Przegląd Humanistyczny 2023/2 (481)

• Druk: Warszawa, 2023
• Seria / cykl: Przegląd Humanistyczny
• Redakcja naukowa: Tomasz Wójcik
• Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Numer został poświęcony relacjom pomiędzy przemianami religijności a szeroko rozumianymi procesami emancypacyjnymi ujętymi w polskim piśmiennictwie drugiej połowy XIX wieku.

Poszczególne artykuły przedstawiają, jak różnorodne formy duchowości (te instytucjonalne i prywatne) wpływały na opisywanie grup nieuprzywilejowanych w obrębie społeczeństwa nowoczesnego. Autorzy i autorki kolejnych studiów przekonują, że religijność w znacznym stopniu oddziaływała na dziewiętnastowieczne narracje o wyzwoleniu i opresji, rozwoju i podporządkowaniu, że uwarunkowała ona unikalną dynamikę polskiej modernizacji – niekiedy jako czynnik hamujący, kiedy indziej napędowy. Osoby piszące w tomie podważają więc i komplikują tezę sekularyzacyjną, głoszącą, że wraz z postępem naukowo-technicznym doszło w XIX wieku do „odczarowania świata”.

W numerze znalazły się artykuły, które stanowią pokłosie ogólnopolskiej konferencji naukowej Dusze zmodernizowane. Religijność a emancypacja w piśmiennictwie polskim (1869-1914), zorganizowanej przez Zakład Literatury i Kultury Drugiej Połowy XIX Wieku UW w dniach 7-8 marca 2022 roku.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Eprasa »
  3. Kultura i sztuka
• Redakcja: Tomasz Wójcik
• Język wydania: polski
• ISSN: 2657-599X
• Liczba stron: 146

Pobierz spis treści»

Łukasz Książyk, Damian Włodzimierz Makuch, Adrianna Karbowiak – Religijność a emancypacja w drugiej połowie XIX wieku 7

ARTYKUŁY
Magdalena Sadlik – „Największym pariasem rodu ludzkiego jest kobieta chrześcijanka” (?) Kościół i religia w dyskursie emancypacyjnym 11

Ewa Paczoska – W poszukiwaniu wspólnoty. Eliza Orzeszkowa w kręgu pytań pisarek angielskich XIX wieku 23

Renata Stachura-Lupa – Mistycyzm – konserwatyzm – emancypacja. Lucjan Siemieński czyta św. Teresę z Ávili 37

Sabina Brzozowska – Teologia zwierząt według Reymonta 50

Tadeusz Stegner – Racjonaliści i ortodoksi. Pastor Leopold Otto wobec głównych nurtów w dziewiętnastowiecznym protestantyzmie 63

Tomasz Herbich – Nadprzyrodzoność a wyzwolenie człowieka. Wokół związków religii i emancypacji w pismach Stanisława Brzozowskiego 77

Damian Włodzimierz Makuch – Szczeliny dla wolnomyślnych powiewów. Polskie taktyki przekładowe dzieł Johna Williama Drapera 91

Rozalia Wojkiewicz – Żywoty świętych w Witrażach Zofii Wojnarowskiej 110

Iga Walaszczyk – Scenariusze inicjacyjne w Fatum. Studium psychologicznym Hanny Krzemienieckiej 121

RECENZJE I PRZEGLĄDY
Julia Wroniewicz – Po co czytać Konopnicką? 136

Tomasz Wójcik – Kasprowicz wielkopolski 140

*********

Łukasz Książyk, Damian Włodzimierz Makuch, Adrianna Karbowiak – Religiosity and Emancipation in the Second Half of the 19th Century 7

ARTICLES
Magdalena Sadlik – “The Greatest Pariah of the Human Race is the Christian Woman” (?) Church and Religion in the Emancipatory Discourse 11

Ewa Paczoska – In Search of Community. Eliza Orzeszkowa in the Circle of Questions of 19th-Century English Women Writers 23

Renata Stachura-Lupa – Mysticism – Conservatism – Emancipation. Lucjan Siemieński Reads St. Teresa of Ávila 37

Sabina Brzozowska – Animal Theology According to Reymont 50

Tadeusz Stegner – The Rationalists and the Orthodox. Pastor Leopold Otto and the Main Currents in 19th-Century Protestantism 63

Tomasz Herbich – The Supernatural and the Liberation of Man. On the Relationship Between Religion and Emancipation in Stanisław Brzozowski’s Writings 77

Damian Włodzimierz Makuch – Cracks to Let in the Winds of Free Thought. Polish Translation Tactics of the Works of John William Draper 91

Rozalia Wojkiewicz – Lives of Saints in Zofia Wojnarowska’s Stained Glass 110

Iga Walaszczyk – Initiation Scenarios in Hanna Krzemieniecka’s Fate. A Psychological Study 121

REVIEWS AND SURVEYS
Julia Wroniewicz – Why Should We Read Konopnicka? 136

Tomasz Wójcik – Kasprowicz of Greater Poland 140