Nowi ludzie
„Nowi ludzie” to pierwsza z serii książek polarnika poświęconych rdzennej ludności zamieszkującej Grenlandię Północną. Jest to również pierwsza relacja z ekspedycji przedstawiająca obyczaje, wierzenia i tradycyjne opowieści ludu Inughuit od wewnątrz. Podróżnik, usuwając się w cień, oddaje głos wymienionym z imienia informatorom, którzy wtajemniczają go – a zarazem nas, czytelników – w fascynujący świat swojej duchowości oraz rzeczywistość codziennych doświadczeń. Czytając „Nowych ludzi”, zaczynamy postrzegać Arktykę oczami jej rdzennych mieszkańców, którzy – dzięki wypracowanym przez wieki sposobom przetrwania – uczynili to miejsce swoim domem, postrzeganym przez nich jako centrum świata.
Przedmowa tłumacza 9
I. NOWI LUDZIE 27
Pierwsze spotkanie z eskimosami polarnymi 29
Ostatnie wielkie natchnienie Sagdlorka 39
Wędrówka ludów 47
Stary Merkrusârk opowiada 47
Stary łowca niedźwiedzi 60
Sierota 73
Kobiety 75
O żonie, która kłamała 81
O bezpłodnej 86
Letnia podróż 88
Zbliża się ciemność 96
Za renem 101
Głód 104
Wypadek na polowaniu 110
Łucznik Kunuk 114
Uwięzieni przez niepogodę 116
II. PRYMITYWNE POGLĄDY NA ŻYCIE 129
Stworzenie 131
Dawno, dawno temu, gdy powstali ludzie 131
O dwóch przyjaciołach, którzy chcieli objechać świat dookoła 133
Ludzie 134
O psie, który wziął sobie dziewczynę za żonę 135
Dusza 136
O duszy, która zagościła u wszystkich zwierząt 137
Ciało 143
Imię 145
Życie 146
Śmierć 148
Wiara 151
Następstwa własnych uczynków 154
O Papiku, który zamordował swojego szwagra 156
O Pautusôrssuarku, który zamordował swojego wuja 158
O mężczyznach, którzy wymienili się żonami 160
O mężczyźnie, który nie odprawił pokuty 161
Złe duchy 162
Duch gnojowiska 163
Duch ziemi, którego dziewczęta wystrychnęły na dudka 164
Porywacz dzieci 165
Duch skórzanej tapety 166
Środki zapobiegawcze 167
Amulety 167
Magiczne zaklęcia 169
Szamani 175
Skąd się wzięła „misa pełna mięsa” 179
III. BAJKI I LEGENDY 189
Bajki zwierzęce 191
O wyścigu wszy i robaka do człowieka 191
O wszach 191
O kruku chorobliwie pragnącym ożenku 193
O sowie, która była zbyt pazerna 194
O mężczyźnie, który znalazł sobie małżonkę wśród dzikich gęsi 195
O mężczyźnie, który wziął sobie za żonę lisicę 197
Skąd się wzięły narwale 199
O kobiecie, która przygarnęła niedźwiedzia 201
Mężczyzna z góry lodowej 203
O larwie 203
O kobiecie, która wykarmiła robaka 204
O olbrzymiej mewie, wielorybie i nieboszczyku, którzy znaleźli sobie żony wśród ludzi 205
O Słońcu, Księżycu i gwiazdach 207
O Słońcu i Księżycu 207
O księżycowych mieszkańcach 208
O Wielkim Niedźwiedziu 210
O Wenus 211
Historie osobliwe i opowieści przygodowe z podróży 212
O olbrzymie 212
O kobiecie z żelaznym ogonem 213
O dziewczynie, która zamieniła się w kamień 214
O teściowej, która ożeniła się z własną synową 214
O kobiecie, która szyła ubrania z kruczych skór 215
O kobiecie, która odrzucała mężczyzn 216
O kobiecie, która udawała górskiego ducha 216
O żarłoku 217
O Iseraku, który kradł 218
O tym, skąd się wzięła mgła 219
O mężczyźnie, który pożarł swoje żony 220
O niemowlęciu, które pożarło swoich rodziców 222
O kłamcy 223
O mężczyźnie, który pomścił wdowy 225
O białowłosej starusze 227
O mężczyźnie, który wyruszył w daleką drogę, aby szukać swego syna 229
O Atungait, który wybrał się w gości 230
O mężczyźnie, który został poturbowany przez burzę 232
O wielkim ogniu 234
O sierocie, który wypłynął na morze 235
O sierocie, który zmienił się w olbrzyma 238
O Mitsimie, który zamarzł na śmierć 241
O Kumagdlaku z żywymi strzałami 242
Spotkania z nieznanymi plemionami 243
O nagich ludziach z piórami 243
O myśliwych reniferów, którzy nigdy nie powrócili 244
O mieszkańcu głębi lądu 245
O Suagak, która poślubiła mieszkańca głębi lądu 246
O olbrzymim psie 248
O mieszkańcach głębi lądu w Etah 250
O mężczyźnie, który przewiercił swojej żonie nogi 251
O Krisuku, który pojechał na południe 252
Posłowie
Brigitte Sonne, Mity i legendy Inughuit (1903–1904) 257
