Zastosowanie konstruktywizmu w studiach europejskich

• Druk: Warszawa, 2016
• Redakcja naukowa: Jacek Czaputowicz
• Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Książka przybliża polskiemu czytelnikowi debaty naukowe i rozwój badań w zakresie konstruktywizmu ugruntowane już w nauce europejskiej i anglosaskiej, ale praktycznie nieobecne lub dopiero pojawiające się na gruncie polskim. Książka stawia sobie za zadanie zaprezentować grono badaczy, którzy mierzą się z próbą przetransponowania teoretycznych dyskusji oraz wartości i słabości analitycznych konstruktywizmu poprzez opis przykładów i rezultatów konkretnych konstruktywistycznych projektów badawczych.

Publikacja składa się z 3 części poświęconych założeniom konstruktywizmu, jego zastosowaniom w badaniu Unii Europejskiej i jej oddziaływania na środowisko zewnętrzne oraz powstawaniu tożsamości europejskiej.
W części pierwszej Anna Visvizi stosuje konstruktywistyczne podejście do analizy kryzysu w Grecji. Badaczka w sposób przekonujący pokazuje, że idee i stereotypy odgrywały w nim ważną rolę. Janusz Ruszkowski dowodzi przydatność konstruktywizmu w badaniach oddziaływania europeizacji na funkcjonariuszy w Radzie Unii Europejskiej (europeizacja ad personam). Barbara Urban prezentuje dorobek teoretyczny niemieckiego konstruktywizmu, w szczególności wyjaśnia za pomocą kategorii tożsamości trudności w powstawaniu Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony oraz Europejskiej Unii Walutowej. Tomasz G. Grosse traktuje natomiast konstruktywizm jako metodę inżynierii społecznej, która polega na konstruowaniu, maskowaniu i legitymizowaniu rzeczywistości społecznej. Badacz przedstawia strategię oddziaływania za pomocą idei na proces integracji europejskiej na przykładzie Parlamentu Europejskiego.
Część druga poświęcona jest funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Otwiera ją artykuł Anny Skolimowskiej na temat zastosowania konstruktywizmu do analizy instytucjonalnego i materialnego wymiaru zewnętrznych relacji Unii Europejskiej. Adam Kirpsza stosuje metody ilościowe do wyjaśniania negocjacji projektów aktów prawnych w tzw. trialogach, gdzie kluczową rolę odgrywają kwestie normatywne. Kamil Ławniczak porównuje wyjaśnienia konstruktywistyczne i racjonalistyczne, dochodząc do wniosku, że konstruktywizm ma wiele do zaoferowania w zakresie wyjaśnienia wpływu socjalizacji na unijny proces decyzyjny. Rafał Riedel objaśnia funkcje pełnione przez rotacyjną prezydencję w Radzie Unii Europejskiej za pomocą kategorii roli, wskazując, że przeszła ona ewolucję od funkcji czysto organizacyjnych, poprzez wzrost znaczenia politycznego, aż do ograniczenia jej znaczenia w Traktacie Lizbońskim. Część tę zamyka Adam Jaskulski, który analizuje wyjaśnienia sposobu kształtowania unijnej rzeczywistości przez wyroki Trybunału Sprawiedliwości.
Część trzecia poświęcona jest zastosowaniom konstruktywizmu w badaniu powstawania tożsamości europejskiej. Marta Makowska omawia pojęcie tożsamości europejskiej, przedmiot badań konstruktywistycznych w tym zakresie oraz problemy, wyzwania i nieścisłości występujące w dotychczasowej literaturze przedmiotu. Jerzy Sielski analizuje z kolei, jak przełamać stereotypy, które tworzą barierę w postrzeganiu imigrantów przybywających do państw Unii, co wymaga to nie tylko prawnego uregulowania tej kwestii, lecz także odpowiedniego jej zaprezentowania w sferze świadomościowej. Jarosław Sadłocha bada wystąpienia przedstawicieli instytucji unijnych z okazji przyznania Unii Europejskiej Pokojowej Nagrody Nobla w 2012 r. Pokazuje na tym przykładzie także rolę symboli i wpływ komunikacji na powstawianie norm, tożsamości i interesów państw. Konrad Madany wskazuje na konstruktywistyczne pochodzenie idei Unii Europejskiej jako potęgi normatywnej oraz dokonuje własnej oceny normatywnego wpływu Unii Europejskiej na Ukrainę (Jacek Czaputowicz, Z Wprowadzenia)

Książka jest długo oczekiwaną pozycją na polskim rynku wydawnictw akademickich. Wypełnia lukę w dziedzinie studiów europejskich i, szerzej, stosunków międzynarodowych jako dyscypliny naukowej. Przybliża polskiemu czytelnikowi debaty naukowe i rozwój badań w zakresie konstruktywizmu ugruntowane już w nauce europejskiej i anglosaskiej, ale praktycznie nieobecne lub dopiero pojawiające się na gruncie polskim. [...] Autorzy próbują przyczynić się do ewolucji teoretycznej studiów europejskich i stosunków międzynarodowych w Polsce w kierunku zgodnym z najnowszymi tendencjami w nauce światowej, uwzględniając w szczególności ich „zwrot socjologiczny” (Z recenzji Xymeny Kurowskiej, Central European University).

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Polityka
• Redakcja: Jacek Czaputowicz
• ISBN: 978-83-235-2170-9
• ISBN druku: 978-83-235-2162-4
• Liczba stron: 322

Pobierz spis treści»

Jacek Czaputowicz
Wprowadzenie. Potencjał konstruktywizmu w wyjaśnieniu integracji europejskiej 7

Część I. Założenia, warianty i zastosowania konstruktywizmu w studiach europejskich 
Anna Visvizi
Konstruktywizm a kryzys w Grecji: deficyt, Troika i społeczna konstrukcja rzeczywistości 33

Janusz Ruszkowski
Podejście konstruktywistyczne w badaniach europeizacji ad personam. W kierunku socjofunkcjonalizmu 52

Barbara Urban
Przydatność niemieckiego konstruktywizmu do badania integracji europejskiej 73

Tomasz Grzegorz Grosse
Konstruowanie rzeczywistości jako metoda integracji europejskiej. Przykład Parlamentu Europejskiego 87

Część II. Analiza funkcjonowania Unii Europejskiej
Anna Skolimowska
Teoretyczne i empiryczne zastosowanie konstruktywizmu do analizy zewnętrznych relacji UE 109

Adam Kirpsza
Zastosowanie konstruktywizmu w wyjaśnianiu przebiegu i efektów procesu legislacyjnego UE 135

Kamil Ławniczak
Od paradygmatu do teorii konkretnej. Wkład konstruktywizmu w badaniu specyfiki podejmowania decyzji w Radzie Unii Europejskiej 170

Rafał Riedel
Podejście konstruktywistyczne w analizie rotacyjnej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej 190

Adam Jaskulski
Działalność Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z perspektywy konstruktywizmu i teorii dyskursu 208

Część III. Zastosowanie konstruktywizmu w badaniu tożsamości europejskiej
Marta Makowska
Podejście konstruktywistyczne w badaniach nad tożsamością europejską 221

Jerzy Sielski
Asertywność czy empatia głównym elementem osobowości europejskiej? 235

Jarosław Sadłocha
Konstruktywizm a rola symboli w stosunkach międzynarodowych na przykładzie integracji europejskiej 245

Konrad Madany
Koncepcja Unii Europejskiej jako potęgi normatywnej w optyce konstruktywizmu – studium przypadku Ukrainy 258

Bibliografia 283
Indeks nazwisk 311
Noty o autorach 319