Inkunabuły zawierające treści geograficzne w zbiorach polskich

• Druk: Warszawa, 2017
• Autor: Piotr Tafiłowski
• Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Autor analizuje zachowane w zbiorach polskich inkunabuły zawierające treści geograficzne i podejmuje próbę określenia ich recepcji wśród elit intelektualnych w Polsce w XV stuleciu.

Był to wiek przełomowy pod względem zainteresowania geografią i kartografią. Rozpoczęła się epoka wielkich odkryć geograficznych, zwieńczona odkryciem nowego lądu przez Krzysztofa Kolumba. Jednocześnie około połowy stulecia zaczęła się rozpowszechniać technika druku przy użyciu ruchomych czcionek – rewolucyjny wynalazek Jana Gutenberga.

Problematyka wzajemnego wpływu obu tych czynników była już podejmowana przez uczonych, ale na gruncie polskim jest to temat do tej pory dość słabo zbadany. Niemal w każdym katalogu zbiorów inkunabułowych można znaleźć dzieła, które zawierają wiadomości z zakresu wiedzy o Ziemi, informacje o poszczególnych krajach czy zamieszkujących je ludach. Są to jednak nierzadko dane niekompletne, rozproszone, niejednoznaczne i o trudnej do ustalenia proweniencji. Mimo to autor stara się udzielić odpowiedzi na wiele pytań, pojawiających się w toku badań nad tym materiałem źródłowym.

The book discusses the knowledge and popularity of geographical issues among the intellectual elites in the fifteenth-century Poland. This groundbreaking century, the Age of Discovery, also brought forth development of the revolutionary invention of Johannes Gutenberg – the mechanical movable type printing. Focusing on the mutual influences of these both factors, the author analyses the representation of the incunabula editions of the texts indirectly or directly referring to the knowledge on the Earth, preserved in the Polish book collections.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Bibliotekoznawstwo
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-235-2940-8
• ISBN druku: 978-83-235-2932-3
• Liczba stron: 140

Pobierz spis treści»

Wstęp 7
Wprowadzenie 7
Stan badań 12
Podział ekumeny 14

Rozdział 1
Teksty źródłowe dotyczące geografii w inkunabułach
wchodzących w skład polskich zbiorów 17
1.1. Dzieła kosmografów starożytnych 17
1.1.1. Arystoteles 17
1.1.2. Ptolemeusz 18
1.1.3. Inni geografowie starożytni 22
1.2. Dzieła kosmografów średniowiecznych
i renesansowych 30
1.2.1. Wincenty z Beauvais 30
1.2.2. Eneasz Sylwiusz Piccolomini 33
1.2.3. Werner Rolewinck 36
1.2.4. Hartmann Schedel 39
1.3. Słowniki i encyklopedie 44
1.4. Teksty z zakresu geografii regionalnej 49
1.4.1. Przewodniki 49
1.4.2. Mirabilia urbis Romae 51
1.5. Opisy pielgrzymek 52
1.6. Dzieła zawierające opisy Orientu 55
1.6.1. Historia Alexandri Magni 58
1.6.2. Inne dzieła opisujące cudowności Orientu 60
1.7. Teksty na temat zagrożenia osmańskiego 64
1.8. Mappa mundi 66
1.9. Okręt błaznów 68

Rozdział 2
Świadectwa zainteresowań geografią w Polsce w drugiej
połowie XV wieku 71
2.1. Zainteresowania geograficzne poszczególnych warstw
społeczeństwa polskiego 71
2.1.1. Profesorowie Akademii Krakowskiej 71
2.1.2. Jan Długosz i jego opisy topograficzne 81
2.1.3. Uczoność geograficzna a piśmienność
mieszczańska 82
2.1.4. Księgozbiory duchowieństwa 86
2.2. Rola wczesnego drukarstwa 89

Zakończenie 101
Ilustracje 103
Bibliografia 124
1. Katalogi inkunabułów i starych druków 124
2. Wydawnictwa źródłowe 126
3. Opracowania 129
Abstract 139