Weredyczki, sawantki, marzycielki, damy…

• Druk: Łódź, 2019
• Autor: Maria Berkan-Jabłońska
• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Utwory, które przywoływane są na kartach tej książki, a także okoliczności ich powstania i recepcji, dobitnie potwierdzają, że dotychczasowe podziały literatury były niedoskonałe. W ich efekcie bowiem – w imię tzw. arcydzielności romantycznej – pomijano, usuwano w cień, wyrzucano na margines (lub nawet poza) znaczny obszar literatury domowej, brulionowej, „szeptanej”. Pewne więc redefinicje historii kultury są przy tej okazji nieuniknione. […] Szkice z tego tomu nie pretendują do stworzenia całościowego obrazu kobiecego pisania między 1830 a 1865 rokiem. Przeciwnie, pokazują bardzo rozmaite ścieżki, którymi podążały autorki pragnące wziąć udział w życiu kulturalno-literackim narodu pozbawionego przemyślanego i systemowego wsparcia.
Ze Wstępu
Monografia dotyczy literatury tworzonej przez kobiety w okresie międzypowstaniowym XIX wieku – dziś już w większości zapomnianej albo słabo pamiętanej. Szkice zawarte w tomie stanowią ważne uzupełnienie obrazu tamtych czasów. Autorka zastanawia się, na czym polega specyfika owych literackich propozycji na tle różnych tendencji epoki. Podkreśla, że ich obecność w obrębie polskiego piśmiennictwa wydaje się istotna nie tyle z racji prezentowanych wartości artystycznych lub estetycznych, ile raczej świadectwa kulturowego partnerstwa. Ponadto czytelnik ma szansę przyjrzeć się sylwetkom kobiet, które mimo wielu ograniczeń uparcie podejmowały pracę twórczą – autorka kreśli je wyposażona w naukowy warsztat, ale robi to zarazem z niewątpliwą pasją.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Literaturoznawstwo
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-8142-298-7
• ISBN druku: 978-83-8142-297-0
• Liczba stron: 276

Pobierz spis treści»

Wstęp	7

Świat przeżyć teatralnych 1. połowy XIX wieku we wspomnieniach kobiet (Rautenstrauchowej, Hoffmanowej, Felińskiej, Błędowskiej, Puzyniny, Walewskiej i innych)	13
1. Arystokratka w podróży – Łucja Rautenstrauchowa	14
2. Rejestry zawodowej pisarki – Klementyna Hoffmanowa	18
3. Przyjaciółki z Wołynia – Henrietta Błędowska i Ewa Felińska	24
4. Litewska hrabina – Gabriela z Güntherów Puzynina	31
5. Patriotki w teatrze – Bogusława Mańkowska i Aniela Walewska	36

Noce i sny kobiece	45
1. Noc wśród natury. Między lękiem a zachwytem – ku opiece Boga	46
2. Noc tęsknot i noc rozliczeń	50
3. Noc – czas refleksji macierzyńskiej	54
4. Noc artystki, pisarki, kreatorki	58
5. Noc decyzji	60

„Ja, poetka”. O kilku kwestiach autorskiej podmiotowości w kobiecej liryce doby romantyzmu	65
1. Narcyza Żmichowska (1819–1876)	66
2. Poetessa Deotyma (1834–1908	76
3. Kazimiera Komierowska (1829–1863)	85
4. Seweryna Duchińska (1816–1905)	90

Style odbioru sztuki w zapiskach pamiętnikarskich Łucji z Giedroyciów Rautenstrauchowej (na tle wypowiedzi innych autorek 1. połowy XIX wieku)	99
1. Lektury i wzory estetyczne	102
2. Oczekiwania wobec sztuki, sztuka idealna	106
3. Sztuka jako sposób projekcji rzeczywistości. Estetyzacja codzienności	109
4. Wrażliwość malarska a własny styl Rautenstrauchowej	111
5. Preferencje	113
6. Zadania odbiorcy sztuki	120
7. Sztuka a życie	121

„Niewieście czułostkowości”. Hersylia Ewy Felińskiej	125
1. „Niewieście czułostkowości”	125
2. Autorka	127
3. Powieść o opresji kobiety	129
4. Na pograniczu	138

Józefy Prusieckiej zmagania z romantyzmem	141
1. Nowa Safo (1815–1887) 	141
2. Głos minstrela	143
3. „Lecz gdzież się zapędziłam!…”	146
4. „Śmierć mnie nie trwoży”	151

O kilku zapomnianych pomysłach literackich Karoliny z Hołowniów Swarackiej	155

Kreacje kobiece w powieściach Józefy ze Śmigielskich Dobieszewskiej	173

Świat pamięci Liny Mańkowskiej	221

Wybrana bibliografia	247

Nota bibliograficzna	259

Indeks nazwisk	261

Spis rycin	271

Summary	273