Szaleństwo i metoda. Granice rozumienia w filozofii i psychiatrii

• Druk: Lublin, 2011
• Autor: Andrzej Kapusta
• Wydawca: UMCS

Praca dotyczy metody badania choroby psychicznej i konfrontuje wyjaśnienie z rozumieniem. Konfrontacja ta wykazuje ograniczoność wyjaśniania w rozpoznawaniu zaburzeń psychicznych i bezużyteczność tej metody jako wyłącznego sposobu badania choroby psychicznej. Epistemologia zaangażowana w wykładni Andrzeja Kapusty prezentuje taki model teoriopoznawczy, który rekonstruuje normalny (codzienny) sposób ludzkiego rozumienia siebie, innych i świata i wskazuje warunki poczucia realności świata, doznawania siebie i relacji interpersonalnych.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Filozofia
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-227-3243-4
• ISBN druku: 978-83-227-3243-4
• Liczba stron: 384

Wstęp  9

Rozdział I. Osobliwa nauka. Problem rozumienia w filozofii psychiatrii  19

1. Rozumienie i wyjaśnianie w psychopatologii   20
1.1. Zagadnienia wstępne  20
1.2. Jaspers i Methodenstreit   25
1.3. Methodenstreit i psychopatologia  28
1.4. Methodenstreit i zaburzenia psychiczne  29
1.5. Podejście idiograficzne i nomologiczne   30
1.6. Podejście idiograficzne w psychologii i psychiatrii  31
1.7. Rozumienie idiograficzne i narracja w medycynie   33
1.8. Rozumienie i wyjaśnianie w psychiatrii: przykład kliniczny   34
2. Skrajność perspektyw we współczesnej psychiatrii  37
2.1. Psychiatria biologiczna 38
2.2. Antypsychiatria, psychiatria krytyczna, postpsychiatria   39
2.3. Rozumienie, psychiatria, kognitywistyka   43
3. Osobliwości psychiatrii   44
4. Psychiatria jako praktyka  47
5. Strategie metodologiczne we współczesnej psychiatrii   48
6. W poszukiwaniu granic rozumienia psychopatologii: epistemologia zaangażowana  54
7. Psychiatria i hermeneutyka  59

Rozdział II. Psychopatologia i rozumienie w ujęciu Jaspersa   63

1. Jaspers i psychiatria nowożytna  64
1.1. Nowożytny paradygmat psychiatrii  64
1.2. Koncepcja Kraepelina  68
1.3. Podejście Bleulera  71
1.4. Podejście deskryptywne Jaspersa  72
2. Jaspersa projekt psychopatologii  76
2.1. „Horyzonty” psychopatologii   77
3. Rozumienie w psychologii i psychopatologii   81
3.1. Rozumienie jako empatia   81
3.2. Jaspers i fenomenologia  83
3.3. „Rozumienie jest ograniczone, a wyjaśnianie nieograniczone”  87
3.4. Rozumienie i pseudorozumienie  88
4. Krytyka psychoanalizy  89
5. Funkcja rozumienia w psychopatologii  91
6. Psychopatologia i „otchłań” nierozumienia  94
7. Jaspersowska filozofia nauki i metodologiczny pluralizm  95
8. Rozumienie: między wyjaśnianiem a wolnością Egzystencji  99
9. Współczesna krytyka Jaspersa tezy „niezrozumiałości” psychoz  101
10. Jaspers w perspektywie epistemologii zaangażowanej   104

Rozdział III. Współczesne dyskusje nad rozumieniem w filozofii psychiatrii 111

1. Percepcja dzieła Jaspersa 111
2. Dzisiejsze dyskusje nad rozumieniem w filozofii psychiatrii  113
2.1. Psychopatologia i zdrowy rozsądek  114
2.2. Postpsychiatria i hermeneutyka 121
2.3. Rozumienie wcielone  126
2.4. Struktury i formy według Merleau-Ponty’ego   130
2.5. Świat według ciała  132
2.6. Doświadczenie halucynacji i rozumienie  136
3. Psychopatologia opisowa 139
3.1. Podejście fenomenologiczne w psychiatrii  139
3.2. Fenomenologia schizofrenii  142
4. Szaleństwo i modernizm według Louisa A. Sassa  147
4.1. Paradygmat niedoboru i regresji 147
4.2. Schizofrenia jako graniczny przypadek kondycji ludzkiej   151
5. Pytania o rozumienie 154

Rozdział IV. Pojęcie choroby psychicznej  157

1. Karla Jaspersa refleksje nad chorobą 158
2. Choroba psychiczna i psychoza 159
3. Pojęcie choroby psychicznej we współczesnych klasyfikacjach  161
4. Karl Jaspers a DSM 164
4.1. Jaspersa choroby jako typy idealne (krytyka Kraepelina) 165
4.2. Schematy Jaspersa a DSM   166
5. Diagnoza fenomenologiczna i kryteriologiczna  167
6. Współczesne spory o definicje chorób psychicznych (Szasz, Boorse, Kendell, Fulford)  169
7. Choroba i doświadczenie  176
8. Fenomenologiczna koncepcja choroby Svenaeusa 178
9. Ucieleśnienie i psychopatologia 180
10. Choroba psychiczna w świetle dualizmu: somatyczne i umysłowe 182

Rozdział V. Granice rozumienia urojeń  187

1. Wstępne analizy urojeń  
1.1. Problem definicji urojeń  188
1.2. Urojenia pierwotne i wtórne   191
1.3. Urojenia Capgrasa i Cotarda   193
2. Kognitywne koncepcje urojeń  195
2.1. Urojenia jako racjonalna reakcja na anomalne doświadczenie  195
2.2. Ograniczenia jednoczynnikowych koncepcji urojeń   197
2.3. Dwuczynnikowe koncepcje powstawania urojeń  198
2.4. Zasada konserwatyzmu i obserwacyjnej adekwatności   203
3. Urojenia a problem racjonalności 204
4. Wittgensteinowskie interpretacje urojeń  208
4.1. Urojenia jako forma solipsyzmu   208
4.2. Urojenia jako twierdzenia ramowe  210
5. Krytyka kognitywnych koncepcji urojeń  212
6. Utrata swojskości doświadczenia   215
7. Urojenia i Heideggerowskie nastroje   219
8. Urojenia i struktura tła 221
9. Epistemologia zaangażowana i granice rozumienia urojeń   224

Rozdział VI. Narracja, jaźń i relacje interpersonalne w świetle psychopatologii   229

1. Jaźń – ucieleśnienie – narracja  230
2. Tożsamość i „kondycja cielesna”  236
3. Relacje interpersonalne a psychopatologia  240
3.1. Teoria interakcji a „ucieleśniona praktyka”  241
3.2. Koncepcje psychologii potocznej  243
3.3. Codzienny świat doświadczenia  246
3.4. Bezpośredniość poznania 249
3.5. Neurony lustrzane a problem intersubiektywności  252
4. Empatia i poznanie innych osób  257

Rozdział VII. Psychopatologia z perspektywy umysłu ucieleśnionego   259

1. Trudności określenia kryteriów choroby psychicznej  260
2. Świadomość ucieleśniona i jej zaburzenia w koncepcji Thomasa Fuchsa   265
2.1. „Jak”-struktura i „jak gdyby”-struktura  266
2.2. Fragmentacja łuku intencjonalnego  268
2.3. Schizofrenia i melancholia  270
2.4. Problem dualizmu 272
3. Matthew Ratcliffe i odczucia egzystencjalne   276
3.1. Odczucia egzystencjalne i poczucie rzeczywistości  276
3.2. Odczucia egzystencjalne w psychopatologii  279
3.3. Odczucia, ciało i emocje  281
4. Psychopatologia common sense’u  282
4.1. Podważenie common sense’u  283
4.2. Common sense i ucieleśnienie  286
4.3. Schizofreniczna anomalia socjalizacji  288
5. Między intencjonalnością a chorobową przypadłością 289
6. Becker i podejście behawioralno-pragmatyczne w psychiatrii  291
6.1. Transakcyjno-pragmatyczna koncepcja organizmu 291
6.2. Naturalny deficyt człowieka  295
6.3. Schizofrenia jako niepowodzenie ludzkiego świata  299
7. Rozumienie ucieleśnione 303

Rozdział VIII. Cielesność i zaangażowanie  305

1. Fenomenologia, intencjonalność i ciało  306
2. Epistemologia zaangażowana w kontekście ucieleśnienia   310
3. Ciało a świat  315
4. Krytyka tradycyjnej epistemologii  321
5. Krytyka reprezentacjonizmu  324
6. Krytyka propozycjonalizmu  326
7. Biologiczne podstawy poznania  329
8. Ucieleśnienie w naukach kognitywnych   331
9. Ucieleśnienie w świecie Matrix  335
10. Nauka i filozofia jako „wzajemne produktywne oświecenie”   340

Zakończenie   347
Summary   355
Bibliografia 359
Skorowidz ważniejszych pojęć i osób  379