Opieka nad noworodkiem urodzonym przedwcześnie

• Druk: Warszawa, 2023
• Seria / cykl: BIBLIOTEKA POŁOŻNEJ
• Redakcja naukowa: Agnieszka Bałanda-Bałdyga, Anna B. Pilewska-Kozak, Katarzyna M. Kanadys
• Wydawca: PZWL

Książka omawia współczesne procedury sprawowania kompleksowej, holistycznej opieki nad wcześniakiem. Publikacja zawiera aktualne standardy postępowania położnej i pielęgniarki w opiece nad noworodkiem przebywającym w oddziale intensywnej terapii neonatologicznej. Książka została również wzbogacona o elementy opieki nad noworodkiem poddanym procedurze ECMO oraz takim, u którego została zastosowana hipotermia lecznicza. W rozdziałach poruszono również tematy dotyczące wczesnej stymulacji ukierunkowanej na rozwój, problematyki natury etycznej, komunikacji interpersonalnej w oddziale intensywnej terapii noworodka między członkami zespołu terapeutycznego oraz między personelem a rodzicami. Opracowanie powstało na podstawie literatury o zasięgu międzynarodowym i wieloletniej praktyki klinicznej autorów. Publikacja jest adresowana przede wszystkim do studentów kierunku położnictwo i pielęgniarstwo, a także do osób specjalizujących się w dziedzinie pielęgniarstwa neonatologicznego.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Medycyna
• Redakcja: Agnieszka Bałanda-Bałdyga, Anna B. Pilewska-Kozak, Katarzyna M. Kanadys
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-01-23137-8
• ISBN druku: 978-83-01-23136-1
• Liczba stron: 540

1. Przedwczesne narodziny jako problem medyczny, rodzinny i społeczny – Klaudia Pałucka, Agnieszka Bałanda-Bałdyga     1
1.1 Definicja i podział wcześniactwa     2
1.2. Etiologia i czynniki ryzyka porodu przedwczesnego     3
1.3. Profilaktyka porodu przedwczesnego     4
1.4. Postępowanie terapeutyczne w sytuacji zagrażającego porodu przedwczesnego     5
1.5. Sposób ukończenia ciąży w sytuacji porodu przedwczesnego     6
1.6. Konsekwencje zdrowotne przedwczesnych narodzin dla dziecka     7
1.7. Problemy psychospołeczne rodzin wcześniaków     9
1.8. Wsparcie jako element opieki nad rodzicami wcześniaka     11
2. Organizacja pracy położnej/pielęgniarki na oddziale intensywnej terapii noworodka – Agnieszka Skurzak     15
2.1. Organizacja opieki nad noworodkiem w skali regionalnej     16
2.2. Wyposażenie oddziału intensywnej terapii noworodka     19
2.3. Podsumowanie     21
3. Noworodek urodzony przed fizjologicznym terminem porodu – odrębności anatomiczne i fizjologiczne – Monika Wójtowicz-Marzec     23
3.1. Definicje     23
3.2. Odrębności w zakresie termoregulacji u wcześniaków     24
3.3. Monitorowanie ciepłoty ciała u wcześniaków     24
3.4. Odrębności w zakresie układu krążenia u wcześniaków     27
3.5. Odrębności w zakresie układu oddechowego u wcześniaków     31
3.6. Odrębności w zakresie układu nerwowego u wcześniaków     33
3.7. Odrębności w zakresie układu pokarmowego u wcześniaków     40
3.8. Odrębności w zakresie układu moczowego u wcześniaków     42
3.9. Odrębności w zakresie układu endokrynnego u wcześniaków     43
3.10. Odrębności w zakresie systemu immunologicznego u wcześniaków     45
3.11. Odrębności w zakresie narządów zmysłu u wcześniaków     46
4. Zasady postępowania podczas porodu i bezpośrednio po urodzeniu z noworodkiem urodzonym przedwcześnie – Agnieszka Skurzak, Agnieszka Bień     49
4.1. Postępowanie na sali porodowej przed porodem     49
4.2. Postępowanie bezpośrednio po porodzie     51
4.3. Transport wcześniaka     55
5. Ocena stopnia dojrzałości i stanu noworodka urodzonego przedwcześnie – Monika Wójtowicz-Marzec     59
5.1. Definicje     59
5.2. Ocena wieku ciążowego     60
5.3. Skala Apgar     61
5.4. Pomiary antropometryczne     62
5.5. Ocena stopnia dojrzałości     63
	Skala Dubowitza     63
	Nowa skala Ballard     69
5.6. Ocena stopnia stanu zagrożenia życia u noworodków przedwcześnie
urodzonych     73
	Skala SNAP     73
	Skala CRIB     73
5.7. Ocena zachowania noworodka przedwcześnie urodzonego     77
6. Opieka nad noworodkiem urodzonym przedwcześnie, przebywającym na Oddziale Intensywnej Terapii Noworodka – Katarzyna M. Kanadys, Magdalena Dziurka, Anna B. Pilewska-Kozak     79
6.1. Przyjęcie noworodka na oddział wcześniaków     79
6.2. Obserwacja i pielęgnowanie wcześniaka w kolejnych dobach życia     81
6.3. Pielęgnowanie skóry noworodka niedojrzałego     82
	Mycie wcześniaka     83
	Kąpiel wcześniaka     84
	Przewijanie wcześniaka     84
	Utrzymanie optymalnej temperatury ciała     85
	Pielęgnowanie kikuta pępowinowego (tzw. sucha pielęgnacja)     85
	Stosowanie środków opatrunkowych i dezynfekcyjnych     86
6.4. Szczepienia ochronne u noworodka urodzonego przedwcześnie     87
6.5. Badania przesiewowe wykonywane u wcześniaka     89
6.6. Opieka nad wcześniakiem w inkubatorze     91
6.7. Udział matki/rodziców w opiece nad noworodkiem urodzonym przedwcześnie – wykorzystanie metody kangurowania     93
7. Opieka nad wcześniakiem wymagającym wsparcia oddechowego w systemie wentylacji nieinwazyjnej – Agnieszka Bałanda-Bałdyga, Elżbieta Iłendo     99
7.1. Zastosowanie wentylacji nieinwazyjnej (CPAP) w sali porodowej     101
7.2. Wentylacja nieinwazyjna     103
7.3. Opieka nad noworodkiem wymagającym nieinwazyjnego wsparcia oddechowego z dodatnim ciśnieniem w drogach oddechowych     109
	Przygotowanie stanowiska i sprzętu     109
	Podłączenie noworodka do aparatu     111
	Monitorowanie stanu noworodka w okresie stosowania nieinwazyjnego wsparcia oddechowego     112
	Pielęgnacja okolic nozdrzy i twarzy wcześniaka     114
	Pozycjonowanie noworodka podczas zastosowania wentylacji nieinwazyjnej     116
	Pielęgnacja i toaleta dróg oddechowych     117
	Ochrona przed zakażeniami 118
	Karmienie w czasie prowadzenia wentylacji nieinwazyjnej 118
	Postępowanie przy znacznym niepokoju dziecka     120
	Wspieranie więzi rodziców z dzieckiem w czasie prowadzenia wentylacji nieinwazyjnej     121
7.4. Kaniule nosowe z wysokim przepływem gazów     121
	Zasady bezpiecznego stosowania wsparcia oddechowego w systemie HFNC     122
	Opieka nad noworodkiem wymagającym wsparcia w systemie HFNC     123
7.5. Uwalnianie wcześniaka z wentylacji nieinwazyjnej     124
	Zadania pielęgniarki/położnej w procesie uwalniania z wentylacji nieinwazyjnej nCPAP     125
8. Odżywianie noworodka przedwcześnie urodzonego, w tym rozwój umiejętności jedzenia – Katarzyna M. Kanadys, Anna B. Pilewska-Kozak     127
8.1. Zapotrzebowanie energetyczne i płynowe noworodka przedwcześnie urodzonego     127
8.2. Odżywianie pozajelitowe (parenteralne)     131
	Rodzaje wkłuć stosowanych w odżywianiu pozajelitowym)     132
8.3. Monitorowanie żywienia parenteralnego     134
	Powikłania odżywiania pozajelitowego     134
8.4. Minimalne żywienie enteralne     136
8.5. Odżywianie dożołądkowe (enteralne)     137
8.6. Karmienie wcześniaka naturalnym pokarmem kobiecym     141
8.7. Karmienie wcześniaka piersią     145
8.8. Karmienie wcześniaka metodami alternatywnymi     147
8.9. Zasady suplementacji u wcześniaków     149
8.10. Ocena rozwoju umiejętności jedzenia u noworodka urodzonego przedwcześnie     152
9. Opieka nad noworodkiem urodzonym przedwcześnie z wybranymi problemami klinicznymi – Monika Wójtowicz-Marzec     159
9.1. Definicje     159
9.2. Niedotlenienie okołoporodowe     160
	Zakres opieki położnej nad noworodkiem przedwcześnie urodzonym z objawami niedotlenienia okołoporodowego     163
9.3. Krwawienia okołokomorowe i dokomorowe     163
9.4. Urazy okołoporodowe skóry i tkanki podskórnej     170
9.5. Urazy kończyn     171
9.6. Urazy nerwów rdzeniowych i szyi     173
9.7. Drgawki noworodków urodzonych przedwcześnie     179
9.8. Zespół zaburzeń oddychania     182
	Opieka nad pacjentem z zespołem zaburzeń oddychania     184
9.9. Dysplazja oskrzelowo-płucna     185
9.10. Przetrwały przewód tętniczy     188
9.11. Martwicze zapalenie jelit     190
9.12. Hiperbilirubinemia     194
	Przyczyny nasilonej żółtaczki w okresie noworodkowym     195
	Leczenie żółtaczki okresu noworodkowego     198
9.13. Transfuzja wymienna     203
	Procedura transfuzji wymiennej     203
	Powikłania transfuzji wymiennej     204
	Albuminy w hiperbilirubinemii     205
9.14. Zaburzenia gospodarki węglowodanowej     205
	Hipoglikemia     205
	Metody oznaczania stężenia glukozy we krwi noworodka     209
	Hiperglikemia     210
9.15. Zaburzenia gospodarki wapniowej     213
	Hipokalcemia     214
	Hiperkalcemia     215
10. Udział położnej/pielęgniarki w monitorowaniu czynności życiowych u noworodka urodzonego przedwcześnie – Agnieszka Bałanda-Bałdyga, Aleksandra Matczak, Katarzyna M. Kanadys, Anna B. Pilewska-Kozak     217
10.1. Monitorowanie ciepłoty ciała     218
10.2. Częstość akcji serca     221
10.3. Liczba oddechów     222
10.4. Pulsoksymetria     223
10.5. Przezskórny pomiar prężności gazów oddechowych     224
10.6. Ciśnienie tętnicze krwi     225
10.7. Nowoczesne metody monitorowania     230
10.8. Kontrola diurezy     236
10.9. Monitorowanie badań laboratoryjnych     237
	Morfologia krwi i układ krzepnięcia     238
	Glikemia     239
	Elektrolity     239
	Ocena prężności gazów – gazometria     240
	Monitorowanie poziomów bilirubiny     242
11. Opieka nad noworodkiem z wadami wrodzonymi wymagającymi interwencji chirurgicznej – Ewelina Malinowska, Jakub Malinowski     245
11.1. Przyjęcie noworodka z wadą wrodzoną na OION     245
11.2. Pielęgnowanie noworodka z wadą     251
11.3. Wrodzona przepuklina przeponowa     258
	Definicja     258
	Podział     260
	Przyczyny     260
	Diagnostyka     263
	Postępowanie lecznicze     263
	Postępowanie pielęgnacyjne     268
11.4. Wytrzewienie     273
	Definicja     273
	Podział     274
	Przyczyny     274
	Diagnostyka     275
	Postępowanie lecznicze     276
	Postępowanie pielęgnacyjne u noworodka z wytrzewieniem     278
11.5. Niedrożność przełyku     281
	Definicja     281
	Podział     281
	Przyczyny     282
	Diagnostyka     284
	Postępowanie lecznicze     284
	Postępowanie pielęgnacyjne     286
11.6. Przepuklina pępowinowa     292
	Definicja     292
	Podział     292
	Przyczyny     294
	Diagnostyka     295
	Postępowanie lecznicze     296
	Postępowanie pielęgnacyjne     299
11.7. Wrodzone wady serca     301
	Definicja     301
	Podział     302
	Przyczyny     305
	Diagnostyka     305
	Postępowanie lecznicze     305
	Postępowanie pielęgnacyjne     306
11.8. Atrezja nozdrzy tylnych     310
	Definicja     310
	Podział     310
	Przyczyny     311
	Diagnostyka     311
	Postępowanie lecznicze     312
	Postępowanie pielęgnacyjne     314
11.9. Rozszczep wargi i/lub podniebienia     315
	Definicja     315
	Podział     316
	Przyczyny     318
	Diagnostyka     319
	Postępowanie lecznicze     319
	Postępowanie pielęgnacyjne     321
11.10. Zarośnięcie odbytu     324
	Definicja     324
	Podział     325
	Przyczyny     326
	Diagnostyka     326
	Postępowanie lecznicze     327
	Postępowanie pielęgnacyjne     329
	Podsumowanie     332
12. Opieka nad noworodkiem urodzonym przed fizjologicznym terminem porodu ukierunkowana na jego rozwój – Wioletta Cedrowska-Adamus     335
12.1. Modyfikacja środowiska oddziału intensywnej terapii     336
	Hałas     336
	Światło     339
	Smak i zapach     341
	Dostarczanie pozytywnych doświadczeń chemosensorycznych     342
	Pozycjonowanie     342
12.2. Obserwacja zachowania noworodka     345
12.3. Opieka ukierunkowana na rodzinę     347
12.4. Podsumowanie     351
13. Opieka nad noworodkiem poddanym hipotermii leczniczej – Elżbieta Kozioł     353
13.1. Kryteria włączenia do procedury chłodzenia     354
13.2. Elektroencefalogram     356
13.3. Kryteria wyłączenia z hipotermii terapeutycznej     358
13.4. Chłodzenie pasywne     359
13.5. Postępowanie z noworodkiem w trakcie hipotermii kontrolowanej     360
	Zalecenia ogólne     360
	Wdrażanie procedury chłodzenia     361
	Selektywne chłodzenie głowy     361
	Hipotermia całego ciała     363
13.6. Opieka nad dzieckiem     363
13.7. Schemat opieki pielęgniarskiej     365
	Przygotowanie do procedury hipotermii     365
	Wprowadzanie noworodka w stan hipotermii i opieka w czasie chłodzenia     365
	Ponowne ogrzewanie (po 72 h)     366
	Postępowanie ze sprzętem po zakończeniu procedury chłodzenia     367
13.8. Żywienie w czasie hipotermii terapeutycznej     367
13.9. Opieka rodzicielska     368
14. Opieka nad noworodkiem z wdrożoną procedurą krążenia pozaustrojowego (ECMO) – Aleksandra Matczak, Paulina Szydłowska-Pawlak     371
14.1. Wykorzystanie metody ECMO w terapii noworodka     371
	Budowa układu ECMO     371
	Zasada działania pozaustrojowego utlenowania błonowego     372
14.2. Wskazania do wsparcia terapii u noworodków wg ELSO     375
14.3. Przeciwwskazania do wdrożenia procedury ECMO u noworodka wg ELSO     376
14.4. Powikłania stosowania ECMO u noworodków     377
14.5. Terapia noworodka podczas wspomagania ECMO – opieka pielęgniarska     378
14.6. Plan opieki specjalistycznej związany z procedurą ECMO     380
14.7. Podsumowanie i kierunki zmian w Polsce     382
15. Resuscytacja noworodka urodzonego przedwcześnie w zależności od stanu klinicznego – Magdalena Tomaszewska     385
15.1. Przewidywanie resuscytacji noworodka     386
15.2. Przygotowanie stanowiska i sprzętu do resuscytacji     388
15.3. Obecność wyszkolonego i doświadczonego zespołu oraz właściwa komunikacja w zespole     396
15.4. Algorytm resuscytacji     397
16. Farmakoterapia i leczenie krwią na Oddziale Intensywnej Terapii Noworodka – Monika Wójtowicz-Marzec     413
16.1. Farmakokinetyka leków     413
	I etap – absorpcja     413
	II etap – dystrybucja leków     414
	III etap – metabolizm leku     414
	IV etap – wydalanie leków     415
16.2. Monitorowanie stężenia leku w surowicy     415
16.3. Zasady podawania leków w praktyce położnej/pielęgniarki     418
16.4. Podawanie leków drogą dożylną     418
	Przygotowanie do podania wlewu dożylnego     419
	Powikłania terapii dożylnej     419
16.5. Podawanie leków drogą przewodu pokarmowego     421
16.6. Podawanie leków do dróg oddechowych     421
16.7. Podawanie leków doodbytniczo     422
16.8. Leczenie krwią     422
	Transfuzja krwi bez próby zgodności     423
	Czas przetaczania preparatów krwi     425
	Postępowanie po przetoczeniu     425
	Dokumentacja medyczna dotycząca przetoczeń     425
	Transfuzja w przypadkach pilnych     426
	Obserwacja noworodka w kierunku powikłań poprzetoczeniowych     426
17. Percepcja bólu u noworodka urodzonego przedwcześnie, sposoby jego monitorowania i łagodzenia – Agnieszka Bałanda-Bałdyga, Magdalena Dziurka     429
17.1. Źródła bólu u dzieci     431
17.2. Odległe następstwa przewlekłej stymulacji bólowej     433
17.3. Podział bólu występującego u noworodków     433
17.4. Niefarmakologiczne metody łagodzenia bólu u noworodków     434
17.5. Narzędzia służące do oceny bólu noworodka     437
18. Wczesna interwencja fizjoterapeutyczna jako element kompleksowej opieki nad noworodkiem urodzonym przed fizjologicznym terminem porodu – Roksana Malak     445
18.1. Skale oceny zachowania noworodków     445
	NICU Network Neurobehavioral Scale     445
	Skala oceny zachowania noworodków wg Brazeltona     446
	Assessment of Preterm Infants’ Behavior     447
18.2. Ocena ruchów globalnych     448
18.3. Pozycjonowanie     449
18.4. Dbałość o zmysły czyli sensomotoryka     457
	Wzrok     457
	Słuch     458
	Węch     459
	Dotyk     460
	Układ przedsionkowy     461
18.5. Proste wspomagania     462
19. Wyzwania etyczne i prawne w opiece nad noworodkiem urodzonym przedwcześnie – Beata B. Dobrowolska     471
19.1. Kierunki rozważań etycznych     472
19.2. Rekomendacje etyczne dotyczące intensywnej terapii noworodków urodzonych przedwcześnie     476
19.3. Decyzja dotycząca opieki paliatywnej i wdrożenie etyki troski     477
20. Komunikacja interpersonalna w OION-ie jako element profesjonalnej opieki nad noworodkiem urodzonym przedwcześnie – Monika Buczek     481
20.1. Kompetencja komunikacyjna     482
20.2. Trudności po stronie personelu wpływające na jakość komunikacji     483
20.3. Trudności po stronie rodziców wpływające na jakość komunikacji     487
20.4. Aktywne słuchanie jako ważny element komunikacji z rodzicami     489
20.5. Komunikacja z rodzicami w obliczu śmierci dziecka     490
20.6. Komunikacja w zespole terapeutycznym     495
21. Przygotowanie rodziców do opieki nad noworodkiem urodzonym przedwcześnie w środowisku domowym – Katarzyna M. Kanadys, Karolina Landos, Magdalena Dziurka, Anna B. Pilewska-Kozak     499
21.1. Opieka nad wcześniakiem w domu     501
	Pielęgnacja skóry wcześniaka w domu     501
	Karmienie wcześniaków po wypisie     502
21.2. Szczepienia     505
21.3. Monitorowanie oddechu     505
21.4. Profilaktyka zespołu nagłego zgonu niemowląt     506
21.5. Odporność     507
Materiały multimedialne     511
Skorowidz     515