Położnictwo. Tom 2. Medycyna matczyno-płodowa
Położnictwo, coraz częściej określane mianem medycyny perinatalnej, jest multidyscyplinarną specjalnością zajmującą się ciążą o przebiegu prawidłowym i nieprawidłowym, z uwzględnieniem wszelkich możliwych powikłań występujących u matki i dziecka. W ostatnich latach dokonuje się znaczący postęp w tej dziedzinie medycyny, który wymaga od lekarzy stałego przyswajania nowej wiedzy z zakresu diagnostyki i leczenia, zarówno farmakologicznego, jak i chirurgicznego.
Niniejszy podręcznik, przygotowany przez wybitnych polskich specjalistów w dziedzinie ginekologii i położnictwa, jest znakomitym źródłem informacji na temat najnowszych osiągnięć światowego położnictwa.
Tom II, Medycyna matczyno-płodowa poświęcono ciąży o przebiegu patologicznym lub ciąży obarczonej ryzykiem (ciąża wielopłodowa, konflikt serologiczny). Opisano nieprawidłowości, zaburzenia psychiczne oraz choroby wikłające przebieg ciąży. Znacząca część rozdziałów dotyczy chorób płodu wpływu ciąży powikłanej na stan noworodka.
Przedmowa IX
Spis treści XI
Spis treści rozdziału XVI
ROZDZIAŁ 1. Poronienie – Piotr Szkodziak, Tomasz Paszkowski, Maciej Paszkowski, Tomasz Radomański 1
1.1. Epidemiologia 1
1.2. Etiopatogeneza poronień 2
1.3. Postaci kliniczne poronień oraz leczenie 4
1.4. Diagnostyka poronienia 6
1.5. Powikłania poronienia 7
Spis treści rozdziału 10
ROZDZIAŁ 2. Ciąża ektopowa – Tomasz Paszkowski, Wojciech Wrona, Monika Paszkowska, Tomasz Radomański 11
2.1. Epidemiologia 11
2.2. Etiologia 11
2.3. Symptomatologia i diagnostyka różnicowa 12
2.4. Diagnostyka 13
2.5. Leczenie 15
Spis treści rozdziału 18
ROZDZIAŁ 3. Nieprawidłowy czas trwania ciąży 19
3.1. Poród przedwczesny – Jarosław Kalinka, Adam Bitner 19
3.2. Ciąża przeterminowana – Piotr Sieroszewski 41
Spis treści rozdziału 46
ROZDZIAŁ 4. Krwotoki położnicze – Grzegorz H. Bręborowicz, Sławomir Sobieszczyk 47
4.1. Definicja krwotoku położniczego 47
4.2. Ocena utraty krwi 48
4.3. Krwotoki w czasie ciąży 48
4.4. Łożysko przodujące 49
4.5. Przedwczesne oddzielenie się łożyska 53
4.6. Krwotoki poporodowe 60
4.7. Wstrząs hipowolemiczny w przebiegu ciężkiego krwotoku położniczego 64
4.8. Ocena kliniczna leczenia 67
4.9. Kontrola chirurgiczna krwawienia 67
4.10. Leczenie preparatami krwi i jej składników 67
4.11. Leczenie koagulopatii w przebiegu ciężkiego krwotoku 68
4.12. Leczenie wspomagające 69
Spis treści rozdziału 74
ROZDZIAŁ 5. Obumarcie płodu – Paweł Milart 75
5.1. Epidemiologia 75
5.2. Przyczyny wewnątrzmacicznej śmierci płodu 76
5.3. Rozpoznanie 77
5.4. Postępowanie 78
5.5. Powikłania 79
Spis treści rozdziału 82
ROZDZIAŁ 6. Ciąża wielopłodowa – Witold Malinowski, Mariola Ropacka-Lesiak 83
6.1. Etiologia 83
6.2. Epidemiologia 85
6.3. Popłody ciąż bliźniaczych 87
6.4. Rozpoznanie 88
6.5. Powikłania 88
6.6. Wady rozwojowe i anomalie chromosomalne 95
6.7. Umieralność okołoporodowa płodów i noworodków 97
6.8. Nadzór nad ciążą wielopłodową i jej prowadzenie 98
6.9. Wykrywanie oznak porodu przedwczesnego 98
6.10. Wybiórcze poronienie lub poród jednego z płodów 98
6.11. Ocena ultrasonograficzna rozwoju i dobrostanu płodów 99
6.12. Odżywianie się kobiety w ciąży wielopłodowej 99
6.13. Stymulacja syntezy surfaktantu w płucach płodów 100
6.14. Współżycie seksualne 100
Spis treści rozdziału 104
ROZDZIAŁ 7. Wewnątrzmaciczne ograniczenie wzrastania płodu – Mariola Ropacka-Lesiak 105
7.1. Rozpoznanie 106
7.2. Różnicowanie 106
7.3. Rodzaje zaburzeń wzrastania 107
7.4. Etiopatogeneza 108
7.5. Postępowanie 111
7.6. Leczenie 115
Spis treści rozdziału 120
ROZDZIAŁ 8. Przedwczesne pęknięcie błon płodowych – Grzegorz Jakiel, Arkadiusz Baran 121
8.1. Czynniki ryzyka 121
8.2. Etiopatogeneza 122
8.3. Rozpoznanie 122
8.4. Rola płynu owodniowego w patogenezie powikłań PPROM 123
8.5. Postępowanie kliniczne 123
8.6. Terapie eksperymentalne w leczeniu PPROM 124
8.7. Wpływ okresu latencji od przedwczesnego pęknięcia błon płodowych do porodu 125
8.8. Reżim łóżkowy – znaczenie w leczeniu PPROM 125
8.9. Obecność paciorkowców grupy B a przedwczesne pęknięcie błon płodowych 125
8.10. Przyszłość diagnostyki PPROM 126
8.11. Podsumowanie 126
Spis treści rozdziału 128
ROZDZIAŁ 9. Nieprawidłowości w zakresie płynu owodniowego – Mariusz Zimmer, Michał Pomorski 129
9.1. Nieprawidłowości płynu owodniowego 129
9.2. Zakończenie ciąży powikłanej nieprawidłową objętością płynu owodniowego 133
Spis treści rozdziału 136
ROZDZIAŁ 10. Konflikt serologiczny – Mirosław Wielgoś 137
10.1. Patomechanizm 137
10.2. Diagnostyka 137
10.3. Leczenie 138
10.4. Profilaktyka 139
10.5. Perspektywy 140
142
ROZDZIAŁ 11. Perinatalna transmisja HIV – Tomasz Niemiec 143
11.1. Ogólne informacje na temat perinatalnej transmisji HIV 143
11.2. Zakażenie HIV u kobiet ciężarnych 147
11.3. Testy w kierunku zakażenia HIV i poradnictwo 149
11.4. Dostęp do badań w kierunku HIV dla kobiet nieciężarnych 149
11.5. Badania w kierunku zakażenia HIV u kobiet ciężarnych 149
11.6. Rozpoznanie zakażenia HIV przed ciążą 150
11.7. Polityka państwa i programy testowania w kierunku HIV 150
11.8. Wykonywanie szybkich testów na HIV u kobiet w ciąży zaawansowanej 151
11.9. Czas i jakość wykonywania testów w kierunku HIV w opiece okołoporodowej 152
11.10. Polityka państwa i programy zapobiegania perinatalnej transmisji HIV w Polsce 152
11.11. Prowadzenie terapii antyretrowirusowej u kobiet ciężarnych i rodzących 154
11.12. Rekomendacje grupy ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego oraz Polskiego Towarzystwa Naukowego AIDS 155
Spis treści rozdziału 160
ROZDZIAŁ 12. Obrzęk nieimmunologiczny płodu – Romuald Dębski 161
12.1. Etiopatogeneza 162
12.2. Rozpoznanie 164
12.3. Rozpoznanie różnicowe 165
12.4. Leczenie 167
Spis treści rozdziału 170
ROZDZIAŁ 13. Skazy krwotoczne w okresie ciąży – Sławomir Sobieszczyk, Grzegorz H. Bręborowicz 171
13.1. Zmiany hemostazy 172
13.2. Wrodzone zaburzenia krzepnięcia 181
13.3. Nabyte zaburzenia krzepnięcia 182
Spis treści rozdziału 184
ROZDZIAŁ 14. Zator spowodowany płynem owodniowym – Anna Kwaśniewska 185
14.1. Rys historyczny 185
14.2. Epidemiologia 186
14.3. Etiopatogeneza 186
14.4. Patofizjologia 187
14.5. Czynniki ryzyka 187
14.6. Objawy kliniczne 188
14.7. Rozpoznanie 188
14.8. Leczenie 190
Spis treści rozdziału 196
ROZDZIAŁ 15. Choroby płodu – Andrzej Bręborowicz, Marek Pietryga, Grzegorz H. Bręborowicz 197
15.1. Układ krążenia 197
15.2. Ośrodkowy układ nerwowy 200
15.3. Wady głowy i szyi 206
15.4. Układ oddechowy 208
15.5. Układ pokarmowy 209
15.6. Układ moczowo-płciowy 211
15.7. Układ kostny 213
15.8. Guzy płodu 214
15.9. Wady powłok 216
Spis treści rozdziału 218
ROZDZIAŁ 16. Powikłania w okresie połogu – Karolina Gruca-Stryjak, Grzegorz H. Bręborowicz 219
16.1. Późne krwawienia poporodowe 219
16.2. Zakażenia połogowe 220
16.3. Leczenie zakażeń w okresie połogu 222
16.4. Choroba zakrzepowo-zatorowa 222
16.5. Połogowe zapalenia gruczołu sutkowego 222
16.6. Kardiomiopatia okołoporodowa 223
16.7. Uszkodzenie spojenia łonowego 224
16.8. Zaburzenia w układzie moczowym 224
16.9. Poporodowe zaburzenia hormonalne 225
16.10. Psychozy poporodowe 225
Spis treści rozdziału 228
ROZDZIAŁ 17. Zasady farmakoterapii u kobiet w ciąży – Marzena Dworacka 229
17.1. Wprowadzenie 229
17.2. Działanie embriotoksyczne, fitotoksyczne i teratogenność leków 230
17.3. Odmienność farmakokinetyki leków u płodu 233
17.4. Odmienność farmakokinetyki leków u kobiet w ciąży 234
17.5. Przegląd środków farmakologicznych stosowanych w leczeniu niektórych objawów i schorzeń występujących w przebiegu ciąży 236
Spis treści rozdziału 242
ROZDZIAŁ 18. Stymulacja dojrzałości układu oddechowego płodu – Grzegorz H. Bręborowicz, Marta Szymankiewicz 243
18.1. Wprowadzenie 243
18.2. Rozwój układu oddechowego 243
18.3. Wskazania do podawania kortykosteroidów w okresie ciąży 244
18.4. Przeciwwskazania do podawania kortykosteroidów w okresie ciąży 245
18.5. Korzyści wynikające z podawania kortykosteroidów w okresie ciąży 245
18.6. Wybór kortykosteroidu 246
18.7. Optymalna dawka i droga podania kortykosteroidu 246
18.8. Czas działania kortykosteroidu 247
18.9. Czy należy powtarzać terapię? 247
18.10. Wpływ stosowania kortykosteroidów na zdrowie ciężarnej i dziecka po porodzie 248
18.11. Podawanie kortykosteroidów w wybranych sytuacjach położniczych 249
18.12. Rekomendacje w zakresie stymulacji dojrzewania układu oddechowego płodu 252
Spis treści rozdziału 262
ROZDZIAŁ 19. Choroby matki wikłające przebieg ciąży 263
19.1. Choroby przewodu pokarmowego – Marian Grzymisławski, Alina Kanikowska 263
19.2. Choroby nerek – Andrzej Książek, Wojciech Załuska 272
19.3. Choroby układu oddechowego – Władysław Pierzchała, Jerzy Sikora 277
19.4. Alergia – Barbara Rogala, Barbara Rymarczyk 287
19.5. Choroby neurologiczne – Michał K. Owecki, Wojciech Kozubski 296
19.6. Choroby wątroby – Krzysztof Czajkowski 311
19.7. Zmiany skórne – Zygmunt Adamski 316
19.8. Choroby serca – Olga Trojnarska, Wiesław Markwitz 320
19.9. Zaburzenia hematologiczne – Sławomir Sobieszczyk, Grzegorz H. Bręborowicz 329
19.10. Zaburzenia immunologiczne – Dorota Darmochwał-Kolarz 347
19.11. Zaburzenia endokrynologiczne – Błażej Męczekalski, Agnieszka Podfigurna-Stopa, Krzysztof Katulski 355
19.12. Zakażenia i zarażenia – Dorota Nowakowska 365
19.13. Choroby tkanki łącznej – Agnieszka Seremak - Mrozikiewicz, Krzysztof Drews 393
19.14. Nadciśnienie tętnicze – Jan Oleszczuk, Bożena Leszczyńska–Gorzelak, Elżbieta Poniedziałek–Czajkowska 400
19.15. Zespół metaboliczny – Bożena Leszczyńska - Gorzelak, Jan Oleszczuk, Elżbieta Poniedziałek–Czajkowska 414
19.16. Cukrzyca – Ewa Wender-Ożegowska 425
19.17. Choroby jamy ustnej – Agnieszka Zawiejska, Wiesław Hędzelek 452
19.18. Schorzenia i zabiegi ortopedyczne – Maciej Bręborowicz, Leszek Romanowski 456
19.19. Padaczka – Jan Wilczyński, Krzysztof Dziatosz 463
19.20. Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa – Tomasz Paszkowski, Ewa Woźniakowska, Sławomir Woźniak, Magdalena Kłudka-Sternik 472
19.21. Problemy laryngologiczne – Paweł Golusiński, Wojciech Golusiński 480
Spis treści rozdziału 490
ROZDZIAŁ 20. Zaburzenia psychiczne związane z ciążą – Joanna Twarowska-Hauser, Karolina Rabenda-Łącka 491
20.1. Wprowadzenie 491
20.2. Zaburzenia depresyjne 491
20.3. Choroba afektywna dwubiegunowa 495
20.4. Zaburzenia lękowe 495
20.5. Schizofrenia 496
20.6. Zaburzenia snu 497
20.7. Zaburzenia odżywiania 497
20.8. Przedłużająca się żałoba 498
20.9. Zaburzenia psychiczne występujące w okresie połogu 498
20.10. Podsumowanie 499
Spis treści rozdziału 502
ROZDZIAŁ 21. Przebieg ciąży u młodocianych – Violetta Skrzypulec-Plinta, Agnieszka Drosdzol-Cop 503
21.1. Wprowadzenie 503
21.2. Antykoncepcja w okresie młodzieńczym 503
21.3. Ciąża u młodocianych – epidemiologia i implikacje społeczne 504
21.4. Przebieg ciąży u młodocianych 505
21.5. Poród i połóg u młodocianych 507
21.6. Działania profilaktyczne 508
Spis treści rozdziału 511
ROZDZIAŁ 22. Narkotyki i używki w okresie ciąży – Ewa Florek, Hanna Billert, Wojciech Piekoszewski 511
22.1. Wprowadzenie 511
22.2. Epidemiologia 511
22.3. Ciąża 513
22.4. Podsumowanie 517
Spis treści rozdziału 520
ROZDZIAŁ 23. Noworodek z ciąży o przebiegu powikłanym – Marta Szymankiewicz 521
23.1. Wprowadzenie 521
23.2. Układ krążenia 521
23.3. Układ oddechowy 523
23.4. Ośrodkowy układ nerwowy i narządy zmysłów 525
23.5. Przewód pokarmowy 528
23.6. Układ moczowo-płciowy 529
23.7. Zaburzenia metaboliczne 530
23.8. Masa ciała 530
23.9. Układ kostno-szkieletowy 531
Spis treści rozdziału 534
ROZDZIAŁ 24. Podstawy resuscytacji noworodka – Marta Szymankiewicz 535
24.1. Wprowadzenie 535
24.2. Ocena stanu noworodka 537
24.3. Zasady resuscytacji 538
24.4. Niepodjęcie i zaprzestanie resuscytacji 542
Spis treści rozdziału 543
ROZDZIAŁ 25. Perinatalne aspekty zapłodnienia pozaustrojowego – Jacek Szamatowicz 544
25.1. Wprowadzenie 544
25.2. Wpływ niepłodności na przebieg ciąży 544
25.3. Perinatalne, położnicze i długotrwałe nieprawidłowości związane z zastosowaniem technik wspomaganego rozrodu 546
Skorowidz 551
