Dux fabulosus

• Druk: Warszawa, 2023
• Autor: Paweł Żmudzki
• Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Publikacja została poświęcona problemowi kreowania historiograficznego wizerunku księcia Leszka Czarnego od czasów mu współczesnych do schyłku XVI wieku. W dwóch dziełach Bartosza Paprockiego – "Gnieździe Cnoty" i "Herbach rycerztwa polskiego" – Leszkowi Czarnemu przypisana została zupełnie wyjątkowa rola, co Autor, prezentując meandry tradycji historiograficznej, usiłuje wyjaśnić. W tym celu podejmuje próbę dookreślenia hipotetycznego źródła, które powstało na dworze księcia ("Gesta Lestkonis"), a także analizuje historiograficzne zabiegi Jana Długosza i jego autorski pomysł na wizerunek władcy. Badacz omawia ponadto obraz relacji Piasta z krakowską gminą miejską, który odegrał szczególną rolę w XVI-wiecznej tradycji.

******

Dux fabulosus. On Historical Tradition Surrounding Leszek Czarny from „Gesta Lestkonis” to the Works of Bartosz Paprocki

The publication is devoted to the problem of creating the historical image of the prince Leszek Czarny from his times to the end of the 16th century. In two books by Bartosz Paprocki: “The Nest of Virtues” and “The Heraldic Arms of the Polish Knighthood”, Leszek Czarny was provided with an absolutely vital role, which the author of this book attempts to explain, showing the meanders of historiographical tradition. To this end, he tries to determine the hypothetical source that was created at the court of the prince (Gesta Lestkonis) and analyses historiographical efforts of Jan Długosz and his original idea for the image of the ruler. The author also discusses the image of Piast’s relations with the municipality of Cracow, which played a significant part in the 16th-century tradition.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Historia i archeologia
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-235-5805-7
• ISBN druku: 978-83-235-5996-2
• EAN: 9788323558057
• Liczba stron: 308

Pobierz spis treści»

Wstęp 9

1. Zła macocha, czyli problemy z interpretacją opowieści o buncie Leszka i Siemomysła w "Kronice wielkopolskiej" 17
   1.1 Kiedy powstała część Kroniki wielkopolskiej 
   dotycząca drugiej połowy XIII w.? 17
   1.2 Postać Kazimierza Konradowica w "Kronice 
   wielkopolskiej" 34
   1.3 Zła macocha i ludność miejscowa 46
   1.4 Świadectwa innych źródeł o wydarzeniach w Łęczycy
   na przełomie lat 50. i 60. XIII w. 51

2. Księżna Gryfina 64
   2.1 Dlaczego Gryfina jadła węże, jaszczurki i żaby? 
   64
   2.2 Czy Bolesław Wstydliwy usynowił Leszka Czarnego? 
   88
   2.3 „Gdy nas Ryxą, Gryfiną karał los zawzięty…” 
   Gryfina w tradycji historiograficznej 97

3. Gesta Lestkonis 114
   3.1 Proroctwo małego Leszka Siemomysłowica 114
   3.2 Najazd Lwa na Małopolskę 124
   3.3 Zwycięstwo nad Jaćwingami 142
   3.4 Zwycięstwo nad Litwinami 148
   3.5 Bunt przeciwko Leszkowi Czarnemu 163
   3.6 Ostatnie okruchy Gesta Lestkonis i epitafium 
   księcia 191

4. Czarna legenda Leszka Czarnego 203
   4.1 Niemiecka fryzura oraz prześladowanie wdowy i 
   biskupa 203
   4.2 Leszek Czarny kronikarza ruskiego i Leszek Czarny
   Jana Długosza 234

5. Leszek Czarny w historiografii XVI w. 246

Zakończenie 260

Bibliografia 262
   Źródła 262
   Literatura przedmiotu 266

Summary 288
Indeks osób 291
Indeks geograficzny 304