Bezpieczeństwo kulturowe w Europie

• Druk: Lublin, 2013
• Autor: Agata W. Ziętek
• Wydawca: UMCS

Współczesne symbole związane z tożsamością kulturową nabierają nowego znaczenia kształtując wzorce spójności, dezintegracji i konfliktu, w wymiarze zarówno globalnym, regionalnym, jak i lokalnym. Tym samym kultura, przez wiele lat traktowana jako nieistotna w stosunkach międzynarodowych, zbyt ulotna, z jednej strony - nieprzystająca do brutalnej rzeczywistości, z drugiej - traktowana bardzo instrumentalnie lub pozostawiona artystom i profesjonalistom związanym ze sztuką, nabiera nowego znaczenia, stając się czynnikiem wpływającym na poczucie bezpieczeństwa. Fenomen bezpieczeństwa kulturowego wiąże się z dynamiką przepływów osób, idei, wzorców zachowań, dóbr kultury. W efekcie niektóre kultury mogą czuć się szczególnie zagrożone, co wiąże się z wysoką wrażliwością i niską podatnością na zmiany obiektywnie zachodzące w środowisku międzynarodowym. Państwa również nie zawsze dysponują wystarczającym potencjałem pozytywnych działań lub nie posiadają wystarczających zdolności adaptacyjnych. Jest to konsekwencja poziomu ich rozwoju, funkcjonowania instytucji politycznych, świadomości mieszkańców. Do komponentów bezpieczeństwa kulturowego należy zaliczyć: zachowanie tożsamości kulturowej, języka, dorobku kulturowego, zwyczajów czy religii. Bezpieczeństwo kulturowe wiąże się też pośrednio z ochroną praw kulturalnych człowieka, z poszanowaniem praw mniejszości kulturowych.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Polityka
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-7784-421-2
• ISBN druku: 978-83-7784-421-2
• Liczba stron: 323

Wstęp   9

Rozdział I. Bezpieczeństwo kulturowe w stosunkach międzynarodowych   19

1.1. Wymiar ontologiczny bezpieczeństwa kulturowego  19
1.1.1. Istota bezpieczeństwa międzynarodowego   19
1.1.2. Konceptualizacja bezpieczeństwa międzynarodowego   24
1.1.3. Redefinicja bezpieczeństwa międzynarodowego  31
1.1.4. Kultura a bezpieczeństwo międzynarodowe   40
1.1.5. Tożsamość kulturowa a bezpieczeństwo międzynarodowe   44
1.1.6. Podmioty bezpieczeństwa kulturowego   47
1.2. Wymiar epistemologiczny bezpieczeństwa kulturowego w Europie   59
1.2.1. Teoretyczne podejście do bezpieczeństwa kulturowego   59
1.2.2. Kategorie sekurytyzacji i emancypacji w bezpieczeństwie kulturowym   62
1.2.3. Walory i niedostatki sekurytyzacji   70
1.2.4. Definiowanie bezpieczeństwa kulturowego  74
1.3. Wymiar polityczny bezpieczeństwa kulturowego w Europie   78
1.3.1. Bezpieczeństwo kulturowe w debacie w Organizacji Narodów Zjednoczonych   79
1.3.2. Bezpieczeństwo kulturowe w procesie Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy Europejskiej   82
1.3.3. Bezpieczeństwo kulturowe w Radzie Europy   85
1.3.4. Bezpieczeństwo kulturowe w Unii Europejskiej   86
1.3.5. Bezpieczeństwo kulturowe Polski   89

Rozdział II. Zagrożenia bezpieczeństwa kulturowego w Europie   93

2.1. Specyfika zagrożeń bezpieczeństwa kulturowego w Europie   93
2.2. Zagrożenia bezpieczeństwa kulturowego na poziomie środowiska międzynarodowego   102
2.2.1. Proces globalizacji jako zagrożenie bezpieczeństwa kulturowego   102
2.2.2. Migracje międzynarodowe jako zagrożenie bezpieczeństwa kulturowego   107
2.2.3. Zmiany klimatu jako zagrożenie bezpieczeństwa kulturowego   135
2.2.4. Grabież, niszczenie i nielegalny obrót dobrami kultury jako zagrożenie bezpieczeństwa kulturowego   137
2.3. Zagrożenia bezpieczeństwa kulturowego na poziomie państwa   143
2.3.1. Wielokulturowość w Europie zagrożeniem bezpieczeństwa kulturowego   144
2.3.2. Dyskryminacja i nietolerancja zagrożeniem bezpieczeństwa kulturowego   161

Rozdział III. Podstawy normatywne bezpieczeństwa kulturowego w Europie   169

3.1. Regulacje w zakresie zachowania materialnej substancji kulturowo-cywilizacyjnej   171
3.1.1. Regulacje w ramach UNESCO   172
3.1.2. Regulacje w ramach Rady Europy   179
3.1.3. Regulacje w ramach Unii Europejskiej   182
3.2. Regulacje w zakresie zachowania zróżnicowania w obszarze wartości niematerialnych   187
3.2.1. Regulacje w ramach UNESCO   187
3.2.2. Regulacje w ramach Rady Europy   191
3.2.3. Regulacje w ramach Unii Europejskiej  194
3.3. Regulacje w zakresie ochrony „grup szczególnego ryzyka” (mniejszości kulturowych, etnicznych, ludów tubylczych)   194
3.3.1. Regulacje w ramach ONZ i UNESCO   195
3.3.2. Regulacje w ramach Rady Europy   197
3.3.3. Regulacje w ramach Unii Europejskiej   201
3.3.4. Regulacje dotyczące „nowych mniejszości”   202

Rozdział IV. Działania na rzecz bezpieczeństwa kulturowego w Europie  209

4.1. Działania na poziomie środowiska międzynarodowego   209
4.1.1. Działania dotyczące zachowania różnorodności kulturowej   210
4.1.2. Działania dotyczące zachowania dziedzictwa kulturowego  214
4.1.3. Działania wobec procesów migracji  223
4.2. Działania państw na rzecz bezpieczeństwa kulturowego  228
4.2.1. Działania państw w odpowiedzi na proces globalizacji   229
4.2.2. Działania państw europejskich wobec wielokulturowości  234
4.2.3. Działania Polski na rzecz bezpieczeństwa kulturowego   244
4.3. Desekurytyzacja jako strategia działania państw   259
4.3.1. Strategie pozytywne   264
4.3.2. Strategie negatywne   268

Rozdział V. Działania podmiotów pozarządowych na rzecz bezpieczeństwa kulturowego w Europie   275

5.1. Podmioty pozarządowe działające w obszarze kultury  276
5.2. Działania podmiotów pozarządowych na poziomie środowiska międzynarodowego  279
5.2.1. Działania dotyczące zachowania różnorodności kulturowej i dialogu międzykulturowego   280
5.2.2. Działania dotyczące zachowania dziedzictwa kulturowego   284
5.3. Działania podmiotów pozarządowych w Polsce   289
5.4. Ocena działań podmiotów pozarządowych  291

Zakończenie  293
Bibliografia   297