Elementy finansów i bankowości. Wydanie 3
W książce przedstawiono „podstawy finansów” („wstęp do finansów”) w skondensowanej, zrozumiałej, usystematyzowanej formie. Studiującym finanse potrzebna jest na wstępie znajomość ich „struktury teoretycznej”, swoistego „kodu pojęciowego”. Trzeba „widzieć pojedyncze drzewa, ale i cały las”. Studiowanie powinno sprawiać przyjemność! Studiowanie finansów jest trendy, a nawet może być „cool”!
Autorzy przygotowali i przekazują Czytelnikowi nowoczesną, zwartą publikację dydaktyczną. Szczególnie pomocna będzie ona studiującym finanse i bankowość na polskich uczelniach i wydziałach ekonomicznych. We wprowadzeniu redaktorzy książki stwierdzają, że nauka finansów jest wśród dyscyplin ekonomicznych „królową”, jest najważniejsza, najtrudniejsza, najciekawsza. Problematyka finansowo-bankowo-kapitałowa nabrała w Polsce w ostatnich kilkunastu latach ogromnego znaczenia.
Aby dotrzymać kroku zmianom i nowym wyzwaniom konieczne jest posiadanie solidnej wiedzy o teorii i praktyce szeroko rozumianych finansów.
Autorzy akcentują, że „aby być dobrym finansistą, nie wystarczy być tylko finansistą”.
Wprowadzenie
Rozdział 1
Przedmiot, struktura i metoda nauki finansów
1.1. Zjawiska i procesy oraz stosunki finansowe jako przedmiot nauki finansów
1.1.1. Etymologia pojęcia „finanse”
1.1.2. Finanse w ujęciu „zdroworozsądkowym” i naukowym
1.1.3. Główne podejścia do analizy zjawisk (procesów) finansowych
1.1.4. Ryzyko i niepewność a współczesne finanse
1.1.5. Procesy globalizacji a współczesne i przyszłe finanse
1.2. Struktura współczesnej nauki finansów
1.2.1. Rozwój ekonomii a rozwój nauki finansów (proces wyodrębniania się i usamodzielniania)
1.2.2. Specyfika i status finansów jako dyscypliny naukowej
1.2.3. Pozostałe subdyscypliny i nowe nurty nauki finansów - wybrane przykłady
1.2.4. Finanse sfery nieformalnej („mafijne")
1.2.5. E-finanse (e-finance)
1.2.6. Mikrofinanse
1.2.7. Finanse porównawcze (komparatystyka finansowa)
1.3. Otoczenie współczesnej nauki finansów
1.4. Metoda badawcza nauki finansów
1.4.1. Metodologia i metodyka nauki finansów
1.4.2. Abstrakcje naukowe stosowane w nauce finansów
1.5. Nauka finansów - funkcje, paradygmaty, perspektywy
1.5.1. Problemy badawcze nauki finansów
1.5.2. Główne paradygmaty („wzorce myślenia”) współczesnej nauki finansów
1.5.3. Współczesne i przyszłe wyzwania wobec nauki finansów (studia przypadków)
Rozdział 2
Geneza, ewolucja i teorie pieniądza
2.1. Stadia rozwoju pieniądza
2.2. Euro - wspólna waluta europejska
2.3. Rola pieniądza we współczesnej gospodarce
2.4. Wymienialność pieniądza i systemy kursów walutowych
2.4.1. Wymienialność waluty
2.4.2. Kurs walutowy. Systemy kursów walutowych
2.5. Popyt na pieniądz i podaż pieniądza
2.5.1. Popyt na pieniądz
2.5.2. Pojęcie podaży pieniądza
2.5.3. Mechanizm kreacji pieniądza
2.6. Główne teorie pieniądza
2.6.1. Klasyczna ilościowa teoria pieniądza
2.6.2. Teoria preferencji płynności J.M. Keynesa
2.6.3. Monetarystyczna teoria pieniądza M. Friedmana
2.6.4. Neokeynesizm i neomonetaryzm
2.6.5. New View
2.7. Inflacja - pojęcie, rodzaje, skutki i metody przeciwdziałania
2.7.1. Pojęcie i rodzaje inflacji
2.7.2. Deflacja
2.7.3. Ekonomiczne i społeczne skutki inflacji
2.7.4. Metody przeciwdziałania inflacji
Rozdział 3
Architektura współczesnego systemu finansowego
3.1. Istota, funkcje i zasady działania systemu finansowego
3.1.1. Pojęcie i otoczenie systemu finansowego
3.1.2. Funkcje systemu finansowego
3.1.3. Zasady funkcjonowania systemu finansowego
3.2. Międzynarodowy system finansowy
3.3. System finansowy państwa (krajowy sektor finansowy)
3.3.1. Sektor finansowy a sektor niefinansowy
3.3.2. Podmioty nadwyżkowe i deficytowe
3.3.3. Struktura krajowego systemu finansowego
3.3.4. Konkurencja i kooperacja w sektorze finansowym
3.3.5. Konkurencyjność i inne atrybuty systemu finansowego
3.3.6. Procesy integracji bankowości i ubezpieczeń
3.4. Rozwój i internacjonalizacja systemu finansowego w Polsce na przełomie XX i XXI wieku
3.4.1. Status własnościowy przedsiębiorstw finansowych
3.4.2. Wielkość instytucji finansowej
3.4.3. Pochodzenie kapitału instytucji finansowych
3.5. Strategia i polityka bezpieczeństwa na rynkach finansowych Unii Europejskiej
3.5.1. Uwagi wstępne
3.5.2. Główne dylematy strategii i polityki rozwoju rynków finansowych Unii Europejskiej
Rozdział 4
Banki i systemy bankowe
4.1. Początki rozwoju bankowości i banków
4.1.1. Geneza pojęcia „bank”
4.1.2. Stadia ewolucji bankowości
4.1.3. Współczesne określenia i definicje banku
4.2. Rodzaje banków
4.3. Rola banków w gospodarce
4.4. System bankowy - pojęcie, funkcje, modele
4.5. Systemy bankowe w wybranych krajach
4.5.1. System bankowy Stanów Zjednoczonych
4.5.2. System bankowy Niemiec
4.5.3. System bankowy Wielkiej Brytanii
4.5.4. System bankowy Japonii
4.6. System bankowy w Polsce - rys historyczny
Rozdział 5
Bankowość centralna i polityka pieniężna
5.1. Krótka historia bankowości centralnej
5.1.1. Bankowość centralna w Polsce
5.1.2. Bank Polski
5.1.3. Polska Krajowa Kasa Pożyczkowa
5.1.4. Bank Polski SA
5.1.5. Narodowy Bank Polski
5.2. Narodowy Bank Polski po 1988 r.
5.3. Cel i funkcje NBP
5.3.1. Cel działania NBP
5.3.2. Bank emisyjny
5.3.3. Bank banków
5.3.4. Nadzór bankowy
5.3.5. Organizacja rozliczeń pieniężnych
5.3.6. Działalność dewizowa
5.3.7. Pozostałe obszary działalności
5.3.8. Bank państwa
5.4. Polityka pieniężna współczesnego banku centralnego
5.4.1. Cele polityki pieniężnej
5.4.2. Instrumenty polityki pieniężnej
5.4.3. Rezerwa obowiązkowa
5.4.4. Operacje otwartego rynku
5.4.5. Operacje kredytowo-depozytowe
5.4.6. Instrumenty administracyjne
5.4.7. Polityka pieniężna w Polsce
5.5. Niezależność banku centralnego
Rozdział 6
Bankowość komercyjna i spółdzielcza
6.1. Zasady działania przedsiębiorstwa bankowego
6.2. Konkurencyjność przedsiębiorstwa bankowego
6.2.1. Model współczesnego banku
6.2.2. Przeobrażenia struktury własnościowej i organizacyjnej banku 197
6.3. Nowe tendencje w organizacji i zarządzaniu przedsiębiorstwami bankowymi
6.3.1. Specyfika zarządzania bankiem
6.3.2. Główne techniki wykorzystywane w zarządzaniu bankiem
6.4. Bankowość spółdzielcza w Europie
6.4.1. Uwarunkowania rozwoju bankowości spółdzielczej w Europie
6.4.2. Struktury organizacyjne banków spółdzielczych w Europie
6.4.3. Bankowość spółdzielcza w Polsce
6.5. Tendencje rozwojowe i zmiany strukturalne w bankowości komercyjnej i spółdzielczej na świecie i w Polsce
Rozdział 7
Elementy bankowości elektronicznej
7.1. Istota bankowości elektronicznej - pojęcie, elementy, ewolucja
7.1.1. Pojęcie i elementy bankowości elektronicznej
7.1.2. Ewolucja systemów bankowości elektronicznej
7.1.3. Główne przyczyny rozwoju bankowości elektronicznej
7.1.4. Usługi bankowości elektronicznej
7.2. Bankowość internetowa i modemowa - pojęcie, ewolucja, klasyfikacja
7.2.1. Pojęcie i ewolucja bankowości internetowej
7.2.2. Klasyfikacja banków świadczących usługi poprzez Internet
7.2.3. Bankowość modemowa
7.3. Bankowość telefoniczna - pojęcie i formy
7.4. Bankowość terminalowa - bankomaty, terminale, kioski
7.4.1. Bankomaty - pojęcie i ewolucja
7.4.2. Klasyfikacja bankomatów
7.4.3. Elektroniczne terminale do akceptowania kart
7.4.4. Kioski multimedialne
7.5. Elektroniczne instrumenty płatnicze - pojęcia, klasyfikacja, podmioty, umowa
7.5.1. Pojęcie i klasyfikacja elektronicznych instrumentów płatniczych
7.5.2. Podmioty biorące udział w realizacji płatności z wykorzystaniem elektronicznych instrumentów płatniczych
7.5.3. Wydawcy elektronicznych instrumentów płatniczych
7.5.4. Posiadacze elektronicznych instrumentów płatniczych
7.5.5. Agenci rozliczeniowi i akceptanci elektronicznych instrumentów płatniczych
7.5.6. Systemy (organizacje) elektronicznych instrumentów płatniczych
7.5.7. Umowa o elektroniczny instrument płatniczy
Rozdział 8
Usługi, operacje i czynności bankowe
8.1. Pojęcie, cechy i klasyfikacja usług, operacji i czynności bankowych
8.1.1. Pojęcie usług, operacji, czynności finansowych i bankowych
8.1.2. Cechy usług bankowych
8.1.3. Klasyfikacja usług bankowych
8.2. Kredytowe usługi, operacje, czynności bankowe. Pojęcie kredytu
8.2.1. Rodzaje kredytów
8.2.2. Elementy i cechy umowy kredytowej
8.2.3. Procedura kredytowa, ocena zdolności kredytowej
8.2.4. Główne formy zabezpieczenia kredytu
8.3. Depozytowe usługi, operacje, czynności bankowe
8.4. Rozliczeniowe usługi, operacje, czynności bankowe. Operacje gotówkowe
8.4.1. Operacje kasowo-skarbcowe
8.4.2. Rozliczenia gotówkowe
8.4.3. Rozliczenia bezgotówkowe
8.5. Odbiorcy i oferenci usług, operacji, czynności bankowych
8.6. Formy sprzedaży usług, operacji, czynności bankowych
Rozdział 9
Elementy ubezpieczeń gospodarczych i społecznych
9.1. Pojęcie i zakres ryzyka
9.2. Istota, funkcje i zasady ubezpieczeń
9.3. Regulacja prawna działalności ubezpieczeniowej
9.3.1.Instytucje ubezpieczeniowe
9.4. Techniczna charakterystyka kontraktu ubezpieczeniowego
9.5. Gospodarka finansowa zakładu ubezpieczeń
9.5.1. Upadłość zakładu ubezpieczeń
9.5.2. Metody oceny towarzystwa ubezpieczeniowego
9.6. Ubezpieczenia społeczne
9.6.1. Składka na ubezpieczenie społeczne
9.6.2. Otwarte fundusze emerytalne - zasady funkcjonowania
Rozdział 10
Elementy rynku kapitałowego
10.1. Otoczenie i podstawy teoretyczne rynku kapitałowego
10.1.1. Otoczenie rynku kapitałowego
10.1.2. Teoretyczne podstawy rynku kapitałowego
10.1.3. Teoria efektywnych rynków kapitałowych
10.1.4. Prace H. Markowitza i J. Tobina
10.1.5. Główne modele rynku kapitałowego (W. Sharpa, CAPM, APT)
10.1.6. Psychologia giełdy i idea finansów behawioralnych
10.1.7. Teoria chaosu i modele nieliniowe a rynek kapitałowy
10.2. Pojęcie i struktura krajowego rynku kapitałowego
10.2.1. Istota i definicje rynku kapitałowego
10.2.2. Podstawowe cechy i funkcje rynku kapitałowego
10.2.3. Elementy rynku kapitałowego
10.3. Inwestycje rzeczowe i kapitałowe. Instrumenty rynku pieniężnego i kapitałowego
10.3.1. Inwestycje rzeczowe i kapitałowe
10.3.2. Instrumenty rynku pieniężnego
10.3.3. Instrumenty rynku kapitałowego - główne kryteria podziału
10.3.4. Gospodarcze funkcje papierów wartościowych
10.3.5. Obligacje
10.3.6. Akcje
10.3.7. Hipoteczne i publiczne listy zastawne
10.3.8. Jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych
10.3.9. Instrumenty pochodne
10.3.10. Podstawy podejmowania decyzji inwestycyjnych
10.4. Giełda Papierów Wartościowych
10.4.1. Istota, definicje i funkcje giełdy papierów wartościowych
10.4.2. Giełda papierów wartościowych w Polsce
10.4.3. Otoczenie giełdy, jej uczestnicy i instytucje rynku kapitałowego
10.4.4. Główne rodzaje zleceń giełdowych
10.4.5. Ustalanie cen walorów, przyjmowanie zleceń i organizacja sesji giełdowej
10.4.6. Kapitalizacja rynkowa spółki akcyjnej i kapitalizacja giełdy
10.4.7. Indeksy giełdowe i giełdy na świecie
10.5. Techniczna, fundamentalna i portfelowa analiza papierów wartościowych
10.5.1. Cykle (fale) giełdowe, wskaźniki rynkowe
10.5.2. Analiza techniczna
10.5.3. Analiza fundamentalna
10.5.4. Analiza portfelowa
10.6. Strategie giełdowe (inwestycyjne)
10.6.1. Problemy podejmowania decyzji inwestycyjnych i strategie giełdowe
10.6.2. Podstawowe rodzaje przestępstw na rynku kapitałowym
Rozdział 11
Elementy finansów przedsiębiorstw
11.1. Wprowadzenie do finansów przedsiębiorstw
11.1.1. Pojęcie przedsiębiorstwa oraz przedsiębiorcy
11.1.2. Cele finansów przedsiębiorstwa
11.1.3. Formy prawne prowadzenia działalności gospodarczej
11.1.4. Specyfika finansów korporacji i MŚP
11.2. Ocena kondycji finansowej przedsiębiorstwa
11.2.1. Elementy analizy finansowej przedsiębiorstwa
11.2.2. Dźwignia finansowa i próg rentowności
11.3. Kształtowanie struktury kapitału przedsiębiorstwa
11.3.1. Elementy składowe kapitałów firmy
11.3.2. Wybrane źródła pozyskiwania kapitału przez przedsiębiorstwa
11.4. Decyzje inwestycyjne przedsiębiorstwa
Rozdział 12
Elementy finansów gospodarstw domowych
12.1. Pojęcie, cel i funkcje gospodarstw domowych
12.1.1. Gospodarstwo domowe jako podmiot gospodarujący
12.1.2. Gospodarstwo domowe jako zespół osób mieszkających razem i wspólnie utrzymujących się
12.1.3. Gospodarstwo domowe jako jednostka konsumpcyjna
12.1.4. Gospodarstwa domowe jako homo oeconomicus
12.1.5. Gospodarstwa domowe - istotny podmiot systemu finansowego
12.1.6. Cel działalności gospodarstwa domowego 376
12.1.7. Funkcje gospodarstw domowych
12.2. Klasyfikacja gospodarstw domowych
12.3. Pojęcie finansów gospodarstw domowych
12.4. Decyzje finansowe gospodarstw domowych
12.4.1. Obszary decyzji finansowych gospodarstw domowych
12.4.2. Konsumpcja jako obszar decyzji gospodarstw domowych
12.4.3. Oszczędzanie i inwestowanie jako obszar decyzyjny gospodarstw domowych
12.4.4. Oszczędzanie w teoriach ekonomicznych
12.4.5. Kredytowanie i bankructwa gospodarstw domowych
12.5. Racjonalność decyzji finansowych gospodarstw domowych
12.5.1. Racjonalność decyzji gospodarstw domowych
12.5.2. Racjonalność w świetle teorii
12.5.3. Podatki od osób fizycznych a zmiany w strukturze finansowania konsumpcji
Rozdział 13
Elementy finansów publicznych (rządowych i samorządowych)
13.1. Finanse publiczne - istota zjawiska
13.1.1. Struktura systemu finansów publicznych (ujęcie podmiotowe, prawne, instytucjonalne, instrumentalne)
13.1.2. Budżet państwa w systemie finansów publicznych
13.1.3. Funkcje budżetu państwa i zasady budżetowe
13.1.4. Zasady budżetowe
13.1.5. Zasadnicze elementy procedury projektowania budżetu państwa 406
13.2. Wydatki i dochody budżetowe
13.2.1. Istota wydatków publicznych
13.2.2. Rodzaje wydatków publicznych
13.2.3. Racjonalizacja wydatków publicznych
13.2.4. Rodzaje dochodów publicznych
13.3. Równowaga i nierównowaga budżetowa. Deficyt budżetowy. Dług publiczny
13.3.1. Istota i czynniki równowagi budżetowej
13.3.2. Rodzaje sald budżetowych: nadwyżka budżetowa i deficyt budżetowy 416
13.3.3. Dług publiczny
13.4. Podatki i polityka fiskalna
13.4.1. Definicja, rodzaje i funkcje podatków
13.4.2. Główne zasady podatkowe
13.4.3. Krzywa Arthura Laffera
13.4.4. Determinanty i kryteria oceny systemów podatkowych
13.4.5. Istota, cele i instrumenty polityki fiskalnej
13.5. Współczesny system podatkowy w Polsce
13.5.1. Podatek dochodowy od osób prawnych (CIT)
13.5.2. Podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT)
13.5.3. Podatek akcyzowy
13.5.4. Podatek od towarów i usług
13.5.5. Podatek od gier losowych i zakładów wzajemnych
13.6. Finanse samorządowe (regionalne i lokalne)
13.6.1. Pozycja finansów samorządowych w systemie finansów publicznych. Determinanty i granice decentralizacji
13.6.2. Finanse regionalne - determinanty konkurencyjności regionów w Polsce
13.6.3. Finanse lokalne (komunalne) - czynniki oddziałujące na budżety powiatów i gmin
13.6.4. Finanse samorządowe a instytucje bankowo-finansowe
13.6.5. Samorządy jako beneficjenci funduszy strukturalnych i funduszu spójności Unii Europejskiej
Bibliografia
