Macedoński dyskurs niepodległościowy
e-ISBN: 978-83-233-8127-3
Macedonia jest jednym z najmłodszych państw Półwyspu Bałkańskiego. Została proklamowana 2 sierpnia 1944 roku i weszła w skład Demokratycznej Federacyjnej Jugosławii. Zależność od Belgradu trwała do roku 1991. Wybory przeprowadzone w tej republice w dniach 11 i 25 listopada 1990 roku wyznaczyły kierunek odejścia od powojennych przemian ustrojowych, a referendum z 8 września 1991 roku potwierdziło dążenia Republiki Macedonii do niezależności i samodzielności państwowej, którą ogłosiła 17 listopada 1991 roku, występując z federacji jugosłowiańskiej. Macedonia, leżąca w środkowej części Półwyspu Bałkańskiego, gdzie przebiegają szlaki handlowe między północną i południową Europą, odgrywa istotną rolę w stabilizacji całego regionu. Tu jednak pokój i stabilizacja nie zostały osiągnięte. Zadajemy sobie pytanie, jak to uczynić w tym europejskim kraju, który nie może używać w pełni swej nazwy i z trudem reguluje stosunki z sąsiadami oraz narażony jest na wewnętrzne napięcia etniczne.
Do druku swoje artykuły oddało 27 osób, a ich wydanie przygotowano w języku polskim i macedońskim, streszczenia - w języku angielskim. Całość tomu pomyślana została jako
macedoński dyskurs niepodległościowy, dotyczący wielu aspektów: historii, kultury, języka, literatury i mediów. Do współpracy zaprosiliśmy specjalistów z różnych dziedzin nauki - historyków, politologów, językoznawców, slawistów, medioznawców z kraju i Macedonii. Książka ma charakter interdyscyplinarny, mówi o niepodległości Republiki Macedonii nie tylko przez pryzmat historii, lecz także rozwoju mediów, literatury, kultury i języka. Praca została wydana w ramach działalności Komisji Najnowszych Dziejów Słowian przy Międzynarodowym Komitecie.
Przedmowa 7
I Historia, literatura, kultura
Dragi Gorgiev, Imeto Makedonija vo patopisnata literatura (1371-1900) 11
Lilla Moroz-Grzelak, Wspólnota słowiańska w tekstach macedońskich autorów XIX wieku 19
Tanas Vrażinovski, Islamizacijata na manastiri i crkvi vo makedosnkata narodna tradicija 29
Jolanta Sujecka, „Rod” i „narodnost” jako dwie komplementarne kategorie w pisarstwie historycznym Georgija Pulevskiego 39
Stojan Kiselinovski, Balkanskite statistiki za etniczkata struktura na naselenieto vo Makedonija (1900–1913) 47
Elżbieta Znamierowska-Rakk, Wewnętrzna Macedońska Rewolucyjna Organizacja i Naczelny Komitet Macedońsko-Odriński na przełomie XIX i XX wieku. Sojusznicy czy rywale? 53
Todor Czepreganov, Informbiroto za Makedonija vo britanskata dokumentacija 61
Gorgi Czakarjanevski, Kuzman Josifovski-Pitu – nacionalen deec 69
Piotr Majewski, Mitologizacja postaci Borisa Trajkovskiego w macedońskim dyskursie narodowościowym 77
II Nauka, język, media
Maciej Kawka, O pomnikach i statuach w macedońskim dyskursie parlamentarnym (zapytania poselskie) 91
Violeta Dimova, Estetikata na komunikacijata i mediumite 99
Paweł Płaneta, Echa konfliktów i sporów wokół Macedonii w prasie amerykańskiej 105
Goce Cvetanovski, Pretsedatelskite i lokalnite izbori vo mart 2009 godina vo Republika Makedonija na internet 125
Sneżana Venovska-Antevska, Kriticzka analiza na diskursot (KAD) na pretsedatelskite i na lokalnite izbori vo mart 2009 godina vo Republika Makedonija 133
Sylwia Łęcka, Antyczne toposy i symbole w globalnym dyskursie współczesnej popkultury macedońskiej w Sieci na przykładzie serwisu YouTube.com 143
Svetlana Davkova-Gorgieva, Leksiczkite zaemki vo makedonskiot jazik 153
Katerina Mirczevska, Prosvetnata politika na NR/SR Makedonija kon evakuiranite deca od egejskiot del na Makedonija (1948–1960) 159
Lilianna Miodońska, Archeologiczne fascynacje Pasko Kuzmana 167
III Macedonia w stosunkach międzynarodowych
Nada Jurukova, Makedonsko-polskite kulturni vrski (1945–1960) 181
Jędrzej Paszkiewicz, Macedoński problem narodowościowy w greckiej polityce zagranicznej w latach dwudziestych XX wieku 191
Irena Stawowy-Kawka, Republika Macedonii i Macedończycy w greckiej polityce po 1991 roku 203
Mirosław Dymarski, Macedonia a narodowe aspiracje Albańczyków w XX wieku 213
Mirella Korzeniewska-Wiszniewska, Stanowisko serbskie wobec procesu tworzenia państwa macedońskiego w 1991 roku 223
Rafał Woźnica, Miejsce Macedonii w polityce zagranicznej Bułgarii po 1991 roku 233
Bartosz Dziewiałtowski-Gintowt, Spór wokół macedońsko-serbskiej granicy po II wojnie światowej 243
Zoran Vučković, Relacje macedońsko-serbskie w świetle sporu między Kościołami narodowymi 251
Dragi Stefanija, Nova makedonska Golgota vo XXI vek 263
