Radykalny nonantropocentryzm

• Druk: Warszawa, 2018
• Autor: Magdalena Hoły-Łuczaj
• Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Autorka publikacji podejmuje polemikę z interpretacjami, według których filozofia Martina Heideggera wpisuje się w tradycję antropocentryzmu. Stara się nie tylko oddalić niemożność zaadaptowania filozofii Heideggera przez ekofilozofię w ogóle i ekologię głęboką w szczególności, lecz pokazuje także, że przedstawiciele ekologii głębokiej nie wykorzystali w pełni potencjału myśli Heideggera do uzasadnienia centralnych założeń dla swojego stanowiska. Dowodzi, że Heidegger był prekursorem paradygmatu radykalnie nieantropocentrycznego w daleko większym stopniu niż dostrzegli to ekologowie głębocy.

Literatura sekundarna dotycząca myśli Martina Heideggera jest ogromna i już od dawna znacznie przekracza możliwość ogarnięcia jej przez jednego badacza. (…) Są jednak obszary, które nie zostały jeszcze wystarczająco przebyte i które domagają się zwrócenia na nie uwagi. Z pewnością należy do nich ekofilozofia i ekologia głęboka, zwłaszcza że jej twórcy sami przywołują myśl Martina Heideggera jako ważne dla nich źródło namysłu i jeden z podstawowych punktów odniesienia. Tę lukę wypełnia książka Magdaleny Hoły-Łuczaj, (…) [która] jest – nie waham się użyć tego słowa – rozprawą wzorową, (…) znaczącym osiągnięciem naukowo-badawczym, zarówno jeśli chodzi o część pierwszą, dotyczącą ekologii głębokiej, jak i o część drugą, poświęconą drodze myślowej Martina Heideggera. (Z recenzji dr. hab. Janusza Mizery)

******

Radical Non-Anthropocentrism. Martin Heidegger and Deep Ecology

The book is a polemic on Martin Heidegger’s philosophy associated with anthropocentrism tradition. The author demonstrates that Heidegger was a forerunner of a radically non-anthropocentric paradigm, far more significant than it was recognized by deep ecologists.

*********

Magdalena Hoły-Łuczaj – absolwentka filozofii i filologii polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie w 2016 roku obroniła pracę doktorską poświęconą związkom filozofii Martina Heideggera i ekofilozofii, obecnie adiunkt Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie. Autorka książki Bycie, czyli Nic. Przyczynek do lektury Heideggera (Księgarnia Akademicka) oraz artykułów dotyczących myśli Heideggera publikowanych m.in. w „Environmental Values”, „Ethics and the Environment”, „Ruchu Filozoficznym”, „Analizie i Egzystencji”, „Kwartalniku Filozoficznym”, „Studia Philosophica Wratislaviensia”. Stypendystka Polsko-Amerykańskiej Komisji Fulbrighta.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Ekologia i ochrona środowiska
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Filozofia
• ISBN: 978-83-235-3586-7
• ISBN druku: 978-83-235-3578-2
• EAN: 9788323535867
• Liczba stron: 290

Pobierz spis treści»

Wprowadzenie 9
   Heidegger – prekursor ekofilozofii? 9
   Podejście hermeneutyczne 11
   Zakres i struktura rozważań 16

Część A. Ekologia głęboka 19
Rozdział 1. Rewizja stanowiska człowieka w kosmosie 21
   Nowy paradygmat 21
   Nurt spekulatywny 23

Rozdział 2. Powstanie i rozwój ekologii głębokiej 25
   Ekologia głęboka vs. płytka 25
   Między teorią a praktyką 29
   Głębia pytań 30

Rozdział 3. Samorealizacja 32
   Połączenie 32
   Ja ekologiczne 33
   Proces 36

Rozdział 4. Egalitaryzm ekosferyczny 40
   Drabina bytów 40
   A-hierarchiczność życia 42
   Anty-manicheizm 46
   Potrzeby życiowe i bliskość 48

Rozdział 5. Nonantropocentryzm 51
   Antropocentryzm szowinistyczny 51
   Wyjątkowość człowieka 53
   Mizantropia 54
   Antropocentryzm opisowy 59

Rozdział 6. Ontologia ekologii głębokiej 63
   Realizm ekologiczny 63
   Krytyka materializmu 65
   Nominalizm 66

Rozdział 7. Od metafizyki do etyki 70
   Ontologiczne podłoże etyki 70
   Motywacja 71
   Etos 74

Rozdział 8. Fartuchowy Diagram 77
   Platforma zasad 78
   Przesłanki 81
   Serce ekologii głębokiej 85

Rozdział 9. Kontrowersje 89
   Radykalizm egalitaryzmu 89
   Ekoterroryzm 94
   Ekofaszyzm i Heidegger 95

Część B. Wybrane zagadnienia filozofii Martina Heideggera 101
I. Lata 1923–1927 101
Rozdział 1. Bycie i jestestwo 103
   Zapomnienie bycia 103
   Różnica ontologiczna 104
   Jestestwo 107
   Prawda, czyli nieskrytość 108

Rozdział 2. Bycie-w-świecie 111
   Związek rzeczy 111
    Zażyłość 115
    Wytwór 119

Rozdział 3. Niższe struktury bytu 122
   Byty wewnątrzświatowe 122
   Sposoby bycia 123
   Podrzędny status bytów pozaludzkich 127

Rozdział 4. Cielesność 130
   Redukcja ontyczna 130
   Jedność psychofizyczna 132

Rozdział 5. Między idealizmem a realizmem 135
   Zależność bycia 135
   Realność 138

II. Lata 1928–1934 143
Rozdział 1. Brak, ubóstwo i kształtowanie świata 145
   Projekt 146
   Odniesienie do świata 148
   Współkroczenie 150

Rozdział 2. Organizm 153
   Organizmiczność 153
   Organ 155
   Zachowanie 158

Rozdział 3. Postać całości 161
   Niezróżnicowanie 161
   Kształtowanie, czyli mowa apofantyczna 163

Rozdział 4. Zakwestionowanie ustopniowania 166
   Wielość otwartego bytu 166
   A-hierarchiczność bytów 167
   * * * 171

III. Lata 1935–1949 175
Rozdział 1. Zwrot 177
   Da-sein 177
   Źródłowa skrytość 179
   Wydarzanie 180

Rozdział 2. Egalitaryzm ontologiczny 182
   Jedność bycia 182
   Rozstanie z drabiną bytu 185

Rozdział 3. Strażnik prawdy bycia 189
   Przynależność 189
   Spór świata i ziemi 192

Rozdział 4. Cieleśnienie 196
   Krytyka ontyczności 196
   Żyjące ciało 198

Rozdział 5. Physis i techne 203
   Istotna tożsamość 203
   Konkretyzm 206

Rozdział 6. Krytyka subiektywizmu 209
   Dzieje podmiotu 209
   Odbiorczość 212
   Miejsce pobytu 214
   Krytyka wartości 218

IV. Lata 1950–1976 221
Rozdział 1. Czwórnia 223
   Zgodność 223
   Rzecz 226

Rozdział 2. Podzięka 230
   Usposobienie 230
   „Dokąd” 232

Rozdział 3. Ciało – najtrudniejszy problem 236
   Płomień 236
   W Zollikonie 237

Rozdział 4. Zasób 241
   Zestaw 241
   Eksploatacja 244

Rozdział 5. Wyzwolenie 249
   Pozwolić-być 249
   Właściwe używanie 252
   Zamieszkiwanie 257

Podsumowanie 262
Abstract 266
Bibliografia 268
Indeks nazwisk 284
Podziękowania 289