Historia jako narzędzie polemiki w piśmiennictwie Piotra Skargi

• Druk: Łódź, 2021
• Autor: Dawid Szymczak
• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Autor podejmuje problematykę dotychczas pomijaną w badaniach, skupia się na utworach mało dotąd znanych, przeprowadza rozbudowaną i szeroko zakreśloną, wielostronną analizę, a poprzez uzyskany wynik zachęca i toruje drogę do dalszych, wielokierunkowych, a przy tym interdyscyplinarnych badań. [...] Odkryciem jest stwierdzenie różnych rodzajów obecności historii w pismach jezuickiego kaznodziei: od zapisu wydarzeń, jako uczestnika i świadka (w Synodzie brzeskim), poprzez elementy krytyki źródłowej (w dziełku O jedności Kościoła Bożego), aż do próby refleksji porównawczej pomiędzy myślą antyczną a światem chrześcijańskim. Obserwację i wyprowadzenie naukowych wniosków, uogólnionych następnie na całość spuścizny Skargi, uznać należy za niezwykle cenny i nowatorski walor książki, jako wyraz zarówno samodzielności podjętych przez autora działań, jak też ich prawdziwie naukowego charakteru.
Z recenzji prof. dr. hab. Jana Okonia

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Literaturoznawstwo
• ISBN: 978-83-8220-540-4
• ISBN druku: 978-83-8220-539-8
• Liczba stron: 390

Pobierz spis treści»

Wstęp		7

Rozdział I: Źródła i inspiracje	21
1. Tradycje, cele i metody ujmowania historii w kulturze europejskiej	21
1.1. Główne etapy rozwoju myśli historycznej od starożytności do wieku XVI	22
1.2. Pojmowanie funkcji historii w dawnym piśmiennictwie	31
1.3. Problematyka źródeł. Od autorytetu do narodzin krytyki wczesnonowożytnej	37
2. Miejsce i rola historii w kulturze staropolskiej (do przełomu wieków XVI i XVII) 	42
2.1. Główne kierunki i problemy staropolskiej myśli historycznej	42
2.2. Edukacja historyczna  	52
2.3. Historia jako element świadomości narodowej	58

Rozdział II: Polemiki z reformacją	67
1. Notae Ecclesiae jako sposób argumentacji uzasadniający prymat dziejowy katolicyzmu	69
2. Koncepcja degeneracyjna genezy i dziejów reformacji 	89
3. Krytyka reformacyjnego odczytywania źródeł 	102
3.1. Krytyka podstaw protestanckiej hermeneutyki	103
3.2. Spór filologiczny wokół kazania Wsiadane na wojnę	111
4. Argumentacja historyczna i historiozoficzna w sporze o konfederację warszawską	125

Rozdział III: Polemiki z Kościołem wschodnim	147
1. Argumentacja historyczna w obrazie stosunków między Rzymem a chrześcijaństwem wschodnim 	154
2. Synod brzeski jako forma dokumentacji wydarzenia	176

Rozdział IV: Pisma kaznodziejskie	187
1. Wobec antycznego świata 	192
1.1. Historyczne i kulturowe zaplecze postaw wobec niechrześcijańskiej starożytności	194
1.2. poznawcze aspekty wędrówki		198
1.3. Areopagus jako teologiczna i filozoficzna rozprawa ze starożytnością	201
2. parenetyka historyczna 	219
2.1. wokół etosu władcy i wojownika	221
2.2. Między pamięcią a historią. wątki ascetyczno-moralne w refleksji o człowieku	245

Rozdział V: Główne aspekty problematyki historycznej w ŻYWOTACH ŚWIĘTYCH	271
1. Teksty skargi. wstępna charakterystyka i stosunek do podstawy źródłowej 	272
2. tło wydarzeń, bohaterowie, elementy historiozoficzne	283

Rozdział VI: W kręgu retoryki. INVENTIO, DISPOSMO I EWAMO jako narzędzia budowania wizji historii	301
1. wynajdywanie treści historycznych 	302
2. Uporządkowanie narracji historycznej 	320
3. werbalizowanie treści historycznych 	326

Uwagi końcowe	341
Bibliografia 	345
Spis ilustracji 	369
Indeks osobowy	371
Summary	385
Nota o Autorze	389