Islam, Arabowie i wizerunek kalifów w przekazach Chronografii Teofanesa Wyznawcy

• Druk: Łódź, 2022
• Seria / cykl: BYZANTINA LODZIENSIA
• Autor: Błażej Cecota
• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Książka dotyka kwestii zrozumienia islamu i kultury pierwszych muzułmanów przez Teofanesa Wyznawcę, głównego autora Chronografii. W monografii podjęto tematykę stworzonego przez bizantyńskiego historyka wizerunku Muhammada, Proroka nowej wiary, a także samych jej wyznawców. Podjęto kilka zagadnień szczegółowych, dotyczących relacji pomiędzy zwolennikami islamu a chrześcijanami w kontekście informacji zawartych w dziele Teofanesa, m.in. na temat współpracy wyznawców Chrystusa z najeźdźcami podczas arabskiego podboju Egiptu i Syrii, a także zjawiska ikonoklazmu, istotnego dla obydwu obszarów kulturowych, muzułmańskiego i bizantyńskiego. Pewnych reinterpretacji wymagało zagadnienie przekazów na temat prześladowań chrześcijan, pozostawionych na kartach Chronografii. W drugiej części dysertacji Autor zajął się budowanym przez Teofanesa Wyznawcę wizerunkiem poszczególnych władców kalifatu, poczynając od omówienia tzw. sprawiedliwych (Abu Bakr, ‘Umar ibn al-Chattab, ‘Usman ibn Affan oraz Ali), poprzez dynastię Umajjadów (z Mu’awiją i ‘Abd al-Malikiem na czele), aż po współczesnych bizantyńskiemu chronografowi kalifów abbasydzkich.
*
Zadanie Autora nie było łatwe. Uprawianie źródłoznawstwa wymaga zawsze odpowiedniego przygotowania filologicznego, historycznego, ale i koncepcyjnego, aby jemu sprostać. Na bazie własnej wiedzy, dociekliwości, szerokiej palety źródeł pomocniczych oraz jeszcze większej wielojęzycznej literatury przedmiotu, jaka siłą zainteresowań poprzednich pokoleń bizantynistów, językoznawców, zdążyła narosnąć do znaczących rozmiarów, Autor z tego zadania wywiązał się ostatecznie sprawnie.
dr hab. Zdzisław Pentek, prof. UAM
Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Historia i archeologia
• ISBN: 978-83-8220-904-4
• ISBN druku: 978-83-8220-903-7
• Liczba stron: 558

Pobierz spis treści»

Wstęp	1

Rozdział I. Teofanes Wyznawca i jego dzieło	7
1.	Teofanes Wyznawca – fakty biograficzne	7
2.	Chronografia – informacje podstawowe	19
3.	Teofil z Edessy i inne wschodnie źródła Chronografii	27

Rozdział II. Muhammad, islam, pierwsi muzułmanie a chrześcijanie	51
1.	Prorok	51
2.	Muzułmanie	74
3.	Chrześcijańscy sojusznicy islamu? Relacje Teofanesa a debata na temat stosunku monofizytów do islamu	91
4.	Chrześcijanie prześladowani?	118
5.	Wspólnota ikonoklastycznego doświadczenia	151
6.	Epidemie, trzęsienia ziemi i inne plagi w krajach muzułmańskich w ujęciu Teofanesa Wyznawcy	194

Rozdział III. Wizerunek władców muzułmańskich w Chronografii Teofanesa Wyznawcy	209
1.	Prawowierni i sprawiedliwi	209
1.1.	Abu Bakr	210
1.2.	‘Umar ibn al-Chattab	217
1.3.	‘Usman ibn Affan	232
1.4. Ali	237
2.	Umajjadzi	248
2.1.	Fundamenty - Mu‘awija i ‘Abd al-Malik	248
2.2.	Walid – ‘Umar – Jazyd – prześladowcy chrześcijan	284
2.3.	Hiszam i następcy – stagnacja	300
2.4.	Marwan II – upadek	316
3.	Abbasydzi	323
3.1.	Powstanie Abbasydów i przejęcie przez nich władzy	324
3.2.	Abbasydzi w walkach z Bizantyńczykami	350
3.3.	Abbasydzi a prześladowania chrześcijan	366
3.4.	Islam za Abbasydów	383
3.5.	Wizerunek abbasydzkich władców	390

Zakończenie	399
Summary	405
Wykaz skrótów	411
Bibliografia	423
Źródła	423
Opracowania	433
Abstrakt	519
Abstract	520
Indeksy	521
Indeks osób, rodów, plemion i sekt	521
Indeks nazw geograficznych	535