Socjologia narodu i konfliktów etnicznych

• Druk: Warszawa, 2010
• Autor: Małgorzata Budyta-Budzyńska
• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN

Systematyczny wykład na temat podstawowych zagadnień i kategorii stosowanych do opisu problematyki narodowościowej, ilustrowany wieloma przykładami, zarówno historycznymi, jak i współczesnymi. Łącząc socjologiczne podejście do tematyki etnicznej z perspektywą politologiczną, autorka w przejrzysty sposób porządkuje kluczowe pojęcia i teorie dotyczące takich kategorii, jak naród, tożsamość narodowa, stereotyp narodowy. Omawia również problem mniejszości narodowych i etnicznych, złożone zagadnienie nacjonalizmu i konfliktów etnicznych, analizując przyczyny „wybuchu etniczności” w Europie Środkowej i Wschodniej w momencie, gdy przyszłość państwa narodowego staje pod znakiem zapytania.


Podręcznik adresowany jest do studentów socjologii, politologii, antropologii oraz stosunków międzynarodowych.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Socjologia
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-01-16245-0
• ISBN druku: 978-83-01-16245-0
• Liczba stron: 320

Wstęp	9
Rozdział 1. Co to jest naród?	17
	Cztery krótkie uwagi metodologiczne	20
	Powstanie narodów	23
		Prymordialiści i historycyści	23
		Naturaliści i konstruktywiści	28
	Status ontologiczny narodów	28
	Naród – próba opisu typu idealnego	30
	Demos, ethnos i naród kulturowy	44
	Podsumowanie	54
	Słowniczek terminów	56
Rozdział 2. Proces narodowotwórczy	59
	Inkorporacja geograficzna i społeczna na Zachodzie, mobilizacja ludowa na Wschodzie	60
	Główne czynniki narodowotwórcze	70
		Państwo oraz związana z nim historia i tradycja	70
		Zorganizowana religia	71
		Mit wspólnego pochodzenia	74
		Język	76
		Wojna	83
		Traumatyczne doświadczenia	84
		Instytucjonalizacja grupy	84
	Podsumowanie	87
Rozdział 3. Tożsamość i tradycja narodowa	89
	Tożsamość indywidualna, społeczna i narodowa jednostki	91
	Tożsamości grupowe	95
	Tożsamość jednostkowa w kontekście tożsamości grupowej	99
	Tożsamość narodowa a świadomość narodowa i identyfikacja narodowa	100
	Tożsamość narodowa a tożsamość obywatelska	102
	Tradycja narodowa – ciągłość i zmiana, pamięć i zapomnienie	103
		Ciągłość i zmiana	103
		Pamięć i zapomnienie	105
	Podsumowanie	107
	Słowniczek terminów	108
Rozdział 4. Stereotypy i uprzedzenia narodowe	111
	Stereotypy – mechanizm porządkowania rzeczywistości społecznej	113
	Społeczny charakter stereotypów	114
	Rodzaje stereotypów	115
	Cechy stereotypów	117
	Funkcje stereotypów	123
	Jak zmieniać stereotypy?	127
	Metody badania stereotypów	131
	Stereotypy jawne i ukryte	135
	Uprzedzenia i dyskryminacja	136
	Podsumowanie	137
Rozdział 5. Mniejszości narodowe – definicja i typologie	139
	Problemy definicyjne	141
	Prawnicza definicja mniejszości narodowych Francesco Capotortiego	146
	Typologia mniejszości narodowych	151
	Podsumowanie	157
	Słowniczek terminów	158
Rozdział 6. Ochrona mniejszości narodowych	161
	Prawo międzynarodowe dotyczące mniejszości w okresie międzywojennym	164
	Międzynarodowa ochrona praw mniejszości narodowych po 1945 roku	167
	Polityka wewnętrzna państw wobec mniejszości narodowych	174
	Polskie ustawodawstwo dotyczące mniejszości narodowych	178
	Podsumowanie	185
Rozdział 7. Nacjonalizm	187
	Ewolucja nacjonalizmu zachodnioeuropejskiego	191
	Rodzaje nacjonalizmów	193
	Nacjonalizm jako ideologia	199
	Funkcje nacjonalizmu	209
	Nacjonalizm jako ideologia modernizacyjna – nacjonalizm gospodarczy	211
	Podsumowanie	215
	Słowniczek terminów	218
Rozdział 8. Konflikty etniczne – próba typologii	221
	Źródła zewnętrznych konfliktów etnicznych	223
	Źródła wewnętrznych konfliktów etnicznych	226
		Konflikt etniczny w obronie tożsamości narodowej	226
		Konflikt etniczny związany z poszanowaniem symboli narodowych	229
		Konflikt etniczny związany z procesem narodowotwórczym	232
		Konflikt etniczny jako rezultat zmiany systemowej	233
		Konflikt etniczny jako instrument w polityce rządzących	236
		Konflikt etniczny jako wynik historycznych resentymentów lub skutek fałszywej świadomości	237
		Konflikt etniczny jako wyraz interesów pozaetnicznych lub rodzaj taktyki politycznej	241
		Potencjalny konflikt etniczny	242
	Podsumowanie	243
Rozdział 9. Nacjonalizm w Europie Środkowej i Wschodniej pod koniec XX wieku	245
	Nacjonalizm jako odpowiedź na wyzwanie rozwojowe – horyzont długiego trwania	247
		Nacjonalizm jako instrument selektywnej inkorporacji do systemu światowego	249
	Nacjonalizm jako rezultat odmiennego rozwoju politycznego i społecznego – horyzont nation building process	254
		Odmienna społeczna rola historii	255
		Specyfika „topografii narodowości” Europy Środkowej i Wschodniej	256
	Nacjonalizm jako rezultat komunizmu i ideologia zastępcza wobec niego – horyzont formacji postkomunistycznej	259
		Komunistyczny nacjonalizm	260
		Nacjonalizm jako sposób wychodzenia z komunizmu	264
		Nacjonalizm jako rezultat komunizmu	267
		Nacjonalizm jako ideologia zastępcza wobec komunizmu	272
	Podsumowanie	276
Rozdział 10. Państwo narodowe w dobie globalizacji	277
	Specyfika europejskiego państwa narodowego	281
	Czy koniec państwa narodowego?	284
	Zmieniający się kształt i rola państwa narodowego – państwo sieciowe	286
	Globalizacja versus lokalizacja, partykularyzm i fragmentaryzacja	289
	Podsumowanie	291
Zakończenie	293
Bibliografia	299
Indeks nazwisk	311
Spis tabel	315
Spis rysunków	317