg moczowych 260
15.5. Impulsacja sensoryczna dośrodkowa a funkcja dolnych dróg moczowych 261
15.6. Receptory nukleotydowe (purynergiczne) w funkcjonowaniu układu moczowego 262
15.6.1. Rola receptorów nukleotydowych w funkcjonowaniu dolnego odcinka dróg moczowych 263
16. Farmakoterapia nadreaktywności pęcherza moczowego 267
16.1. Leki antycholinergiczne – Andrzej Wróbel, Tomasz Rechberger 267
16.2. Mirabegron w leczeniu nadreaktywności pęcherza moczowego – Paweł Miotła, Tomasz Rechberger, Andrzej Wróbel 277
16.3. Leki działające na kanały wapniowe – Aneta Adamiak-Godlewska, Katarzyna Romanek-Piva 285
16.4. Farmakoterapia drugorzutowa nadreaktywności pęcherza moczowego – estrogeny – Krzysztof Gałczyński, Tomasz Rechberger 291
16.5. Leki o aktywności adrenergicznej – Andrzej Wróbel, Ewa Rechberger 295
16.6. Leki wpływające na ośrodkowy układ nerwowy – Andrzej Wróbel, Ewa Rechberger 302
16.7. Duloksetyna – Tomasz Rechberger, Ewa Rechberger, Andrzej Wróbel 309
16.8. Prostanoidy a nadreaktywność pęcherza moczowego – Łukasz Nowakowski, Michał Bogusiewicz 315
16.9. Receptory TRP – Katarzyna Jankiewicz, Małgorzata Wojtaś 319
16.9.1. Receptory TRP w drogach moczowych 320
16.10. Receptory tachykininowe – Katarzyna Jankiewicz, Małgorzata Wojtaś 329
16.10.1. Tachykininy oraz ich receptory w drogach moczowych 329
16.10.2. Rola tachykinin w patogenezie chorób dróg moczowych 330
16.11. Toksyna botulinowa A w leczeniu pęcherza nadreaktywnego – Paweł Miotła, Tomasz Rechberger 334
16.12. Leki wpływające na receptory opioidowe jako terapia drugorzutowa w leczeniu pęcherza nadreaktywnego – Katarzyna Romanek-Piva, Aneta Adamiak-Godlewska 342
16.12.1. Agoniści receptora opiodowego 342
16.13. Inhibitory kinazy Rho – Andrzej Wróbel 344
16.14. Receptory kanabinoidowe i kanabinoidy w funkcjonowaniu pęcherza moczowego – Paweł Skorupski 354
16.14.1. Wpływ kanabinoidów na funkcję pęcherza moczowego 356
16.15. Kininy w nadreaktywności pęcherza moczowego – Paweł Skorupski, Łukasz Nowakowski 360
16.16. Farmakoterapia drugorzutowa nadreaktywności pęcherza moczowego – inhibitory fosfodiesterazy – Katarzyna Skorupska, Łukasz Nowakowski 362
17. Zespół bolesnego pęcherza moczowego – Tomasz Rechberger, Łukasz Nowakowski, Paweł Miotła 366
18. Pęcherz neurogenny – uszkodzenia rdzenia kręgowego – Konrad Futyma, Dominika Streit-Ciećkiewicz, Aleksandra Kamińska 373
19. Schorzenia neurodegeneracyjne a zaburzenia funkcji pęcherza moczowego u kobiet – Tomasz Rechberger, Paweł Miotła 380
19.1. Neurologiczna kontrola funkcji dolnych dróg moczowych 381
19.2. Choroba Parkinsona i stwardnienie rozsiane 382
20. Nietrzymanie moczu u dzieci – Beata Kulik-Rechberger 392
20.1. Nietrzymanie moczu w nocy (moczenie nocne) 392
20.2. Nietrzymanie moczu w ciągu dnia oraz w ciągu dnia i w nocy (nieneurogenna dysfunkcja pęcherzowo-zwieraczowa) 399
21. Farmakoterapia wysiłkowego i mieszanego nietrzymania moczu – Tomasz Rechberger, Paweł Miotła, Andrzej Wróbel 408
22. Osocze bogatopłytkowe w uroginekologii – Konrad Futyma, Dominika Streit-Ciećkiewicz, Tomasz Rechberger 417
23. Zakażenia w obrębie dolnego odcinka układu moczowego a schorzenia uroginekologiczne – Marta Monist, Alicja Ziętek, Paweł Miotła, Tomasz Rechberger 425
24. Zakażenia sromu i pochwy – Alicja Ziętek, Marta Monist 433
24.1. Grzybice pochwy 434
24.2. Waginoza bakteryjna 436
24.3. Zakażenia pochwy wywołane bakteriami tlenowymi 438
24.4. Zakażenia Chlamydia trachomatis 440
24.5. Zakażenia mykoplazmami urogenitalnymi 441
24.6. Rzęsistkowica pochwy 442
24.7. Zakażenie wirusem HSV 442
25. Pęcherz hipotoniczny – Tomasz Rechberger, Konrad Futyma 446
26. Rola estrogenoterapii w uroginekologii – Krzysztof Gałczyński, Tomasz Rechberger 453
26.1. Menopauzalny zespół urogenitalny 455
26.2. Nietrzymanie moczu 458
26.3. Zaburzenie statyki narządów miednicy mniejszej 459
27. Desmopresyna w leczeniu nocnej poliurii – Tomasz Rechberger, Paweł Miotła 464
28. Profi laktyka okołozabiegowa zakażeń w uroginekologii – Michał Bogusiewicz, Tomasz Rechberger 470
28.1. Profi laktyka zakażeń układu moczowego 470
28.2. Pooperacyjne zakażenia układu moczowego w uroginekologii 472
28.3. Patogeny 472
28.4. Cewnikowanie pęcherza moczowego a zakażenie układu moczowego 473
28.5. Cystoskopia, badanie urodynamiczne, dopęcherzowe iniekcje toksyny botulinowej 475
28.6. Zakażenie rany w uroginekologii 476
28.7. Farmakologiczna profi laktyka okołooperacyjna podczas zabiegowego leczenia nietrzymania moczu i zaburzeń statyki narządów miednicy mniejszej 477
29. Fitoterapia i immunoterapia zakażeń układu moczowego – alternatywne postępowanie w nawracających zakażeniach dróg moczowych u kobiet – Tomasz Rechberger, Paweł Miotła 480
30. Znieczulenie do operacji uroginekologicznych – Wojciech Dąbrowski 493
31. Uśmierzanie bólu pooperacyjnego po zabiegach uroginekologicznych – Edyta Kotlińska-Hasiec 504
ENDOKRYNOLOGIA GINEKOLOGICZNA 519
32. Choroby podwzgórza – Agnieszka Podfi gurna, Anna Szeliga, Błażej Męczekalski 521
32.1. Zespół Kallmanna 521
32.2. Czynnościowy podwzgórzowy brak miesiączki 523
33. Choroby przysadki – Grzegorz Jakiel, Kornelia Zaręba, Waldemar Kapusta 528
33.1. Hiperprolaktynemia 528
33.2. Guzy przysadki 532
33.2.1. Guzy wydzielające hormon wzrostu 535
33.2.2. Guzy wydzielające ACTH 538
33.2.3. Guzy wydzielające TSH 541
33.2.4. Guzy wydzielające gonadotropiny 542
33.3. Niedoczynność przysadki 543
33.3.1. Zespół Sheehana 544
34. Choroby nadnerczy – Ewa Rudnicka, Monika Grymowicz, Wojciech Pięta, Roman Smolarczyk 550
34.1. Nadczynność kory nadnerczy 550
34.1.1. Zespół Cushinga 550
34.2. Wrodzony przerost nadnerczy 553
34.3. Hiperaldosteronizm pierwotny 555
34.4. Guz chromochłonny 556
34.5. Niedoczynność kory nadnerczy 557
35. Choroby tarczycy 561
35.1. Niedoczynność tarczycy – Marek Ruchała, Ewelina Szczepanek-Parulska 561
35.2. Nadczynność tarczycy – Marek Ruchała, Ewelina Szczepanek-Parulska 568
35.3. Zapalenia tarczycy – Ewelina Szczepanek-Parulska, Marek Ruchała 577
35.3.1. Ostre zapalenie tarczycy 577
35.3.2. Podostre zapalenie tarczycy 579
35.3.3. Przewlekłe autoimmunizacyjne zapalenie tarczycy 581
36. Choroby jajników – Anna Szeliga, Agnieszka Podfi gurna, Błażej Męczekalski 584
36.1. Zespół policystycznych jajników 584
36.2. Hyperthecosis 590
36.3. Przedwczesna niewydolność jajników 591
36.4. Zespół Turnera 596
37. Niepłodność żeńska i stymulacja owulacji – Krzysztof Łukaszuk, Beata Olszak-Sokołowska, Michał Kunicki 601
38. Hormonalna terapia menopauzy – Monika Grymowicz, Ewa Rudnicka, Wojciech Pięta, Roman Smolarczyk 608
Skorowidz 618
