Sic erat in votis
Prezentowany zbiór studiów i szkiców dedykowany jest Profesorowi Zbigniewowi Anusikowi, wybitnemu historykowi i nauczycielowi akademickiemu, kierownikowi Katedry Historii Nowożytnej w Instytucie Historii Uniwersytetu Łódzkiego, w latach 2005-2008 dyrektorowi tego Instytutu, a od 2008 do 2016 r. dziekanowi Wydziału Filozoficzno-Historycznego Uniwersytetu Łódzkiego.
W książce zostały przedstawione różne aspekty współczesnych badań historycznych, jak również odwołania do tematyki pokrewnych dziedzin nauk humanistycznych. Zamieszczone teksty dotyczą historii Europy (od Morza Czarnego po Atlantyk) i obu Ameryk od późnego średniowiecza po schyłek XVIII stulecia. Zostały w nich omówione zagadnienia z zakresu międzynarodowych wydarzeń politycznych i militarnych, stosunków ustrojowo-politycznych, społecznych, religijnych, a także literaturoznawstwa, źródłoznawstwa, prasoznawstwa, biografistyki, dziejów dyplomacji, podróżnictwa i nauczania, wreszcie historii sztuki i myśli politycznej.
Taka różnorodność tematyki prezentowanych studiów odzwierciedla niezwykle szerokie zainteresowania badawcze Profesora Zbigniewa Anusika. Publikacja jest adresowana zarówno do historyków dziejów nowożytnych, jak i do szerokiego grona miłośników nauk humanistycznych.
Tabula Gratulatoria 11
Słowo wstępne (MAŁGORZATA KARKOCHA, PIOTR ROBAK) 15
Bibliografia prac drukowanych profesora Zbigniewa Anusika (oprac. MAŁGORZATA KARKOCHA) 21
MARIUSZ MARKIEWICZ, Państwo nowożytne. Kilka refleksji historyka 37
JANUSZ MAŁŁEK, Traktat toruński z roku 1466 w historiografii polskiej i niemieckiej 45
MAŁGORZATA DĄBROWSKA, Jana Długosza spojrzenie na Bizancjum 59
JACEK WIJACZKA, Książę Albrecht von Brandenburg-Ansbach jako polski lennik 81
Ewa Kubiak, Kolonialne mozaiki z piór z Meksyku w nowożytnych Wunderkammerach Europy 99
MARIAN CHACHAJ, O zagranicznych podróżach i edukacji uniwersyteckiej Wiśniowieckich 121
RYSZARD SKOWRON, Cuda i bitwy w relacjach Benita de Soxa. Trzy hiszpańskie druki ulotne z okresu wojny w Prusach (1626-1629) 141
ANDRZEJ KORYTKO, Dlaczego Sztumska Wieś? Kulisy negocjacji dotyczących ustalenia miejsca i czasu polsko-szwedzkich rokowań w 1635 roku 157
WALDEMAR KOWALSKI, Kobiety w świecie żołnierza. Patryk Gordon z Auchleuchries i jego wspomnienia z podróży po Polsce połowy XVII wieku 171
PIOTR ROBAK, Moc Lewiatana, czyli paradoksy teorii suwerenności władzy Thomasa Hobbesa 185
DOROTA DUDEK, Religijność jako element obyczajowości przedstawicieli angielskiej klasy średniej w drugiej połowie XVII wieku na podstawie ówczesnych przekazów pamiętnikarskich 203
ALEKSANDRA SKRZYPIETZ, Propozycja małżeństwa córki królewicza Jakuba Sobieskiego z Karolem XII 229
JOANNA ORZEŁ, Co przekazać potomności o Szwecji, czyli szwedzkie wątki w Memoriale dziadowskim Adama Jana Warakomskiego 243
BOGDAN ROK, Kontakty interpersonalne staropolskich podróżników na szlakach europejskich w XVIII wieku 259
RICHARD BUTTERWICK-PAWLIKOWSKI, Stanisława Augusta Poniatowskiego zderzenia cywilizacyjne 273
KATARZYNA STELMASIAK, Amerykańsko-francuskie stosunki dyplomatyczne w latach 1784-1789 w opiniach Thomasa Jeffersona 289
MAŁGORZATA KARKOCHA, Wojna rosyjsko-turecka na łamach „Pamiętnika Historyczno-Politycznego” (1787-1788) 311
JOLANTA A. DASZYŃSKA, Blaski i cienie amerykańskiej konstytucji federalnej 343
ANDRZEJ K. LINK-LENCZOWSKI, Kilka uwag o zmianach społecznych, świadomości i kultury w czasach saskich w kontekście osiągnięć i perspektyw badawczych ostatnich lat 355
Spis rycin 367
Indeks osób (oprac. MAŁGORZATA KARKOCHA) 369
Indeks nazw geograficznych (oprac. MAŁGORZATA KARKOCHA) 371
