Służące i służący

• Druk: Warszawa, 2022
• Autor: Emanuela Tatarkiewicz
• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN

Jakie były stanowiska służebne? Jakie warunki zatrudnienia miała służba folwarczna i domowa w XIX i XX wieku? Jak ubierali się, mieszkali, leczyli się ówcześni służący? Co jedli? Jakie były relacje między panem a sługą? Jak funkcjonowały dawne domostwa i majątki ziemskie? Opowiada o tym m.in. polska proza.

„Służące i służący” to druga pozycja z serii literackich obrazów, które dopełnione są unikatowymi dziełami polskiego malarstwa. Pierwszą książką Emanueli Tatarkiewicz z tej serii jest „Dwór polski”.

„Mój pradziadek – Władysław Klik – był stangretem w pałacu w Kuklinowie. Świat, w którym żył i pracował wydaje się dziś nieznany, ale i niezwykle fascynujący. Dzięki polskiej literaturze możemy wyruszyć w odległą podróż, by poznać osoby pracujące np. jako nianie, pokojówki, panny apteczkowe czy też ludzi na posadzie rządcy czy stajennego”.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Historia i archeologia
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Kultura i sztuka
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-01-22815-6
• ISBN druku: 978-83-01-22786-9
• Liczba stron: 316

I. STANOWISKA     6
	Dobry służący     7
	Dawne funkcje, nowe role     9
		Strzelec     9
		Foryś     10
		Hajduk     10
		Laufer     12
	Państwo, czyli pan i pani     13
	Stanowiska służebne     17
		Służąca i służący     17
		Apteczkowa panna     19
		Bona (niania, piastunka)     20
		Chłopak kredensowy     22
		Dziewka (kuchenna, czeladna, piekarniana, folwarczna, dworska, kredensowa)     23
		Ekonom     24
		Garderobiana (panna szatna)     25
		Karbowy (polowy)     25
		Kawiarka     26
		Kredencerz     29
		Kucharz     29
		Leśniczy (nadleśny), gajowy     33
		Lokaj (kamerdyner, fagas, służący)     36
		Mamka (karmicielka, żywicielka)     45
		Masztalerz (groom)     49
		Nauczyciel (guwerner, preceptor, wychowawca, korepetytor, pedagog, ochmistrz, metr)     50
		Ogrodnik (ogrodowy, ogródkowy, ogrodowczyk)     56
		Panna służąca     58
		Parobek     58
		Pisarz (pisarczyk)     58
		Pokojówka (pokojowa, panna pokojowa)     59
		Praczka     60
		Rachmistrz     61
		Rządca (administrator)     61
		Stajenny     64
		Stangret (furman, woźnica, forszpan, parobczak, groom)     66
		Stróż     77
		Szafarka (szafarz), klucznica (klucznik), gospodyni, ochmistrzyni     79
		Włódarz (włodarz)     83
II. WARUNKI ZATRUDNIENIA     84
	Pomieszczenia     85
	Drugi i trzeci stół     98
	Zegar i dzwonek     102
	Profity     106
	Wspólne życie, wzajemna opieka     121
	Do końca     128
III. PROŚCI LUDZIE     132
	Bezosobowi i cieleśni     133
	Służący też mają swój honor     137
	Poddańcze gesty     139
	Rękoczyny     143
	Służyć można prawdziwemu panu     150
	Pokochać zwyczajne życie     158
	Wykształcenie     163
	Odgrodzenie we własnej sferze od klas niższych     169
	Pańskie urodzenie oznacza kosztowne odzienie     174
	Konsumpcjonizm     189
	Światowe życie służących     194
	Leczenie     201
	Czystość i higiena, czyli kilka słów o ochędóstwie     204
IV. RAZEM I OSOBNO     216
	Błogi odpoczynek     217
	Gość w dom, służący są     223
	Panowie bez przywileju prywatności     226
	Służba to czasami drużba     234
	Fawor pański na pstrym koniu jeździ     241
	Kobieta i mężczyzna     249
	Damy a pokojówki     251
	Służące w ciąży     258
	Jak odprawiano służących     261
	Posądzanie o kradzież     265
V. OD WAKANSU DO AWANSU     270
	Jak zdobyć upragniony wakans?     271
	Kim staniesz się po awansie     274
	Ziemska kariera     285
	Służący – obrońcy panów     288
	Służący a powstanie styczniowe     293
	Kilka przykładów, jak służba przeszła do historii     296
	Nobilitacja zobowiązuje     300
NAZWY MAJĄTKÓW OPISANYCH W LITERATURZE, WZMIANKOWANE W KSIĄŻCE (W UKŁADZIE ALFABETYCZNYM)     305
BIBLIOGRAFIA     309
	Teksty źródłowe     309
	Opracowania     311