Tatczezna. Literackie przestrzenie Kaszub

• Druk: Słupsk, 2011
• Autor: Adela Kuik-Kalinowska
• Wydawca: Uniwersytet Pomorski w Słupsku

Pomorze, jako zróżnicowany obszar, stanowiący kulturowy, literacki, a także historyczny fenomen, jawi się jako przestrzeń pogranicza , zaś literatura kaszubska w sposób wyraźny oddaje tę złożoność. Problematyka literatury kaszubskiej w tej pracy rozpatrywana jest „od wewnątrz”, poprzez ukazanie dominujących w niej tematów i motywów oraz technik artystycznych przedstawień, a także „od zewnątrz” – w jej historycznych i geograficznych uwarunkowaniach. Praca przede wszystkim związana jest z literaturoznawczym opisem przestrzeni Kaszub, przedstawionej z perspektywy najbardziej dla literatury kaszubskiej charakterystycznych sposobów myślenia o świecie, jego przeżywania, a także doświadczania egzystencji. Literacka kreacja łączy się zwłaszcza ze światem ludzi, mieszkańców Kaszub, ich bytem codziennym skoncentrowanym wokół domostwa (chëczë), ich myśleniem o tradycji materialnej i duchowej przodków oraz więzi, jaką z nią utrzymują. (Ze Wstępu)

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Literaturoznawstwo
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-7467-166-8
• Liczba stron: 368

Słowo wstępne	5
Literatura kaszubska. Definicje i strategie badań	17
I. Zakresy znaczeniowe	17
II. Strategie badawcze	22
	II A. Etniczna perspektywa opisu	24
		Polonocentryzm czy tożsamość binarna?	24
		Kaszubocentryzm. Publicystyka a naukowość	26
	II B. Dominujące metodologie badawcze	28
		Urok i presja historii	28
		Socjologia literatury	30
		Językoznawstwo w ofensywie	34
		Od etnografii do literaturoznawstwa	38
III. Perspektywa antropologiczna	41
Kobiety Kaszub. Reprezentacje i kreacje	47
	Kobieta nad brzegiem morza	47
	Dzielne niewiasty	49
	Królestwo kobiet	52
		Marta – dziecięca przyjaźń	54
		Marcyjanna – gospodyni izby czeladnej	56
		Pod zaklętym urokiem królewianki	59
	Kobiecość niechciana i agresywna	62
	Spełnienie na wyspie	67
	„Proroczka” Julka	69
	Kobieta skryta – kobieta jawna	71
	Trwanie kobiet	74
	Kobieta odrzucona	76
	Kobieta i żywioły	78
Między dumą i rezygnacją. Literackie opisy mężczyzn Kaszub	85
	Przemyślny i dumny Kaszuba	86
	Szlachcic i wędrowiec kaszubski	88
	Rycerz starokaszubski	91
	Mężczyzna „cały”?	95
	Miłość do ziemi	100
	W przestrzeni przetrwania	105
	Bohater odczarowany	109
	Duma i rezygnacja	112
Wielki świat małego człowieka. Dziecko w literaturze Kaszub	117
	Dziecko – dzieciństwo – poznanie	117
	Dzieciństwo i hierarchia	119
	Kosmos kaszubskiego pustkowia	125
	Szczęście niewiedzy	133
	Wielki świat małego człowieka	141
Rodnô zemia. Kaszubski mit ziemi	147
	Tatczëzna – ziemia moich przodków	147
	Kaszubska ziemia obiecana	150
	Od ziemi „mojej” do „naszej"	155
	Historia zmityzowana	159
	Tatczëzna – śniona etniczność	165
	Tatczëzna jako rodnô mowa	172
Kaszubi i żywioł wody	181
	Natura i woda	181
	Żywioł wody i marynistyka	187
	Poetyckie obrazy i idee Jana Trepczyka	190
	Kaszubskie morza, jeziora i rzeki	195
Kamienne kręgi i lasy – motywy eratyczne i sylwiczne w literaturze kaszubskiej	207
	I. Strona kamienia	207
		Natura zimna i twardości	207
		Kamienie prehistorii	209
		Dusza zaklęta w kamień	211
	II. Strona lasu	215
		Las – natura czysta	215
		Las mityczny	220
		Pod tą chojną mieszkóma i o niczim brzëdcim nie wiéma	223
	Mocnô je ta chata nasza. Od topografii do mityzacji kaszubskiego domu	231
		Obraz domu – obraz człowieka	231
		Pomorski obraz domu	234
		Dom – wspólnota ludzi	238
		Dom – przestrzeń spotkania tajemnicy	247
		Bezdomność i utrata domu	251
	Święte góry Kaszub	259
		Pielgrzymowanie ku centrum	259
		Rowokół – święta góra Słowińców	260
		Kalwarie Wejherowska i Wielewska – świętość cierpienia	264
		Wejherowo, Sianowo, Swarzewo – obrazy Świętej Najświętszej	273
		W wiecznej drodze i w wiecznym czasie	276
	Zemjia mogjił i grobóv. Topika tanatyczna w literaturze kaszubskiej	281
		Kwestie semantyczne	281
		MONUMENTUM DUCTUM POMORANORUM… - Pomnjik ksążąt pomorskjich	283
		Miejsca przeklęte	286
		Literackie pomniki	292
	Uwagi końcowe. Kaszubska tatczëzna a kresy zachodnie	299
		Tatczëzna	299
		Kresy zachodnie	305
		Spotkanie podmiotów	309
	Podsumowanie	311
	Zestôwk	313
	Abstract	315
	Zusammenfassung	317
	Bibliografia	319
		Bibliografia podmiotowa kaszubskojęzyczna	319
		Bibliografia podmiotowa polskojęzyczna	323
		Bibliografia przedmiotowa	325
		Konteksty interpretacyjne	345
	Indeks utworów kaszubskich	351
	Indeks nazwisk	356