Techniki położnicze i prowadzenie porodu
Nowa odsłona serii Biblioteka Położnej
Bogato ilustrowane kompendium dla położnych, studentów kierunku położnictwo i ratowników medycznych. W książce szczegółowo i starannie opisano takie zagadnienia jak:
opieka położnicza podczas porodu, anatomiczne i fizjologiczne podstawy porodu,
badanie podmiotowe i przedmiotowe rodzącej,
monitorowanie stanu płodu, poród prawidłowy, postępowanie z noworodkiem,
powikłania przebiegu porodu, opieka nad rodzącą i dzieckiem podczas porodu w przypadku współistnienia chorób matki,
standard organizacji opieki okołoporodowej w warunkach szpitalnych i pozaszpitalnych, zasady postępowania z ciężarną i rodzącą biorącą udział w katastrofie, czy wypadku komunikacyjnym. Treści są zgodnie z zaleceniami WHO, wytycznymi ICM, FIGO, PTGiP oraz zasadami opieki okołoporodowej opartej na dowodach naukowych czy też w ujęciu transkulturowym.
„Techniki położnicze i prowadzenie porodu” to obowiązkowa lektura zarówno dla doświadczonych praktyków, jak i osób rozpoczynających kształcenie w dziedzinie położnictwa.
1. Ogólne założenia opieki położniczej podczas porodu 1
1.1. Zasady prowadzenia porodu zgodnie z zaleceniami WHO Grażyna Iwanowicz-Palus, Agnieszka Marcewicz 1
1.2. Zasady sprawowania opieki okołoporodowej zgodnie z wytycznymi ICM, FIGO, ACOG i PTGiP Magdalena Korżyńska-Piętas, Grażyna Iwanowicz-Palus 13
1.3. Opieka okołoporodowa oparta na dowodach naukowych Mariola Mróz, Grażyna Iwanowicz-Palus 19
1.4. Opieka okołoporodowa w ujęciu transkulturowym Grażyna Iwanowicz-Palus, Magdalena Korżyńska-Piętas 29
1.5. Założenia standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej Grażyna Iwanowicz-Palus 40
1.6. Psychoprofilaktyka położnicza – przygotowanie do porodu Urszula Sioma-Markowska 46
Cel i założenia psychoprofilaktyki położniczej 47
Problem lęku przed bólem porodowym 48
Zalety psychoprofilaktyki położniczej 48
Metody psychoprofilaktycznego przygotowania do porodu 49
Psychoprofilaktyczne przygotowanie do porodu 52
Psychoprofilaktyka płodowa 58
Rola ojca w psychoprofilaktyce położniczej 59
Szkoła rodzenia jako forma psychoprofilaktycznego przygotowania do porodu 59
1.7. Bezpieczne macierzyństwo – oczekiwania kobiety i jej rodziny w zakresie opieki okołoporodowej Dominika Stobnicka, Grażyna Iwanowicz-Palus 63
2. Anatomiczne i fizjologiczne podstawy porodu 85
2.1. Budowa kanału rodnego Bożena Kulesza-Brończyk 85
Kanał rodny 85
Mięśnie kanału rodnego i budowa dna miednicy 86
Wymiary kanału rodnego miednicy mniejszej 91
Przestrzenie i płaszczyzny miednicy 92
Badanie miednicy mniejszej 96
Budowa miednicy kostnej kobiety 96
Charakterystyka typów miednic 97
Zewnętrzne wymiary miednicy – zewnętrzne badanie i pomiar miednicy 100
Pomiary zewnętrzne miednicy kostnej 102
2.2. Typy miednic Bożena Kulesza-Brończyk 104
Fizjologiczne odmiany miednicy kobiecej 105
Nieprawidłowe typy miednic 108
2.3. Płód jako podmiot porodu Bożena Kulesza-Brończyk 113
Budowa i wymiary płodu 114
Płaszczyzny główki, wymiary i obwody 116
Usytuowanie płodu w macicy – położenie, ustawienie, ułożenie, wstawianie się 117
2.4. Porodowe siły wydalające 125
Skurcze porodowe – rodzaje skurczów Justyna Krysa, Grażyna Iwanowicz-Palus 125
Preindukcja, indukcja i stymulacja czynności porodowej Grażyna Iwanowicz-Palus, Justyna Krysa 134
3. Ocena sytuacji położniczej na podstawie badania podmiotowego i przedmiotowego ciężarnej lub rodzącej 149
3.1. Badanie podmiotowe ciężarnej lub rodzącej Grażyna Iwanowicz-Palus, Bożena Kulesza-Brończyk 149
Badanie podmiotowe 149
Wywiad ginekologiczny 153
Wywiad położniczy 154
Termin porodu 155
3.2. Badanie przedmiotowe rodzącej Agnieszka Bień, Marta Zarajczyk, Grażyna Iwanowicz-Palus 160
Badanie położnicze zewnętrzne kobiety rodzącej 161
Badanie położnicze wewnętrzne kobiety rodzącej 171
4. Śródporodowe monitorowanie stanu płodu 181
4.1. Badanie i ocena czynności serca płodu Grażyna Iwanowicz-Palus, Agnieszka Bień, Grażyna Stadnicka 181
4.2. Wstępna interpretacja zapisu KTG Grażyna Stadnicka, Agnieszka Bień, Grażyna Iwanowicz-Palus 188
4.3. Wybrane metody śródporodowego monitorowania stanu płodu Agnieszka Bień, Grażyna Stadnicka, Grażyna Iwanowicz-Palus 199
5. Poród prawidłowy 221
5.1. Mechanizm porodu w położeniu płodu podłużnym główkowym potylicowym przednim Grażyna Iwanowicz-Palus, Mariola Kicia, Agnieszka Bień 221
Przebieg porodu 223
Ocena postępu porodu na podstawie badania położniczego zewnętrznego i wewnętrznego 233
Prowadzenie porodu w położeniu płodu podłużnym główkowym potylicowym przednim 237
Najczęściej popełniane błędy przy prowadzeniu porodu w położeniu płodu podłużnym główkowym potylicowym przednim 246
5.2. Mechanizm porodu w położeniu płodu podłużnym główkowym potylicowym tylnym Grażyna Iwanowicz-Palus, Mariola Kicia, Agnieszka Bień 247
5.3. Poród – podział na okresy 262
Przyjęcie rodzącej do porodu zgodnie z przyjętymi zasadami postępowania Agnieszka Bień, Marta Zarajczyk, Grażyna Iwanowicz-Palus 262
Ogólne zasady postępowania w poszczególnych okresach porodu Agnieszka Bień, Grażyna Iwanowicz-Palus, Marta Zarajczyk 268
Opieka położnicza nad kobietą rodzącą w poszczególnych okresach porodu − zasady postępowania zgodnie z założeniamistandardu opieki okołoporodowej Grażyna Iwanowicz-Palus 269
Poród naturalny i poród aktywny Agnieszka Bień, Marta Zarajczyk 275
Dobór i stosowanie odpowiednich udogodnień położniczych i pozycji porodowych, z uwzględnieniem pozycji wertykalnych, w zależności od okresu porodu i preferencji rodzącej Agnieszka Bień, Marta Zarajczyk 278
Poród z wykorzystaniem immersji wodnej i poród do wody Agnieszka Bień, Marta Zarajczyk 286
Poród z udziałem osoby towarzyszącej, wspierającej (douli), poród rodzinny Agnieszka Bień, Marta Zarajczyk 289
Postępowanie w okresie poporodowym – w okresie wczesnego połogu Grażyna Iwanowicz-Palus 291
Pobieranie krwi pępowinowej w celu bankowania komórek macierzystych Grażyna Iwanowicz-Palus 293
5.4. Prowadzenie okresu łożyskowego Agnieszka Bień, Grażyna Iwanowicz-Palus, Marta Zarajczyk 297
5.5. Urazy kanału rodnego podczas porodu Grażyna Iwanowicz-Palus, Agnieszka Bień 307
5.6. Dokumentowanie przebiegu porodu – karta obserwacji porodu (partogram) Agnieszka Bień 326
6. Postępowanie z noworodkiem Agnieszka Skurzak, Grażyna Iwanowicz-Palus 333
6.1. Zabiegi okołoporodowe u noworodka po urodzeniu 334
Odśluzowanie jamy ustnej i przewodów nosowych 335
Oznakowanie noworodka 336
Przecięcie pępowiny 336
Ocena stanu ogólnego noworodka bezpośrednio po porodzie według obowiązującej skali oceny . 337
Zabieg Credego 338
Pomiary antropometryczne noworodka 338
Postępowanie z noworodkiem urodzonym drogą cięcia cesarskiego 339
6.2. Zasady postępowania z noworodkami z grupy ryzyka 339
Postępowanie z noworodkiem przedwcześnie urodzonym na sali porodowej 340
6.3. Urazy okołoporodowe 341
Przedgłowie 341
Krwiak podokostnowy 342
Złamanie, pęknięcie obojczyka 342
Porażenie obwodowego nerwu twarzowego 343
6.4. Postępowanie z noworodkiem w stanie zagrożenia życia – resuscytacja 344
6.5. Transport noworodka 346
7. Powikłania przebiegu porodu 351
7.1. Poród przy nieprawidłowościach w ułożeniu główki płodu Dorota Matuszyk, Grażyna Iwanowicz-Palus, Justyna Krysa 351
Nieosiowe wstawianie się główki 352
Wysokie proste ustawienie główki 356
Niskie poprzeczne ustawienie główki – zwrot niedokonany 359
Nadmierne zwroty główki 362
7.2. Mechanizm porodu w ułożeniach odgięciowych Grażyna Iwanowicz-Palus, Dorota Matuszyk 364
Ułożenie odgięciowe wierzchołkowe 367
Ułożenie odgięciowe ciemieniowe 372
Ułożenie odgięciowe czołowe 376
Ułożenie odgięciowe twarzyczkowe 380
7.3. Mechanizm porodu w położeniach miednicowych płodu – przebieg porodu miednicowego w zależności od odmiany Mariola Kicia, Renata Madetko, Grażyna Iwanowicz-Palus 388
Definicja położenia miednicowego 389
Przyczyny położenia miednicowego płodu 389
Niebezpieczeństwa związane z porodem w położeniu miednicowym płodu 390
Podział i rozpoznanie położenia miednicowego 390
Przebieg porodu miednicowego 395
Pomoc ręczna w położeniach miednicowych płodu. Uwolnienie rączek, barków i główki płodu 401
Ręczne wydobycie płodu 414
Cięcie cesarskie w położeniu miednicowym płodu 420
Obroty położnicze do położenia miednicowego płodu 421
7.4. Poród bliźniaczy Kazimiera Płoch 425
Epidemiologia 425
Charakterystyka ciąży bliźniaczej i planowanie terminu porodu 426
Rozpoznanie w badaniu położniczym 427
Położenia bliźniąt 428
Wybór metody porodu 429
Prowadzenie porodu drogami natury 430
Zadania położnej w prowadzeniu porodu bliźniaczego 432
7.5. Poród w położeniu poprzecznym i skośnym płodu Renata Madetko 434
Położenie poprzeczne płodu 434
Położenie skośne płodu 435
Położenie poprzeczne zaniedbane 439
7.6. Obroty położnicze Kazimiera Płoch 441
Zasady, etapy i technika wykonania obrotu zewnętrznego 442
Obrót położniczy wewnętrzny (versio ad pedem – na nóżkę) przy pełnym rozwarciu 444
7.7. Poród w przypadkach nieprawidłowej budowy miednicy Kazimiera Płoch 448
Poród w przypadku miednicy płaskiej 449
Poród w przypadku miednicy ogólnie ścieśnionej 451
7.8. Poród zabiegowy z użyciem kleszczy i próżniociągu położniczego Kazimiera Płoch 455
Warunki, wskazania i przeciwwskazania do porodu zabiegowego 456
Powikłania porodu zabiegowego z użyciem kleszczy 460
Poród przy użyciu próżniociągu 461
Rola i zadania położnej w przebiegu porodu zabiegowego z użyciem kleszczy lub próżniociągu położniczego 464
7.9. Opieka nad rodzącą i jej dzieckiem w porodzie powikłanym oraz w stanach nagłych 466
Powikłania przebiegu porodu Monika Przestrzelska, Anna Michalik 466
Dystocja barkowa – algorytm Grażyna Iwanowicz-Palus, Agnieszka Bień 489
Postępowanie w krwotokach w położnictwie Agnieszka Bień, Dorota Matuszyk 507
Intensywna terapia rzucawki – postępowanie położnej w sytuacji zagrożenia stanu przedrzucawkowego i rzucawki Dorota Ćwiek 523
Zator płynem owodniowym Dorota Ćwiek 535
Wstrząs w okresie okołoporodowym Dorota Ćwiek 538
Standard opieki położniczej w przypadku porodu pacjentki zarażonej wirusem HIV Beata Pięta 547
Udział położnej w prowadzeniu intensywnego nadzoru stanu ogólnego i położniczego rodzącej oraz działań terapeutycznych w stanach zagrożenia życia Dorota Ćwiek, Barbara Zych 557
Intensywny nadzór stanu zdrowia dziecka lub płodu oraz terapia wewnątrzmaciczna i pourodzeowa na sali porodowej – udział położnej Barbara Zych 559
Rola położnej w intensywnym nadzorze stanu ogólnego i położniczego kobiety ciężarnej/rodzącej Dorota Ćwiek 565
Poród drogami natury po cesarskim cięciu Ewa Tobor 575
Prowadzenie porodu przedwczesnego i postępowanie z noworodkiem przedwcześnie urodzonym na sali porodowej Barbara Zych 579
Poród martwego płodu i strata dziecka Ewa Tobor, Agnieszka Bień 586
7.10. Identyfikacja czynników ryzyka wystąpienia powikłań okołoporodowych Grażyna Iwanowicz-Palus 600
Czynniki ryzyka powikłań okołoporodowych 601
7.11. Opieka nad rodzącą i jej dzieckiem podczas porodu w przypadku współistnienia chorób matki Agnieszka Bień, Bożena Kulesza-Brończyk 604
Nadciśnienie tętnicze indukowane ciążą 605
Cukrzyca ciążowa 611
Konflikt serologiczny 619
Cholestaza wewnątrzwątrobowa ciężarnych 623
Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa w ciąży 628
7.12. Organizacja opieki okołoporodowej w warunkach pozaszpitalnych Magdalena Witkiewicz, Barbara Baranowska, Maria Romanowska 636
7.13. Zasady postępowania z ciężarną lub rodzącą biorącą udział w katastrofie, wypadku komunikacyjnym Anna B. Pilewska-Kozak, Katarzyna Kanadys 653
Postępowanie na miejscu wypadku komunikacyjnego 655
Postępowanie z ciężarną po wypadku komunikacyjnym lub katastrofie w warunkach oddziału szpitalnego 659
Resuscytacja krążeniowo-oddechowa ciężarnej 660
Pytania testowe – materiał online do pobrania 663
Skorowidz 665
