Hydrobiologia - Limnologia

• Druk: Warszawa, 2019
• Autor: Andrzej Górniak, Zdzisław Kajak
• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN

Książka Hydrobiologia. Limnologia prezentuje aktualną wiedzę o wodach powierzchniowych na lądach, organizmach tam żyjących oraz zależnościach między siedliskiem a funkcjonowaniem zespołów hydrobiontów w różnych miejscach i typach ekosystemów słodkowodnych na Ziemi.
Zawiera podstawowe wiadomości o naturalnych czynnikach regulujących obieg wody w przyrodzie, skład chemiczny i preferencjach siedliskowych organizmów wodnych od wirusów po kręgowce wodne, z uwzględnieniem form i charakteru antropogenicznych przekształceń siedliska, struktury ekosystemów wodnych, procesów i zjawisk ekologicznych. Wyjaśnia jak funkcjonują jeziora, rzeki, źródła, zbiorniki, kanały, dlaczego i jak się zmieniają w czasie i przestrzeni oraz jakie działania można podejmować aby zapobiec degradacji jakości wód i stanu ekologicznego ekosystemów wodnych. Przedstawia także nowe, ekologiczne podejście w ocenie stanu ekologicznego wód Polski oraz działań ochronnych, zgodnie z ideą Dyrektywy Wodnej Unii Europejskiej i NATURA 2000. Novum jest prezentacja zakresu i typów świadczonych usług ekologicznych ekosystemów wodnych jako przejaw nowego pojmowania integralnej przestrzeni przyrodniczo-gospodarczej i obiektywnej oceny wartości ekonomicznej naturalnych układów słodkowodnych. Współcześnie podlegają one także wielorakim zmianom na skutek globalnych zmian klimatycznych, a ich charakter prezentujemy w zakończeniu książki.
Podręcznik skierowany jest do wszystkich uczących się, studiujących, hobbystów i praktyków zainteresowanych pogłębieniem wiedzy o środowisku naturalnym, funkcjonowaniu hydrosfery, biologii wód, procesach ekologicznych oraz ochronie przyrody i środowiska.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Biologia i przyroda
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-01-20903-2
• ISBN druku: 978-83-01-20721-2
• Liczba stron: 320

1. Wstęp 1
2. Historia limnologii i hydrobiologii w Polsce 3
I. Hydrosfera  7
3. Woda i jej obieg na Ziemi 9
	3.1. Woda i jej cechy 9
	3.2. Zasoby wody 11
	3.3. Podział wód powierzchniowych na lądach 16
	3.4. Organizacja wód powierzchniowych na lądach 18
	3.5. Zasilanie wód powierzchniowych 22
II. Siedliska organizmów wodnych 27
4. Typy siedlisk, geneza i strefowość  29
	4.1. Typy krajoobrazowe wód 29
	4.2. Strefy jezior  31
	4.3. Pochodzenie jezior 35
	4.4. Klasyfikacja rzek i koryt rzecznych 39
5. Czynniki siedliskowe i ich znaczenie 45
	5.1. Czynniki fizyczne 45
		5.1.1. Temperatura 45
		5.1.2. Światło 48
		5.1.3. Ruch wody  51
		5.1.4. Stratyfikacja, cyrkulacja wód jezior  55
		5.1.5. Typy miktyczne jezior 61
	5.2. Tlen  62
	5.3. Główne kationy i aniony 70
	5.4. Węgiel i materia organiczna  75
		5.4.1. Formy węgla 75
		5.4.2. Węgiel organiczny w wodach  80
		5.4.3. Substancje humusowe w wodach  84
	5.5. Azot, fosfor, krzem  85
		5.5.1. Azot 85
		5.5.2. Fosfor 93
		5.5.3. Krzem 108
6. Trypton i osady denne 113
	6.1. Trypton 113
	6.2. Klasyfikacja osadów 116
	6.3. Jakość materii organicznej osadów  119
	6.4. Tanatocenozy (nekrocenozy)  121
III. Organizmy wód powierzchniowych  123
7. Zespoły hydrobiontów  125
	7.1. Podstawowe grupy organizmów wodnych 125
	7.2. Plankton 127
		7.2.1. Zgrupowania planktonu  127
		7.2.2. Cechy ogólne, przystosowanie do życia w wodzie 128
		7.2.3. Femtoplankton 130
		7.2.4. Pikoplankton 130
		7.2.5. Bakterioplankton  132
		7.2.6. Mykoplankton 136
		7.2.7. Fitoplankton 140
		7.2.8. Zooplankton  155
			7.2.8.1. Skład i grupy funkcjonalne 155
			7.2.8.2. Migracje zooplanktonu 163
			7.2.8.3. Cyklomorfoza .166
			7.2.8.4. Potamozooplankton 168
			7.2.8.5. Chaoborus 169
			7.2.8.6. Małżoraczki  170
	7.3. Plankton pierwotniakowy  172
	7.4. Makrofity  178
	7.5. Bentos 183
		7.5.1. Skład jakościowy, różnorodność 183
		7.5.2. Przystosowania 187
		7.5.3. Zagęszczenie, produkcja 191
		7.5.4. Zależności i oddziaływania wzajemne  191
		7.5.5. Wodopójki (Hydrachnidia)  194
		7.5.6. Chrząszcze wodne (Coleoptera aquatica) 195
	7.6. Peryfiton 197
	7.7. Nekton  199
		7.7.1. Zróżnicowanie gatunkowe 199
		7.7.2. Obfitość ryb i rola w ekosystemie 202
	7.8. Neuston  205
	7.9. Pleuston  208
	7.10. Psammon 209
IV. Funkcjonowanie ekosystemów wodnych 213
8. Biomasa, produkcja  215
	8.1. Biomasa  215
	8.2. Produkcja biologiczna 216
	8.3. Metody pomiaru produkcji biologicznej  222
	8.4. Zróżnicowanie produkcji biologicznej w wodach 224
9. Metabolizm ekosystemów wodnych 229
10. Ekosystemy jezior  233
	10.1. Ekosystemy jezior o rozwoju harmonijnym 234
		10.1.1. Jeziora strefy umiarkowanej 234
		10.1.2. Harmonijne jeziora strefy tropikalnej  245
	10.2. Jeziora o rozwoju dysharmonijnym  248
		10.2.1. Jeziora polihumusowe 248
		10.2.2. Inne jeziora dysharmonijne  254
	10.3. Jeziora płytkowodne  256
	10.4. Inne prawidłowości funkcjonowania jezior 258
11. Funkcjonowanie rzek 263
	11.1. Uwarunkowania siedliskowe 263
	11.2. Strefa hyporeiczna  268
	11.3. Strefa riparialna  273
12. Antropogeniczne ekosystemy wodne  281
	12.1. Zbiorniki zaporowe  281
	12.2. Mała retencja i drobne zbiorniki astatyczne  293
	12.3. Stawy 295
	12.4. Sztuczne kanały wodne  300
13. Funkcjonowanie okresowych ekosystemów wodnych 305
14. Źródła  309
	14.1. Środowisko źródeł  309
	14.2. Hydrobionty źródeł  314
V. Woda i człowiek  319
15. Antropogeniczne przekształcenia ekosystemów wodnych 321
	15.1. Przekształcenia antropogeniczne  322
		15.1.1. Eutrofizacja 322
		15.1.2. Inne antropogeniczne procesy w ekosystemach wodnych  333
			15.1.2.1. Zakwaszenie wód  333
			15.1.2.2. Zasolenie i alkalizacja wód 340
	15.2. Przekształcenia chemiczne ekosystemów wodnych 345
		15.2.1. Zanieczyszczenia nieorganiczne 346
		15.2.2. Pestycydy  351
		15.2.3. Farmaceutyki 351
		15.2.4. Trwałe zanieczyszczenia organiczne w wodach  353
		15.2.5. Plastiki w środowisku wodnym 355
	15.3. Introdukcje i inwazje hydrobiontów 358
	15.4. Przekształcenia (nietroficzne) jezior i ich efekty 361
	15.5. Antropopresja i jej efekty w rzekach  365
16. Ocena stanu ekologicznego ekosystemów wodnych  369
	16.1. Zasada oceny stanu ekologicznego 369
	16.2. Stan ekologiczny wód Unii Europejskiej oraz Polski 372
17. Ochrona prawna hydrobiontów i ekosystemów wodnych  381
18. Biomanipulacja 387
19. Rekultywacja, rewitalizacja, renaturalizacja 391
	19.1. Zabiegi rekultywacyjne w jeziorach i zbiornikach 392
	19.2. Rewitalizacja rzek  398
20. Środowiskowe usługi wód powierzchniowych  403
21. Ekosystemy słodkowodne a globalne zmiany klimatyczne 407
Aneks  417
Literatura  433
Indeks  447