Geograficzno polityczne uwarunkowania sytuacji Ukraińców, Łemków, Białorusinów i Litwinów w Polsce po 1944 roku

• Druk: Łódź, 2013
• Autor: Marek Barwiński
• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Praca jest poświęcona przemianom narodowościowym, jakie zachodziły w Polsce po 1944 r., ze szczególnym uwzględnieniem mniejszości narodowych i etnicznych wschodniej Polski, gdzie zmiany te, zwłaszcza w aspekcie terytorialnym i ilościowym, były bardzo dynamiczne i wewnętrznie silnie zróżnicowane. Po upływie kilkudziesięciu lat i licznych przekształceniach sytuacji politycznej i prawnej można pokusić się o zbadanie, w jaki sposób polityka państwa, zarówno w warunkach ustroju totalitarnego, jak i demokratycznego, wpływa na strukturę narodowościową. W jaki sposób system polityczny i jego zmiany warunkują relacje między większością a mniejszościami narodowymi? Jak w różnych okresach kształtowała się tożsamość narodowa oraz instytucjonalizacja działalności społecznej i kulturalnej mniejszości narodowych i etnicznych „skazanych” przez władze na rozproszenie i stopniową asymilację? Co było głównymi przyczynami zróżnicowanej sytuacji społeczno-politycznej omawianych mniejszości w okresie PRL? Czy zmiany ustrojowe, zapoczątkowane w 1989 r., umożliwiły w praktyce równoprawne funkcjonowanie poszczególnych mniejszości narodowych i etnicznych? W jaki sposób liderzy omawianych mniejszości postrzegają i oceniają obecną sytuację narodowości, które reprezentują? Tak sformułowane pytania są zasadniczymi problemami badawczymi podjętymi w niniejszej pracy.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Historia i archeologia
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-7969-907-0
• ISBN druku: 978-83-7525-785-4
• Liczba stron: 378

Pobierz spis treści»

1. Wstęp  8
1.1. Wyjaśnienia terminologiczne  10
1.2. Zakres pracy, cele i hipotezy badawcze  26
1.3. Metody badawcze  29
1.4. Literatura przedmiotu  32
2. Geneza i dzieje Ukraińców, Łemków, Białorusinów i Litwinów na ziemiach polskich do 1944 roku – zarys problematyki  40
2.1. Ukraińcy  40
2.2. Łemkowie  51
2.3. Białorusini  58
2.4. Litwini  65
2.5. Liczebność i rozmieszczenie Ukraińców, Łemków, Białorusinów i Litwinów na podstawie wyników międzywojennych spisów ludności  70
3. Sytuacja mniejszości ukraińskiej, łemkowskiej, białoruskiej i litewskiej w Polsce na tle przemian politycznych po 1944 roku  79
3.1. Pierwsze lata po II wojnie światowej – prześladowania, przesiedlenia, dyskryminacja  79
3.1.1. Przesiedlenia do ZSRR w latach 1944–1946  86
3.1.2. Sumaryczny spis ludności z 1946 roku  101
3.1.3. Akcja „Wisła”  102
3.1.4. Przełom lat 40. i 50. XX wieku  116
3.2. Sytuacja w latach 1952–1989 – podporządkowanie, kontrola, asymilacja  120
3.2.1.	Zmiany polityczne w 1956 roku i ich wpływ na sytuację mniejszości narodowych  122
3.2.2. Dekada lat 60. XX wieku  136
3.2.3. Dekada lat 70. XX wieku  143
3.2.4. Dekada lat 80. XX wieku  147
3.3. Okres po 1989 roku – demokratyzacja, pluralizm, zmiany prawne  153
3.3.1. Nowe uwarunkowania prawne pierwszej dekady XXI wieku  155
3.3.2. Działalność polityczna i organizacyjna mniejszości  163
3.3.3. Szkolnictwo mniejszości narodowych  198
3.4. Stosunki międzypaństwowe w kontekście sytuacji mniejszości narodowych  209
4. Współczesne rozmieszczenie i liczebność Ukraińców, Łemków, Białorusinów i Litwinów w Polsce  238
4.1. Analiza wyników spisu powszechnego z 2002 roku  241
4.2. Analiza wyników spisu powszechnego z 2011 roku  288
4.3. Analiza porównawcza wyników spisów powszechnych z początku XXI wieku  301
5. Studium porównawcze sytuacji społeczno-politycznej Ukraińców, Łemków, Białorusinów i Litwinów w Polsce  310
6. Wnioski  326
Literatura  330
Od Redakcji  350
Aneks  352