Odrodzenie czerwonego feniksa
Przełomowe opracowanie historii radzieckich Wojskowych Sił Powietrznych podczas II wojny światowej, wcześniejsza wersja tej książki, Red Phoenix, została okrzyknięta przez Washington Post jako „znakomita” i „monumentalna”. Ta pozycja będąca jej kontynuacją, jest owocem zupełnie nowych badań przeprowadzonych na istnej lawinie odtajnionych rosyjskich źródeł archiwalnych, dokumentów operacyjnych oraz danych statystycznych, udostępnionych podczas ostatnich trzech dekad. Rezultat tej kwerendy – Odrodzenie Czerwonego Feniksa – jest w swej dziedzinie pracą niezrównaną.
To opracowanie historii radzieckich Wojskowych Sił Powietrznych (WWS), jednego z najmniej znanych zagadnień tej wojny, opowiada o przejściu od formacji bliskiej w 1941 roku zagłady do największych operacyjno-taktycznych sił powietrznych w cztery lata później. Von Hardesty i Ilia Grinberg przedstawiają dynamiczne zmiany w taktyce i sztuce operacyjnej, które umożliwiły WWS tę niezwykłą transformację. Praca ta, czerpiąc z szerszej bazy materiałów archiwalnych, znacznie wykraczających poza stronnicze i ultrapatriotyczne radzieckie wspomnienia, na których opierała się pierwsza wersja, poprawia, aktualizuje i rozwija swoją poprzedniczkę. W rezultacie, podważa ona wiele „oficjalnych” świadectw oraz rewiduje błędne tezy badaczy opierających się w dużym stopniu na niemieckich źródłach, rozszerzając w ten sposób naszą wiedzę na temat brutalnych kampanii prowadzonych na froncie wschodnim.
Autorzy opisują stopniowo rozwój kampanii powietrznych, poświęcając całe rozdziały kluczowym zwycięstwom nad Moskwą, Stalingradem i Kurskiem. Poprzez połączenie poruszającego ludzkiego dramatu pilotów, bezlitośnie rzuconych w wir śmiertelnych zagrożeń w przestrzeni powietrznej oraz na ziemi, z głębokim zrozumieniem technicznych aspektów złożonych maszyn wojskowych, stworzyli oni niespotykane dotychczas nowatorskie i wciągające spojrzenie na wojnę powietrzną nad frontem wschodnim. Autorzy zajęli się także problemami stojącymi przed radzieckim lotnictwem wojskowym po zakończeniu wojny, gdy wprowadzało ono nowe technologie związane z bombowcami dalekiego zasięgu, napędem odrzutowym oraz bronią jądrową. Opierając się w dużym stopniu na różnych sprawozdaniach, aż do szczebla pojedynczych osób, Hardesty i Grinberg znacząco poszerzyli nasze zrozumienie ich historii o wymiar ludzki, zaś ponad 100 fotografii, z których wiele nie publikowano jeszcze na Zachodzie, świetnie ilustruje wysoką stawkę oraz maszyny wykorzystywane w tych dramatycznych zmaganiach. Podsumowując, jest to wyczerpujące opracowanie istotnego, lecz ciągle zaniedbanego rozdziału tej wojny – przewyższające swą poprzedniczkę tak bardzo, że żaden z miłośników wcześniejszej wersji nie może pozwolić sobie na jej nieprzeczytanie.
