Filmowe obrazy szkoły

• Druk: Kraków, 2011
• Autor: Ewelina Konieczna
• Wydawca: Impuls

Problemy edukacji i wychowania budzą nieustanne zainteresowanie filmowców, w ponad stuletniej historii kina przestrzeń szkoły była wielokrotnie wykorzystywana jako nośnik różnorodnych znaczeń. Filmy, których akcja rozgrywa się w szkole wpisują się w społeczną historię kina, jego recepcji i związków z rzeczywistością społeczną. Tematyka szkolna w kinie często jest pretekstem do rozważań ideologicznych, do poruszania problemów społecznych i politycznych, o których nie chce się, lub nie wolno, z różnych przyczyn, mówić wprost. W filmach o szkole można odnaleźć jawny bądź ukryty wyraz światopoglądu twórców, którzy w formie artystycznej lub popularnej wypowiedzi filmowej wyrażają swój krytyczny stosunek do zideologizowanej rzeczywistości szkolnej. Filmy te stanowią zatem swoistą kontestację edukacji i wychowania w szkole, reprezentującej instytucję państwa, objawiającą się przez filmowe przedstawienia różnych form oporu, odporu i nieposłuszeństwa obywatelskiego.

Przedmiotem badań zawartych w książce są wybrane fabularne filmy aktorskie (z pominięciem filmów dokumentalnych i animowanych) zrealizowane w Polsce i innych krajach Europy, Stanach Zjednoczonych i Australii (ze względu na europejskie i północno-amerykańskie korzenie) w latach 1931-2009. Wybór filmów uwarunkowany jest celem poszukiwań badawczych, analizie poddano zatem przede wszystkim klasyczne oraz cieszące się popularnością i uznaniem krytyki bądź publiczności filmy, w których dodatkowo odnaleźć można ideologiczne i pedagogiczne odwołania. Wiele, zwłaszcza starszych filmów, to uznane dzieła światowej kinematografii [np. Pała ze sprawowania (Zero de conduite) Jeana Vigo z 1933 roku, Czterysta batów (Les quatre cents coups) François Truffauta z 1959, Niepokoje wychowanka Törlessa (Der Junge Törless) Volkera Schlöndorffa z 1966]; przywołane zostały również filmy współczesne [m.in. Klasa (Entre les Murs) Laurenta Centeta, Nasza klasa (Klass) Ilmara Raaga z 2007 roku, Fala (Die Welle) Denisa Gansela z roku 2008], które nie posiadają takiego statusu, jednakże są ważne ze względu na zakres społecznego oddziaływania.

Charakter interpretacji filmowych uwarunkowany został przyjętymi założeniami metodologicznymi z kręgu krytyki ideologicznej w myśli filmowej oraz wybranymi dwudziestowiecznymi teoriami i nurtami wychowania oraz ideologiami edukacyjnymi. Refleksje teoretyczne obecne w pierwszej części książki stanowią niezbędne wsparcie do kontekstualizacji wyróżnionych w filmach problemów ideologicznych, edukacyjnych i wychowawczych.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Edukacja, pedagogika, szkolnictwo
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Kultura i sztuka
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-7587-692-5
• ISBN druku: 978-83-7587-617-8
• Liczba stron: 269

Wstęp; 9 

Część pierwsza
W kręgu ideologii, edukacji i wychowania
Zagadnienia teoretyczne

Rozdział pierwszy 
Społeczne i polityczne aspekty ideologii; 21 

Pojęcie ideologii; 21 

Koncepcje państwa i ich związek z ideologią i polityką; 26 

Ideologia a religia; 29 

Określenie mitu politycznego; 31

Rozdział drugi 
Założenia ideowe dwudziestowiecznych nurtów politycznych  i ich wpływ na edukację; 37 

Ideologiczne funkcje nauczania i wychowania; 37 

Koncepcje konserwatywne i neokonserwatywne w edukacji; 40 

Ideologia liberalizmu w systemach oświatowych; 43 

Pedagogika nacjonalistyczna a pedagogika narodowa; 45 

Edukacja a ideologia komunistyczna; 48 

Faszyzacja edukacji w okresie III Rzeszy; 50 

Socjalistyczna koncepcja oświaty; 52 

Anarchizm i pedagogika emancypacyjna; 53 

Demokratyzacja szkolnictwa; 55 

Nowa Prawica a jakość edukacji; 57 

Neoliberalna koncepcja edukacji; 58

Rozdział trzeci 
Ideologia, edukacja i wychowanie; 61 

Ideologie edukacyjne i wychowawcze; 61 

Koncepcja wychowania zorientowanego na osobę; 66 

Antypedagogika i wychowanie antyautorytarne; 69 

Przemoc symboliczna w edukacji; 71 

Mity pedagogiczne; 75