Oświęcim - miasto pogranicza. Tom I

• Druk: Warszawa, 2018
• Redakcja naukowa: Bożena Czwojdrak, Kazimierz Miroszewski, Piotr Węcowski
• Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tom I monografii Oświęcimia zawiera prezentację dziejów ziemi oświęcimskiej oraz analizę kulturalnych aspektów funkcjonowania miasta. Historia regionu jest nierozerwalnie związana z losami miasta i dopiero z szerszej perspektywy można dostrzec procesy, jakie zachodziły w Oświęcimiu na przestrzeni wieków. Autorzy podjęli zatem najpierw próbę odtworzenia tej historii na podstawie najstarszych zachowanych map, na których można prześledzić zmiany granic, a także zapisów dotyczących okolicznych wsi czy osad, nierzadko stanowiących obecnie dzielnice Oświęcimia. Osobne artykuły poświęcono zmianom w przebiegu i nazewnictwie dróg od czasów najdawniejszych aż do współczesności.

W kolejnych rozdziałach omówiono dzieje polityczne ziemi oświęcimskiej. Autorzy opisują rządy poszczególnych książąt dzielnicowych rezydujących w oświęcimskim zamku, opowiadają o przejściu miasta i regionu pod władzę króla polskiego Kazimierza Jagiellończyka, rozbiorach Polski i przejęciu władzy przez Habsburgów, różnych wpływach politycznych i zmianach ustrojowych, toczonych w okolicy walkach i zawieranych rozejmach. Granice księstwa w okresie rozbicia dzielnicowego, a także w latach późniejszych, aż do odzyskania niepodległości w 1918 roku, ulegały ciągłym modyfikacjom, a sam region zmieniał wielokrotnie swoją przynależność państwową, administracyjną i diecezjalną, co czyniło z Oświęcimia prawdziwe miasto pogranicza.

Druga część tomu dotyczy rozwoju architektury i sztuki w Oświęcimiu w kontekście przemian ustrojowych i administracyjnych. Przedstawiono tu najznamienitszych artystów działających w mieście od średniowiecza do współczesności, których dzieła do dziś można oglądać na fasadach budynków świeckich czy we wnętrzach kościołów. Zaprezentowano najważniejsze oświęcimskie zabytki architektury i sztuki. Omówiono również rozwój szkolnictwa w mieście oraz przedstawiono sylwetki wybitnych postaci pochodzących z Oświęcimia.

Tom zamyka kalendarium najważniejszych wydarzeń z dziejów miasta.

Abstract Volume I of the monograph of Oświęcim contains a presentation of the history of the surrounding land and an analysis of cultural aspects of the city's functioning. At first the authors analyze changes in the boundaries and routes, and route names from the earliest times to the present, and then show the political history of the region, which repeatedly changed its national, administrative and diocesan affiliation. The second part of the volume discusses the development of architecture and art. in Oświęcim, including the most important monuments and silhouettes of the most eminent artists, as well as the development of education. Also, prominent figures from Oświęcim were presented. The volume closes with a calendar of the city's history.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Historia i archeologia
• Redakcja: Bożena Czwojdrak, Kazimierz Miroszewski, Piotr Węcowski
• ISBN: 978-83-235-3247-7
• ISBN druku: 978-83-235-3239-2
• EAN: 9788323532477
• Liczba stron: 458

Pobierz spis treści»

Słowo wstępne Prezydenta miasta Oświęcimia 7
Bożena Czwojdrak – Wstęp 9

Część pierwsza
Dzieje miasta i regionu
Marta Piber-Zbieranowska – Oświęcim i ziemia oświęcimska na dawnych mapach 15
Piotr Węcowski – Sieć drożna ziemi oświęcimskiej od połowy XVI wieku 31
Marek Ferenc – Sieć drożna ziemi oświęcimskiej w latach 1564–1772 40
Dominika Rychel-Mantur, Kazimierz Miroszewski – Sieć drożna ziemi oświęcimskiej w XIX i XX wieku 47
Jerzy Sperka – Ziemia i księstwo oświęcimskie do połowy XV wieku 54
Piotr Węcowski – Przyłączenie ziemi oświęcimskiej do Królestwa Polskiego 109
Marek Ferenc – Dzieje Oświęcimia i ziemi oświęcimskiej od 1564 do 1772 roku 133
Dariusz Nawrot – Czasy austriackie do 1918 roku 178
Joanna Januszewska-Jurkiewicz – Oświęcim i ziemia oświęcimska w niepodległej Polsce 1918–1939 216
Sylwester Fertacz – Czasy wojny 1939–1945 247
Kazimierz Miroszewski – W Polsce Ludowej do 1956 roku 270

Część druga
Oświęcim – kultura, szkolnictwo, nauka
Tomasz Ratajczak – Historia architektury zamku w Oświęcimiu 295
Piotr Pajor – Sztuka średniowieczna i nowożytna 325
Aneta Borowik – Sztuka XIX i pierwszej połowy XX wieku 339
Dorota Żurek – Nauka i kultura w Oświęcimiu – średniowiecze i czasy nowożytne 359
Maciej Fic – Szkolnictwo oświęcimskie w latach 1772–1951 364
Maciej Fic – Nauka i kultura w Oświęcimiu 385

Część trzecia
Wioletta Oleś – Ważniejsze postacie w życiu miasta 393

Część czwarta
Bożena Czwojdrak – Kalendarium 403
Summary 409
Zusammenfassung 411
Wykaz skrótów 413
Bibliografia 416
Indeks nazwisk 432
Spis ilustracji 456