Męstwo jako sposób spełniania się osoby

• Druk: Słupsk, 2011
• Autor: Ryszard Kozłowski
• Wydawca: Uniwersytet Pomorski w Słupsku

Prezentowana książka dotyczy filozofii Jeana Paula Sartre’a (1905-1980), Gabriela Marcela (1889-1973), Edyty Stein (1891-1942) i Karola Wojtyły (1879-2005). Wybrani filozofowie żyją w zbliżonym czasie, który przyniósł wiele znamiennych pytań i problemów o charakterze egzystencjalnym i kulturowym, a czas drugiej wojny światowej wniósł w ich życie wiele cennych doświadczeń. Byli wybitni swoim czasie, rozpoznawalni w przestrzeni kultury, uznawani także poza Europą, nagradzani.


Wątek, który najbardziej mnie zainteresował, dotyczył człowieka w aspekcie jego osobowego spełniania się. O ile w przypadku Marcela, Stein i Wojtyły jest on bardzo wyraźny i często wyrażony wprost, o tyle w twórczości Sartre’a w takiej formie nie występuje. Sartre był tym filozofem, który stawiając trudne pytania, umieszczał egzystencję człowieka w sytuacjach nierzadko bez wyjścia, co nie oznacza, że wyjścia nie ma. Sartre zdradziłby samego siebie, gdyby takie wyjścia wskazywał komukolwiek. Trzeba ich szukać. To poszukujące nastawienie towarzyszyło mi podczas studium Sartre’a. Trwało ono podczas lektury pism pozostałych myślicieli, jednak ich propozycje były bardziej spójne i dobrze odniesione do życia, co niekiedy przybierało postać świadectwa, a nawet męczeństwa. W czterech rozdziałach prezentowanej rozprawy rozwijam zagadnienie męstwa w sposób, jaki wyznacza struktura osoby. Z tego powodu za przedmiot analizy kolejno obieram egzystencjalne i personalne kryteria męstwa, by zbadać męstwo pod kątem twórczego bycia sobą i osobą, następnie męstwo współistnienia z Drugim, a w końcu męstwo w osobowym spełnianiu się człowieka.


(Autor, ze Wstępu)

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Filozofia
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-7467-160-6
• Liczba stron: 304

Wstęp	5
Rozdział I. Egzystencjalne i personalne kryteria męstwa	17
	1. Wprowadzenie	17
	2. Męstwo wobec istnienia	18
		Konteksty filozofii egzystencjalnej Jeana Paula Sartre’a	19
		Przytłaczająca oczywistość istnienia a męstwo	25
		Trwoga wobec przeszłości	29
		Męstwo transcendowania faktyczności istnienia	35
		Podsumowanie	40
	3. Męstwo bycia w sytuacji	41
		Konteksty filozofii konkretnej Gabriela Marcela	41
		Osobowe uwarunkowania odwagi i męstwa	49
		Męstwo w osobowej aktywności człowieka	58
		Dusza i duch jako autonomiczny kompleks dynamiczny	61
		Podsumowanie	64
	4. Męstwo jako odpowiedź na wezwanie	65
		Konteksty filozofii duchowej Edyty Stein	65
		Męstwo jako czynnik wewnętrznego formowania człowieka	73
		Transcendentny aspekt formowania człowieka	79
		Podsumowanie	83
	5. Męstwo jako spełnianie się osoby w czynie	83
		Konteksty filozofii osoby Karola Wojtyły	84
		Męstwo jako actus personae	91
		Istota osobowego spełniania się człowieka w czynie	97
		Podsumowanie	100
Rozdział II. Męstwo bycia sobą i osobą	103
	1. Wprowadzenie	103
	2. Wybór siebie w wolności	104
		Wolność jako motyw bycia i czynu	104
		Wolność jako warunek i cel czynu	106
		Wybór siebie w czynie	108
		Podsumowanie	111
	3. Być osobą to stawiać czoło sytuacji	112
		Bycie w sytuacji	113
		Męstwo jako siła rozporządzalności	116
		Pragnienie przekraczania siebie jako wyraz męstwa	121
		Męstwo jako pragnienie bycia	123
		Spełnienie się w Miłości	123
		Odwaga skupienia i kontemplacji	125
		Podsumowanie	126
	4. Wewnętrzna przemiana człowieka w osobę	127
		Relacje naturalno-przedmiotowe a odwaga	128
		Życie w duchu	132
		Relacje duchowo-podmiotowe	133
		„Twierdza duchowa” jako forma integracji osobowej	140
		Podsumowanie	147
	5. Osobowa struktura integracji	148
		Wewnętrzne źródła odwagi	148
		Dynamika męstwa w aspekcie miłości	152
		Męstwo jako czyn integrujący osobę	154
		Podsumowanie	156
Rozdział III. Męstwo współistnienia z Drugim	159
	1. Wprowadzenie	159
	2. Relacje z Innym jako pozytywna internalizacja i transformacja siebie	160
		Odwaga spojrzenia na własne i cudze Ja	160
		Odwaga ocalenia siebie	166
		Podsumowanie	172
	3. Odwaga bycia świadkiem jako sposób bycia wobec Drugiego	173
		Aksjologiczny wymiar świadectwa	174
		Wewnętrzne akty odwagi nadziei	178
		Komunikacyjne akty odwagi	182
		Wierność jako akt męstwa	184
		Męstwo jako afirmacja ojcostwa i synostwa	187
		Podsumowanie	192
	4. Bycie-wobec-Drugiego i bycie-z-Drugim drogą osobowego spełniania się człowieka	193
		Wczucie jako metoda identyfikacji Drugiego	193
		Być wobec Drugiego, by być dla siebie	198
		Wiara jako praktykowanie odwagi i męstwa	204
		??????? jako mistyczny akt odwagi	210
		Podsumowanie	216
	5. Spełnianie się człowieka z Drugim i we wspólnocie osób	217
		Spełnianie się z Drugim	217
		Spełnianie się we wspólnocie osób	221
		Spełnianie się „wespół z innymi”	222
		Podsumowanie	224
Rozdział IV. Męstwo w osobowym spełnianiu się człowieka	227
	1. Wprowadzenie	227
	2. Istota osobowego spełniania się człowieka	230
		Spełnienie w Prawdzie	231
		Spełnienie w Dobru	238
		Spełnienie w Pięknie	241
		Podsumowanie	245
	3. Męstwo jako akt osoby ludzkiej	246
		Samorealizacja jako wyraz odwagi i męstwa	248
		Męstwo jako akt wolności	252
		Męstwo jako „czynienie osoby”	255
		„Reditio personae ad seipsam”	256
		Podsumowanie	259
	4. Spełnienie w Bogu	260
		Homo religiosus	262
		Bóg i człowiek w relacji mocy i męstwa	266
		„Pan moją mocą i pieśnią” (Wj 15, 2)	267
		„Boże mój, czemuś mnie opuścił” (Mt 27, 46)	268
		Podsumowanie	270
Zakończenie	271
Summary	281
Bibliografia	284
Indeks nazwisk	295