Zjednoczeni w mowie. Względność językowa w ujęciu dynamicznym

• Druk: Warszawa, 2011
• Autor: Joanna Rączaszek
• Wydawca: Scholar

Względność językowa w ujęciu dynamicznym
Teoria języka nie może być prosta. Budowanie jej w kategoriach struktur lub kompetencji umysłu pojedynczego człowieka musi doprowadzić do bezradności wobec ważnych pytań. Autorka postuluje, że aby zrozumieć, skąd się biorą struktury językowe i w jaki sposób uczenie się ich oraz bieżące używanie kształtuje poznanie człowieka w kulturowo specyficzny sposób, należy jednocześnie badać zjawiska obejmujące różne układy (jednostki, diady, grupy, populacje) oraz różne skale czasu (od ułamków sekund prostych reakcji, po sekundy i minuty interakcji, miesiące i lata rozwoju językowego po setki i tysiące lat zmian diachronicznych języka). W pracy przedstawiono propozycję ram pojęciowych i metod prowadzenia badań, które mają za zadanie sprostać tej złożoności.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Psychologia
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-7383-523-8
• ISBN druku: 978-83-7383-523-8
• Liczba stron: 176

Wprowadzenie   9
Rozdział 1. Relacja między językiem a innymi procesami poznawczymi   13
1.1. Posługiwanie się językiem a charakter poznania   15
1.2. Zasada względności językowej   19
1.2.1. Historia   19
1.2.2. Rodzaje badań nad względnością językową   24
1.2.3. Przykład: nazwy a poznanie barw   29
1.3. Mechanizmy wpływu   33
1.3.1. Kaprysy gramatyki?   35
1.4. Podsumowanie: podsystemy i skale czasu w relacji język–poznanie–kultura   37
Rozdział 2. Przegląd badań nad związkiem rodzaju gramatycznego i własności semantycznych   42
2.1. Rodzaj gramatyczny a rodzaj naturalny   43
2.2. Przegląd badań   46
2.2.1. Semantyczne korelaty rodzaju gramatycznego – wynik procesów zachodzących w rozwoju   47
2.2.2. Efekty w czasie rzeczywistym: przetwarzanie rodzaju gramatycznego   55
2.2.3. Skala czasu kulturowej ewolucji języka   57
2.3. Podsumowanie: rozbieżności wyników i krytyczny przegląd metod   66
2.3.1. Specyfika systemu rodzaju gramatycznego   66
2.3.2. Zakres semantyczny i głębokość wpływu rodzaju gramatycznego   71
2.3.3. Zadania   71
Rozdział 3. Rodzaj gramatyczny a opis przedmiotów nieożywionych: trzy skale czasu w interakcji między językiem a poznaniem   75
3.1. Plan badawczy i hipotezy   76
3.2. Etap I: opis przedmiotów   77
3.2.1. Metoda   77
3.2.2. Procedura   79
3.2.3. Wyniki pierwszej fazy: zbiór przymiotników   80
3.3. Etap II: ocena przymiotników   81
3.3.1. Metoda   81
3.3.2. Procedura   83
3.3.3. Wyniki fazy oceniania   83
3.4. Analiza miar nasycenia rodzajem   91
3.4.1. Analiza wstępna: efekty rodzaju dla każdego języka   94
3.4.2. Analiza nasycenia rodzajem opisów przedmiotów w grupach o różnej kombinacji rodzaju gramatycznego w dwóch językach: opisy nazw   96
3.4.3. Analiza nasycenia rodzajem opisów przedmiotów w grupach o różnej kombinacji rodzaju gramatycznego w dwóch językach: opisy zdjęć   102
3.4.4. Analizy dodatkowe   106
3.5. Podsumowanie i dyskusja wyników   114
3.6. Konkluzja: interakcja cechy gramatycznej z semantyką na kilku skalach czasu   120
3.7. W stronę nowych metod   125
Rozdział 4. Psycholingwistyka w ujęciu dynamicznym a zasada względności językowej  129
4.1. Relacja symbol–dynamika: trzecia droga   129
4.2. Symbol: redefinicja   131
4.3. Dynamika i samoorganizacja   132
4.4. Dynamika w wyjaśnianiu: zmiana roli danych psychologicznych   135
4.5. Zasada względności językowej w ujęciu dynamicznym: kulturowa specyfika ograniczeń   137
Bibliografia   141
Załączniki   154
Załącznik A. Materiał badawczy   154
Załącznik B. Instrukcja badania w języku włoskim   157
Załącznik C. Tabele opisu danych i wartości statystyk   158
Spis tabel   163
Spis rycin   165
Indeks rzeczowy   167
Indeks nazwisk   171