Czy praca szkodzi? Wyniki badań nad kwestionariuszem nadmiernego obciążania się pracą

• Druk: Warszawa, 2014
• Autor: Elżbieta Hornowska, Lech Kaczmarek, Piotr Haładziński, Władysław Jacek Paluchowski
• Wydawca: Scholar

Problem pracoholizmu pojawił się w Polsce stosunkowo niedawno. Przeglądając wpisy na forach internetowych i blogach można dostrzec, jak różne są znaczenia przypisywane pracoholizmowi. Dla jednych nadmierna praca jest źródłem satysfakcji, dla innych wynika z chęci sprostania oczekiwaniom (własnym i innych). Czasami taka dająca zadowolenie praca wypełnia całe życie, bo znaleźć w niej można wszystko, co do szczęścia potrzebne. Pracowanie może być akceptowanym sposobem ucieczki od własnych problemów. Praca ponad siły wynika niekiedy z obawy przed utratą pracy, a nieraz ze złej organizacji pracy. Pracoholizm to szkodliwy skutek nadmiernego obciążania się pracą. Dopiero wnikliwa analiza pozwala odróżnić pracoholizm od nadmiernego obciążania się pracą.
Książka składa się z dwóch części. W pierwszej omówiono zjawisko nadmiernego obciążania się pracą, w drugiej przedstawiono różne narzędzia badania pracoholizmu oraz przebieg i wyniki badań nad własnym kwestionariuszem, w tym osobowościowe i temperamentalne czynniki wpływające na nadmierne obciążanie się pracą. W załączniku zawarto arkusz pytań własnego kwestionariusza KONOP wraz z normami opracowanymi dla grup zróżnicowanych ze względu na płeć, wykształcenie i wiek.


Niezwykle sumiennie przeprowadzona analiza istniejących koncepcji wraz z omówieniem już istniejących badań znakomicie porządkuje wiedzę na temat pracoholizmu, stanowiąc równocześnie podstawę do skonstruowania przez Autorów własnego kwestionariusza. Opisany w książce sposób konstruowania narzędzia badawczego jest wzorcowy. Począwszy od studiów literaturowych, opracowanie własnego modelu analizowanego zjawiska, przeglądu istniejących narzędzi i do konstrukcji własnego kwestionariusza z podaniem parametrów psychometrycznych dla wyróżnionych skal.
z recenzji dr hab. Marii Strykowskiej, prof UAM

Autorami książki są pracownicy i doktoranci Instytutu Psychologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Psychologia
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-7383-697-6
• ISBN druku: 978-83-7383-697-6
• Liczba stron: 148

Przedmowa 9
Rozdział 1
Nadmierne obciążanie się pracą    16
Praca i jej miejsce w życiu   16
Psychopatologia pracy   19
Obciążenie pracą   19
Uzależnienie od pracy  24
Specyfika pracoholizmu jako uzależnienia behawioralnego   30
Pracoholizm – czynniki podmiotowe i kontekstowe   31
Podstawowe negatywne skutki pracoholizmu   36
Skutki podmiotowe   37
Konflikt praca–rodzina   37
Skutki organizacyjne   39
Teoretyczne wyjaśnienia pracoholizmu  40
Rozdział 2
Omówienie prac nad ostateczną wersją… Kwestionariusza objawowego
nadmiernego obciążania się pracą (KONOP)  42
Różne miary pracoholizmu   42
Kwestionariusz do pomiaru uzależnienia od pracy (WART)   42
Skale do badania pracoholizmu Spence i Robbins (WorkBAT)   44
Skrócona skala do badania pracoholizmu (WorkBAT-R)   45
Podskala kwestionariusza Schedule for Nonadaptive Personality (SNAP-Work)  45
Skale do badania skłonności do zachowań pracoholicznych (SWBT)   46
Kwestionariusz Dutch Work Addiction Scale (DUWAS)  47
Kwestionariusz Workaholism Analysis Questionnaire (WAQ) 47
Kwestionariusz Bergen Work Addiction Scale (BWAS)   48
Skala zaabsorbowania pracą (SZAP)   49
Wielowymiarowy kwestionariusz oceny pracoholizmu (WKOP)   49
Podsumowanie 50
Metodologiczne konsekwencje 51
Założenia własnego kwestionariusza  52
Historia puli pytań  53
Prace nad ostateczną wersją kwestionariusza   55
Próba badawcza  55
Ilościowa charakterystyka pozycji  57
Analiza kryterium   59
Problemy trafności   66
Analiza treści skal  68
Podsumowanie   71
Rozdział 3
Analiza korelatów skal… Kwestionariusza objawowego nadmiernego
obciążania się pracą (KONOP)  73
Wykorzystane w badaniach skale i kwestionariusze   73
Wielowymiarowy kwestionariusz samooceny (MSEI)   75
Technika pomiaru poczucia kontroli w sytuacji pracy (Skala I-E w pracy)    76
Kwestionariusz temperamentu EAS – wersja dla dorosłych (EAS-D)   76
Formalna charakterystyka zachowania – Kwestionariusz temperamentu
(FCZ-KT)  78
Kwestionariusz temperamentu i charakteru (TCI) Claude’a R. Cloningera    79
Kwestionariusz nadziei na sukces (KNS)   81
Kwestionariusz do mierzenia motywacji osiągnięć  82
Narzędzie do badania wzorców przywiązania (RQ)   83
Skala Utrata kontroli nad pracą (UKP) i jej korelaty   83
Związek pomiędzy utratą kontroli nad pracą
a poczuciem umiejscowienia kontroli   85
Związek pomiędzy utratą kontroli nad pracą a spostrzeganą samokontrolą,
integracją tożsamości i innymi składnikami samooceny   86
Związek pomiędzy utratą kontroli nad pracą a stażem pracy  88
Związek pomiędzy utratą kontroli nad pracą a poczuciem
misyjności wykonywanego zawodu   89
Związek pomiędzy utratą kontroli nad pracą a cechami temperamentu  93
Podsumowanie    95
Skala Perfekcjonistyczny styl pracy (PSP) i jej korelaty   96
Związek pomiędzy perfekcjonistycznym stylem pracy
a spostrzeganą samokontrolą i innymi składnikami samooceny   98
Związek pomiędzy perfekcjonistycznym stylem pracy
a poczuciem umiejscowienia kontroli  100
Związek pomiędzy perfekcjonistycznym stylem pracy a motywacją osiągnięć   101
Związek pomiędzy perfekcjonistycznym stylem pracy a nadzieją na sukces  102
Związek pomiędzy perfekcjonistycznym stylem pracy a cechami temperamentu 102
Podsumowanie  104
Skala Spostrzegana opresyjność organizacji (SOO) i jej korelaty   112
Związek pomiędzy postrzeganiem organizacji jako opresyjnej
a poczuciem umiejscowienia kontroli oraz tendencją do reagowania
pobudzeniem emocjonalnym   114
Stanowisko pracy a spostrzeganie opresyjności organizacji   117
Związek postrzegania organizacji jako opresyjnej z tendencją do obronnego
wzmacniania samooceny   118
Związek pomiędzy spostrzeganiem opresyjności organizacji a towarzyskością  119
Podsumowanie   120
  121
Załącznik
Kwestionariusz objawowy nadmiernego obciążania się pracą (KONOP) 123
Kwestionariusz objawowy nadmiernego obciążania się pracą  131
Cytowana literatura   134
Skala Ogólne poglądy na pracę (OPP) i jej korelaty   104
Związek pomiędzy przypisywaniem pracy szczególnej roli a oceną własnych
kompetencji oraz relacji intymnych   106
Zależność pomiędzy stylem przywiązania a poglądami na pracę  107
Związek pomiędzy przypisywaniem dużej roli pracy a towarzyskością oraz
posiadaniem nadziei na sukces   108
Definiowanie wartości człowieka przez pracę a skłonność do wchodzenia
w relacje intymne   109
Związek pomiędzy poglądami na pracę a poczuciem misyjności wykonywanego
zawodu   110
Związek pomiędzy cechami temperamentu i charakteru a poglądami na pracę   111
Podsumowanie   111