Almanach antropologiczny. Communicare. Tom 4
Tom inspirowany myślą Michaiła Bachtina w podejściu do ekspresji językowej, stanowi autorską propozycję, pozwalającą definiować, analizować i interpretować polską kulturę współczesną – w odniesieniu do medialnych przemian historycznych – przez pryzmat właściwych jej form twórczości słownej i związanych z nią praktyk językowych.
Powstające środowiska komunikacyjne, warunkowane pojawianiem się nowych mediów, stwarzają wciąż nowe przestrzenie, powołują do istnienia różne sfery działania, które – jak widać chociażby na przykładzie internetu – uczestnicy kultury próbują językowo zagospodarować i twórczo przekształcić w praktykach zarówno codziennych, jak i artystycznych. Dzieje się to dzięki wykorzystywaniu znanych i utartych postaci czy użyć słowa, ale także poprzez ich przekraczanie i wytwarzanie form nowych, stabilizujących się stopniowo w postaci gatunków wyłaniających się z ludzkich praktyk językowych.
*********
Anthropological Almanach. Communicare. Volume 4. Verbal Creativity/Literature. Performance, Text, Hypertext
The volume inspired by
Michaił Bachtin’s idea of language expression, allows to define, analyse and interpret modern Polish culture – with reference to historical changes in media context – in terms of verbal creativity and
language practice appropriate to it. It shows emerging
communication environments, determined by the appearance of new media, creating new spaces and new, different spheres of action, which are linguistically exploited and transformed in everyday artistic practice by cultural participants.
Agnieszka Karpowicz, Performance, tekst, hipertekst. Wprowadzenie 7
I. Z historii i teorii problemu
Twórczość słowna / Gatunki
Tim Ingold, Elizabeth Hallam, Twórczość i improwizacja kulturowa 15
Charles L. Briggs, Richard Bauman, Gatunek, intertekstualność i władza 25
Paul Zumthor, Intertekstualność i ruchomość tekstu 34
William F. Hanks, Gatunki mowy w teorii praktyki 44
II. Rozpoznania
Gatunki / Media
Grzegorz Godlewski, Marta Rakoczy, Sztuka słowa żywego 55
Paweł Rodak, Praktyki i gatunki piśmienne (ze szczególnym uwzględnieniem gatunków autobiograficznych) 70
Agnieszka Karpowicz, Tekstowe, kontekstowe, literackie. Typograficzne gatunki twórczości słownej 82
Olga Kaczmarek, Kontrtekstowość. Zmagania humanistyki z medium 97
Anna Rogozińska, Matylda Szewczyk, Internet jako medium i jako przestrzeń społeczna: wstęp do dyskusji o internetowych gatunkach twóczości słownej 109
III. Analizy i interpretacje
Gatunki / Praktyki
Klara Jackl, Bitwa freestyle’owa jako oralny performance 131
Marta Rakoczy, „Zdokumentować” Kiriwinę. Szkic o pewnych notatkach terenowych 142
Agata Sikora, Jak działać mową? Sztuka konwersacji w świetle listów Lorda Chesterfielda do syna 157
Natalia Ambroziak, „To tylko rodzaj czasu. Płeć czasu”. Białoszewskiego radio z babą 165
Marcin Leszczyński, Lektura domknięta i lektura dialogu. Dwie strategie czytania prozy w XX wieku (Kąpiele w Lucca Leopolda Buczkowskiego) 185
Michał Smoleń, Story games w perspektywie antropologicznej 197
IV. Recenzje i omówienia
Piotr Kubkowski, Sędziwy trickster antropologii (Jack Goody, Mit, rytuał i oralność, tłum. Olga Kaczmarek, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2012) 209
Agata Sikora, Być jak James Cook (David Olson, Papierowy świat. Pojęciowe i poznawcze implikacje pisania i czytania, tłum. Marta Rakoczy, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2010) 212
Paweł Majewski, Napisane czy powiedziane? (Literatura ustna. Wybór tekstów, wstęp, kalendarium i bibliografia Przemysław Czapliński, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2010 217
Piotr Kubkowski, O narodach, (ich?) pieśniarzach i opowieściach (Rigels Halili, Naród i jego pieśni. Rzecz o oralności, piśmienności i epice ludowej wśród Albańczyków i Serbów, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2012) 222
Konrad Niciński, Pieśń jako kamień probierczy (Igor Piotrowski, Pieśń i moc. Pieśni codzienne Franciszka Karpińskiego w kulturze polskiej XIX i XX wieku, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2012) 226
Agata Sikora, „Sam przed sobą spowiadam się w szczerości” (Elżbieta Z. Wichrowska, Twoja śmierć. Początki dziennika intymnego w Polsce na przełomie XVIII i XIX wieku, Antoni Ostrowski, Życie najlepszej żony
opisane przez czułego jej małżonka dla kochanych dzieci oraz Dziennik moich uczuciów, czyli elegia serca, Spectrum Press, Warszawa 2012) 229
Agnieszka Karpowicz, Wychodzenie z jaskini. Wokół „kulturowej teorii literatury” (Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, red.
Michał P. Markowski, Ryszard Nycz, Universitas, Kraków 2006; Kulturowa teoria literatury 2. Poetyki, problematyki, interpretacje, red. Teresa
Walas, Ryszard Nycz, Universitas, Kraków 2012) 233
Marta Rakoczy, Prowokacja kulturowa – między przechwytywaniem a tworzeniem (Piotr Zańko, „Zabijemy was słowami”. Prowokacja kulturowa w przestrzeni miejskiej i w internecie, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2012) 238
Agnieszka Karpowicz, Hiperstoria. Linkowanie poezji konkretnej (Małgorzata Dawidek-Gryglicka, Historia tekstu wizualnego. Polska po 1967 roku, Ha!art, Muzeum Współczesne Wrocław, Kraków, Wrocław 2012) 242
