Kompetencje Unii Europejskiej w dziedzinie harmonizacji prawa karnego materialnego

• Druk: Warszawa, 2011
• Autor: Monika Szwarc-Kuczer
• Wydawca: Scholar

Książka zawiera wielopłaszczyznową analizę zakresu przedmiotowego i charakteru kompetencji Unii Europejskiej w dziedzinie harmonizacji prawa karnego materialnego, uwzględniającą aspekty prawa konstytucyjnego UE oraz dogmatyki prawa karnego.
Autorka nie tylko dokonuje analizy obowiązującego stanu prawnego po wejściu w życie Traktatu z Lizbony, lecz także prezentuje ewolucję podstaw prawnych harmonizacji prawa karnego materialnego, wykazując zmiany stanowisk państw członkowskich względem procesu harmonizacji tego prawa. Ponadto w rozprawie podejmowana jest problematyka związana z wykonywaniem kompetencji przez UE, w szczególności: identyfikacja celów harmonizacji prawa karnego materialnego w UE, instrumentów prawnych służących tej harmonizacji, a także wzajemnych zależności między wykonywaniem kompetencji przez UE a zakresem kompetencji przysługujących nadal państwom członkowskim w dziedzinie prawa karnego.
Publikacja jest adresowana do szerokiego kręgu osób zaangażowanych w stanowienie prawa karnego w Polsce i Unii Europejskiej oraz jego sądowe stosowanie i interpretację.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Prawo
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-7383-522-1
• ISBN druku: 978-83-7383-522-1
• Liczba stron: 321

Wprowadzenie  9
Rozdział pierwszy. Zagadnienia wstępne: kompetencje Unii,
prawo karne  17
1. Kompetencje Unii Europejskiej  17
1.1. Terminologia i defi nicja „kompetencji”  17
1.2. Zasady regulujące przyznanie i wykonywanie kompetencji
Unii Europejskiej  19
1.3. Charakter kompetencji Unii Europejskiej w dziedzinie harmonizacji
prawa karnego materialnego  24
2. Prawo karne materialne   29
2.1. Prawo karne – terminologia   29
2.2. Prawo karne państw członkowskich – przyjęcie kryterium
formalnego  33
2.3. Wyłączenie z zakresu badań prawa karnego procesowego
i wykonawczego   41
Rozdział drugi. Harmonizacja prawa karnego materialnego w UE:
pojęcie, cele, instrumenty  44
1. Harmonizacja (zbliżanie ustawodawstw)  44
1.1. Harmonizacja w ramach rynku wewnętrznego  45
1.2. Harmonizacja w ramach współpracy wymiarów sprawiedliwości
w sprawach karnych   48
2. Cele harmonizacji prawa karnego materialnego  53
2.1. Identyfi kacja celów harmonizacji prawa karnego materialnego  53
2.2. Harmonizacja prawa karnego materialnego jako proces
wspierający wzajemne uznawanie orzeczeń karnych  59
2.3. Dobra prawne wymagające ochrony na poziomie
Unii Europejskiej    69
2.4. Cel gwarancyjny i sprawiedliwościowy harmonizacji
prawa karnego w Unii Europejskiej    80
3. Instrumenty harmonizacji prawa karnego państw członkowskich   83
3.1. Ogólna charakterystyka aktów prawa pochodnego
w dziedzinie prawa karnego    85
3.2. Wspólne działanie   87
3.3. Konwencja   88
3.4. Decyzja ramowa    91
3.5. Dyrektywa   94
4. Wybór podstawy prawnej    95
4.1. Ogólne reguły wyboru podstawy prawnej   95
4.2. Wybór podstawy prawnej przed Traktatem z Lizbony –
między I a III fi larem Unii Europejskiej   97
4.3. Po Traktacie z Lizbony – między art. 83 ust. 1 a art. 83
ust. 2 TFUE    100
Rozdział trzeci. Kompetencje Unii Europejskiej a kompetencje
państw członkowskich w dziedzinie harmonizacji
prawa karnego materialnego     108
1. Uwagi wprowadzające     108
2. Konstytucyjne problemy związane z przekazaniem na rzecz UE
wykonywania kompetencji w dziedzinie harmonizacji prawa
karnego materialnego    109
3. Poszanowanie tożsamości narodowej państw członkowskich   115
4. Rola zasady pomocniczości w procesie harmonizacji prawa karnego
materialnego    121
4.1. Podstawy prawne zasady pomocniczości w prawie
Unii Europejskiej    121
4.2. Treść zasady pomocniczości   125
4.3. Kontrola przestrzegania zasady pomocniczości   132
Rozdział czwarty. Kompetencja Unii Europejskiej do harmonizacji
prawa karnego materialnego w ramach zapobiegania i zwalczania
szczególnie poważnej przestępczości o wymiarze transgranicznym   138
1. Kompetencje do harmonizacji prawa karnego materialnego
przed Traktatem z Lizbony     138
1.1. Zwalczanie poważnych form międzynarodowej przestępczości
(Traktat z Maastricht)    139
1.2. Zwalczanie „przestępczości zorganizowanej lub innej”
(Traktat z Amsterdamu)    141
2. Kompetencja w dziedzinie zwalczania szczególnie poważnej
przestępczości o wymiarze transgranicznym (art. 83 ust. 1 TFUE)    146
2.1. Zakres przedmiotowy harmonizacji   146
2.1.1. Katalog przestępstw objętych zakresem harmonizacji   147
2.1.2. Poważna przestępczość o wymiarze transgranicznym    153
2.1.3. Rozszerzenie zakresu kryminalizacji na podstawie decyzji
Rady   165
2.2. Intensywność harmonizacji („do przyjmowania norm minimalnych
dotyczących znamion przestępstw i kar”)   167
2.2.1. Harmonizacja minimalna   167
2.2.2. Harmonizacja znamion przestępstw   171
2.2.3. Harmonizacja sankcji karnych   174
2.2.4. Harmonizacja części ogólnej Kodeksu karnego?   186
Rozdział piąty Kompetencja Unii Europejskiej do harmonizacji
prawa karnego materialnego w celu zapewnienia efektywności
prawa unijnego   196
1. Ewolucja kompetencji Wspólnoty Europejskiej
przed Traktatem z Lizbony    196
1.1. Brak wyraźnych kompetencji do harmonizacji prawa karnego
materialnego w TWE    196
1.2. Spór o kompetencje dorozumiane do harmonizacji
prawa karnego    199
1.3. Dorozumiana kompetencja do harmonizacji prawa karnego
materialnego w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości UE   206
1.3.1. Zobowiązanie państw członkowskich do wprowadzenia
sankcji za naruszenie prawa unijnego    206
1.3.2. Dorozumiana kompetencja do wymagania od państw
członkowskich wprowadzenia odpowiedzialności karnej   208
2. Kompetencja w celu zapewnienia skuteczności politykom
Unii Europejskiej (art. 83 ust. 2 TFUE)   222
2.1. Zakres przedmiotowy harmonizacji   222
2.1.1. Zakres pojęcia „polityki Unii…”    223
2.1.2. Zakres pojęcia „w dziedzinie, która była przedmiotem
środków harmonizujących…”   228
2.1.2.1. Dziedziny, w których harmonizacja
jest wykluczona   228
2.1.2.2. Ogólne przepisy kompetencyjne umożliwiające
harmonizację dla urzeczywistnienia rynku
wewnętrznego   230
2.1.2.3. Szczególne przepisy kompetencyjne umożliwiające
harmonizację   234
2.1.2.4. Klauzula kompetencji uzupełniających   251
2.1.2.5. Pojęcie „środek harmonizujący”   252
2.1.3. Wymóg uprzedniego przyjęcia środka harmonizującego   259
2.1.4. Przesłanka niezbędności działania w celu zapewnienia
skutecznego wprowadzania w życie   261
2.1.4.1. Skuteczność polityki Unii   262
2.1.4.2. Niezbędność zastosowania ochrony karnoprawnej   264
2.2. Intensywność harmonizacji („normy minimalne odnoszące się
do określania przestępstw oraz kar w danej dziedzinie”)   275
Zakończenie     281
Bibliografia    289
Spis źródeł   312
Akty prawne    312
Dokumenty    317
Orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości   319
Orzeczenia Sądu (Sądu Pierwszej Instancji)   321