Alienacja kultury jako zjawisko społeczne i kategoria opisowo-normatywna

• Druk: Katowice, 2013
• Autor: Aleksander Lipski
• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach

Publikacja składa się z sześciu obszernych rozdziałów. Rozdział pierwszy koncentruje się na zagadnieniach związanych z racjonalnym
i irracjonalnym typem myślenia. Rozdział drugi poświęcono ekonomii politycznej. Rozdział trzeci traktuje o kulturze w warunkach niekontrolowanego rozrostu jej zasobów. Kolejne dwa rozdziały poświęcono klasycznym teoriom alienacji oraz alienacji kultury, a ostatni, szósty rozdział kulturze oddzielonej od życia społecznego i zagadnieniom z tym związanym.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ekonomia, biznes
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-7875-113-7
• ISBN druku: 978-83-7875-113-7
• Liczba stron: 500

WSTĘP	9
1. Aspekt normatywny: alienacja jako ocena	11
2. Aspekt psychologiczny: alienacja jako stan subiektywny	13
3. Alienacja: pojęcie otwarte i zużyte 	18
4. Socjoekonomia – przyczynek do zintegrowanego paradygmatu nauk społecznych	24
Rozdział I
RACJONALNY I IRRACJONALNY TYP MYŚLENIA. METODOLOGICZNE DYLEMATY NAUK SPOŁECZNYCH	42
1. Alienacja wobec prerefleksyjnej jedności świata społecznego	42
1.1. Od „naiwnego monizmu” do „krytycznego dualizmu”	45
1.2. Mentalność prerefleksyjna w świetle wybranych przykładów badań antropologicznych	47
1.3. Tożsamość jednostki i jej wspólnoty – G. Hegel i O. Spengler	68
1.4. Synkretyzm kultury pierwotnej	72
1.5. „Odkrywanie” kultury	82
2. Kulturowa destrukcja natury – J.J. Rousseau	95
2.1. „Człowiek natury” a „człowiek człowieka” (człowiek kultury)	97
2.2. Rzutowanie współczesnych kategorii na „stan natury”	110
2.3. Naturalność denaturalizacji	111
Rozdział II 
EKONOMIA POLITYCZNA JAKO KRYTYKA SPOŁECZNA. ALIENACJA W MYŚLI MARKSOWSKIEJ	114
1. Nieuchronność i nieodzowność uprzedmiotowienia (Vergegenständlichung) a partykularyzm i historyczność alienacji (Entfremdung)	119
2. Przyroda – stan natury	127
3. Alienacja pracy	130
4. Fetyszyzm towarowy i reifikacja	134
5. Fałszywa świadomość	145
6. Alienacja? Problem racjonalności decyzji	161
Rozdział III
KULTURA W WARUNKACH NIEKONTROLOWANEGO ROZROSTU JEJ ZASOBÓW – G. SIMMEL	186
1. Kultura i natura	186
2. Koło ontologiczne	188
3. „Tragedia kultury”, czyli nieuchronność uprzedmiotowienia życia	189
3.1. Alienacja kultury obiektywnej a podział pracy	194
3.2. Rynek kultury obiektywnej i jej roszczenia wobec odbiorców-konsumentów	197
3.3. Antynomie życia i formy – dialektyka kultury	207
3.4. Problem konceptualizacji kultury subiektywnej	214
4. Instrumentalizacja i komercjalizacja przyrody	221
5. Pieniądz jako uniwersalne narzędzie racjonalizacji i ekonomizacji społeczeństwa	225
6. Od protoform kulturowych do autotelizacji obiektów i czynności pierwotnie instrumentalnych	235
Rozdział IV
KLASYCZNE TEORIE ALIENACJI A IDEE POKREWNE. SOCJOEKONOMIA JAKO ZŁOŻONA PROCEDURA BADAWCZA	241
1. Katolicka nauka społeczna wobec problemu alienacji	241
2. Alienacja jako wielowymiarowa racjonalizacja – M. Weber	250
3. Twórcza praca i zdehumanizowana konsumpcja – S. Brzozowski	255
4. Rozum jako technokratyczny instrument – M. Horkheimer	257
5. Kryzys społeczeństwa i jednostki w uprzedmiotowionej rzeczywistości – M. Bierdiajew	259
6. Od animal laborans do homo faber (dwie ekonomie) – H. Arendt	265
7. Ekonomiczno-administracyjny dyskurs systemu społecznego – J. Habermas	270
7.1. Wtórna naturalizacja	279
7.2. Uprzedmiotowienie refleksyjne II stopnia	283
Rozdział V
ALIENACJA KULTURY JAKO ALIENACJA ZNACZEŃ	289
1. Kulturalizm – teoria wielu wariantów	289
1.1. Obiektywizacje jako źródło ładu wspólnotowego – W. Dilthey	289
1.2. Alienacja faktów społecznych – E. Durkheim	292
1.3. Kolektywna nieświadomość – K. Mannheim	298
1.4. Klasyka kulturalizmu – F. Znaniecki	301
1.5. Emergencja kultury – A. Kroeber i K. Popper	313
1.6. Kultura jako ekstensje – E. Hall	317
1.7.  Naturalny świat znaczeń – fenomenologia	319
1.8.  Od koniecznej obiektywizacji do zapomnianej reifikacji – P. Berger i T. Luckmann	325
1.9. Habitus – P. Bourdieu	328
1.10. Język jako narzędzie reifikacji – B. Whorf	329
1.11. Idiom kulturowy – M. Polanyi	334
2. Zasada oznaczania	335
3. Próby ucieczki od kultury jako świadectwo jej alienacji	341
3.1. Interakcjonizm i etnometodologia	342
3.2. Niespołeczna i pozakulturowa antropologia	345
3.3. Interpretatywizm w wersji socjologicznej – A. Giddens	349
3.4. Interpretatywizm jako wspólna droga	356
3.5. T. Adorno i A.W. Gouldner kontra pozytywizm	359
3.6. Epistemologia poza kulturą	362
3.7. Nadprodukcja interpretacji	368
3.8. Przekleństwo znaku – R. Barthes	371
3.9. Ekonomia znaków: nieograniczone zasoby ikonosfery – J. Baudrillard	375
3.10. Ekonomia znaków: utopia desemantyzacji	380
3.11. Ambiwalentny charakter oferty rynku kultury – imperatyw i pozory wolności	383
3.12. Culture jamming – utopia antykonsumpcjonizmu	388
3.13. Podsumowanie	390
Rozdział VI
KULTURA ODDZIELONA OD ŻYCIA SPOŁECZNEGO – WYBRANE PRZYKŁADY	396
1. Od autotelizacji obiektów i czynności pierwotnie instrumentalnych do wtórnej naturalizacji: substytucja funkcjonalna	396
2. Ekonomizacja przyrody	417
3. Ekspansja marketingowa i zarządzanie totalne	419
4. Człowiek jako obiekt kulturowy	425
5. Teatralizacja życia społecznego i jej szczeble: socjoekonomia spektaklu	426
6. Racjonalizacja i zarządzanie kulturą	428
ZAKOŃCZENIE – ALIENATIONE AD INFINITUM	438
ANEKS	463
BIBLIOGRAFIA	469