Identyfikacja typów przestrzeni publicznej
Autorka wyróżnia i definiuje 15 typów przestrzeni publicznej, takich jak: quazi-plaza, miejsce do celebrowania, „oswojony” las, ukierunkowany teren rekreacyjny, zakątek „obywatelski”, zieleniec, dzika promenada, zakątek sąsiedzki i in. na podstawie badań prowadzonych w latach 2016–2018 w 7 miejscowościach gminy Izabelin (obszar metropolitalny Warszawy), korzystając z opracowanej przez siebie metody, którą omawia w publikacji.
Prezentowane wyniki badań posłużyły do określenia potencjału analizowanej przestrzeni w ujęciu interdyscyplinarnym, łącząc zagadnienia związane z architekturą krajobrazu, urbanistyką, naukami przyrodniczymi i społecznymi oraz elementami ekonomiki przestrzeni. Zaproponowana metoda będzie z pewnością przydatna do celów projektowych, sporządzenia diagnozy istniejącej przestrzeni publicznej oraz opracowania typologii innych rodzajów przestrzeni publicznej.
Publikacja o dużych walorach teoretycznych i aplikacyjnych, interesująca dla urbanistów, architektów krajobrazu, geografów, socjologów miast oraz studentów tych kierunków na różnych wyższych uczelniach, a także osób zatrudnionych w instytucjach zajmujących się organizowaniem wspólnej przestrzeni w miastach i na terenach podmiejskich.
The author distinguishes and defines fifteen types of public space, such as: quasi-plaza, a place to celebrate, a “tamed” forest, a targeted recreational area, a civic spot, a green space, a wild promenade, a neighbourhood spot and others, based on a study conducted in the years 2016–2018 in seven towns of the Izabelin commune (the metropolitan area of Warsaw), using a method devised by the author and discussed in the publication.
The presented results of the study have been used to determine the potential of the analyzed space within an interdisciplinary framework, combining issues connected to architecture, landscape, urbanism, life and social sciences, as well as elements of the economics of space. The proposed method will definitely be useful for design purposes, diagnosing existing public space and developing typologies of other kinds of public spaces.
CZĘŚĆ I. WPROWADZENIE
1. Problematyka i cel opracowania 9
2. Układ opracowania 11
CZĘŚĆ II. TŁO BADAWCZE
3. Typologia przestrzeni publicznej – stan badań 15
4. Metoda naukowa a proces poznawania przestrzeni 19
5. Przestrzeń publiczna 21
5.1. Przestrzeń publiczna – cechy i determinanty 22
5.2. Społeczne użytkowanie miejsc 24
5.3. Wzorce przestrzenne – efekt społecznego
użytkowania miejsc 31
5.4. Miejsca spotkań i rekreacji 32
5.5. Przestrzeń publiczna a tereny zieleni 33
5.6. Czym jest dobra przestrzeń publiczna? 35
CZĘŚĆ III. BUDOWANIE METODY IDENTYFIKACJI TYPÓW PRZESTRZENI PUBLICZNEJ
6. Założenia wstępne 51
7. Kryteria wyboru miejsc poddanych podziałowi typologicznemu 54
8. Dobór instrumentów badawczych do identyfikacji typów przestrzeni publicznej 56
9. Zasady identyfikacji typów rzeczywistych przestrzeni publicznej 61
CZĘŚĆ IV. TESTOWANIE METODY
10. Wybór pola testowego 65
11. Charakterystyka obszaru testowego 66
11.1. Specyfika terenów suburbialnych 66
11.2. Charakterystyka gminy Izabelin 69
12. Wyodrębnienie obiektów przestrzeni publicznej – miejsc poddanych podziałowi typologicznemu 79
13. Identyfikacja typów rzeczywistych przestrzeni publicznej 83
13.1. Analiza danych i wyłonienie typów rzeczywistych
83
13.2. Charakterystyka typów rzeczywistych 87
13.2.1. Quasi-plaza 88
13.2.2. Plac przed wejściem do obiektu społeczno-
kulturowego 90
13.2.3. Miejsce do celebrowania 92
13.2.4. Placyk przed wejściem do obiektu handlowo-
usługowego 96
13.2.5. „Oswojony” las 98
13.2.6. Ukierunkowany teren rekreacyjny – plac
zabaw 100
13.2.7. Zakątek „tajemniczy i przyjemny” 102
13.2.8. Wielofunkcyjna polana rekreacyjna 104
13.2.9. Ulica handlowa 106
13.2.10. Zakątek „obywatelski” 108
13.2.11. Zieleniec 110
13.2.12. Dzika promenada 112
13.2.13. Ukierunkowany teren rekreacyjny – klub
sportowy 114
13.2.14. Zakątek sąsiedzki 116
13.2.15. „Dziki” zakątek dla młodzieży 118
13.3. Uwagi na temat uzyskanych typów rzeczywistych
120
14. Wskazanie potencjału typów rzeczywistych do celów projektowych 125
14.1. Wyłonienie grup macierzowych 125
14.1.1. Grupa macierzowa: plaza 130
14.1.2. Grupa macierzowa: skwer społecznościowy 131
14.1.3. Grupa macierzowa: park leśny 132
14.2. Wzbogacenie typów rzeczywistych o cechy dobrej
przestrzeni publicznej 134
14.2.1. Wyróżniki dobrej przestrzeni publicznej 134
14.2.2. Efekty wpływu wyróżników dobrej przestrzeni
publicznej na poprawę dojrzałości typów
rzeczywistych 135
14.3. Potencjał typów rzeczywistych w kontekście
społecznego użytkowania miejsc 139
14.4. Potencjał typów rzeczywistych w kontekście
innych ujęć typologicznych 140
14.5. Charakterystyka typów rzeczywistych w
rozszerzeniu potencjalnym 151
15. Uzyskana typologia a zasób przestrzeni publicznej gminy Izabelin 165
CZĘŚĆ V. PROCEDURA IDENTYFIKACJI TYPÓW RZECZYWISTYCH
PRZESTRZENI PUBLICZNEJ
16. Etap I. Rozpoznanie i charakterystyka badanego obszaru 169
17. Etap II. Wyodrębnienie obiektów przestrzeni publicznej 171
18. Etap III. Identyfikacja i charakterystyka typów rzeczywistych przestrzeni publicznej 178
19. Etap IV. Rozszerzenie implementacyjne do celów projektowych 182
CZĘŚĆ VI. APLIKACJA METODY
20. Uzyskane efekty zastosowania metody 191
20.1. Specyfika przestrzeni publicznej danego terenu
191
20.1.1. Identyfikacja zasobu, jakim jest dana
przestrzeń publiczna 192
20.1.2. Diagnoza układu danej przestrzeni
publicznej 192
20.1.3. Zalecenia do kształtowania dobrej
przestrzeni publicznej 192
20.2. Metoda i jej spektrum badawcze 193
20.3. Przesłanie edukacyjne 195
21. Inne możliwości wykorzystania metody 196
21.1. Opracowanie standardów oraz sanacja przestrzeni
publicznej danego terenu 196
21.2. Pogłębienie diagnozy 196
21.3. Kreacja dobrej przestrzeni publicznej oraz
modernizacja miejsc już istniejących 197
21.4. Kontynuacja badań 197
22. Podsumowanie 199
Bibliografia 201
Załącznik 1. Karta obiektu 209
Załącznik 2. Typy z innych typologii 211
Spis tabel 217
Spis ilustracji 219
Indeks osób 225
