Kultura doświadczenia potocznego

• Druk: Warszawa, 2014
• Autor: Zbigniew Kloch
• Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Książka poświęcona analizie zjawisk znakowych, prezentująca obraz kultury, jaki wyłania się w ostatnich dziesięcioleciach w codziennych kontaktach współczesnego Polaka z poszczególnymi sferami życia codziennego, interpretowanymi jako nośniki znaczeń i wiązanymi z różnymi wartościami czy ideologiami. Cechą wyróżniającą współczesnej kultury jest powszednie uczestnictwo nadawców i odbiorców w procesach wytwarzania znaków i obcowania z przekazami znakowymi. Ten powszechny dyskurs kulturowy determinuje świadomość społeczną, co znajduje wyraz w zachowaniach i wyobrażeniach poszczególnych osób i całych grup społecznych.

Autor podkreśla, że świadomość społeczna jest kształtowana przede wszystkim poprzez uczestnictwo we wspólnocie językowej i udział w dyskursie potocznym, także w jego odmianie publicznej. Pokazuje również determinujący wpływ publicystyki i reklamy, oddziaływanie mody i partycypacji w różnych rytuałach środowiskowych.

Świadomość zbiorowa jest kształtowana w znaczącym stopniu przez obrazowe środki przekazu, stąd też w zbiorze znalazły się interesujące szkice poświęcone interpretacji fotografii, filmu i wizualnych tekstów reklamowych.

Książka prezentuje obraz kultury jaki wyłania się w ostatnich dziesięcioleciach w codziennych kontaktach współczesnego Polaka z różnymi sferami życia codziennego, interpretowanymi jako nośniki znaczeń i wiązanymi z różnymi wartościami czy ideologiami. […] W pracy swej Autor mocno podkreśla, że świadomość społeczna jest kształtowana przede wszystkim poprzez uczestnictwo we wspólnocie językowej i udział w dyskursie potocznym, także w jego odmianie publicznej. Zbigniew Kloch ukazuje determinujący wpływ publicystyki i reklamy, oddziaływanie mody i partycypacji w różnych rytuałach środowiskowych. Jak wynika z analiz przedstawionych w książce, kulturę opartą na tych mechanizmach semiozy cechuje uproszczona wizja świata; jej wytworami są stereotypy i formuły językowe, a zasadniczą praktyką – determinowanie pojęciowej i aksjologicznej wartości przedmiotów i zjawisk poprzez nakładanie na te obiekty siatki etykiet językowych. Świadomość zbiorowa jest kształtowana w znaczącym stopniu przez obrazowe środki przekazu, stąd też w zbiorze znalazły się interesujące szkice poświęcone interpretacji fotografii, filmu i wizualnych tekstów reklamowych (Prof. dr hab. Teresa Dobrzyńska-Janusz).

Zbigniew Kloch jest uważnym obserwatorem i słuchaczem Polski „mnogiej i niejednorodnej stylistycznie”, wyławia znaczące jednostki, analizuje je i klasyfikuje – na ile to, rzecz jasna, jest możliwe. Z prac Klocha wynika niestety, że obrazy Polski – bo mamy do czynienia praktycznie z wieloma tekstami, przy tym fragmentarycznymi – są wynikiem działania mediów, a więc obrazy te są mocno zideologizowane. Ta ostra diagnoza koniecznie musi być upowszechniona. Powinna być przemyślana przez społeczeństwo i przedyskutowana (Prof. dr hab. Piotr Mitzner).

*********

The culture of everyday experience. Semiotic aspects of everyday life. Essays

Presentation of the image of culture emerging in everyday contacts of a contemporary Pole with individual spheres of everyday life, interpreted as carriers of meanings and associated with various values ​​or ideologies. The author emphasizes that social awareness is shaped primarily through participation in the linguistic community andin the everyday discourse, also in its public form.The decisive influence of journalism and advertising, the influence of fashion and participation in various environmental rituals are also shown.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Socjologia
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Kultura i sztuka
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-235-1582-1
• ISBN druku: 978-83-235-1574-6
• Liczba stron: 202

Pobierz spis treści»

Wprowadzenie 7

W stronę teorii 11
1. Kultura doświadczenia potocznego i przestrzenie migracji tekstów 13
2. Potoczność i wypowiadanie: przyczynek do antropologii codzienności 26

Doświadczanie tekstów kultury 39
1. Marginalia kultury: o obrazach ciąży oraz ich znaczeniach w kulturze doświadczenia potocznego 41
2. Przedstawienie i prawda w kulturze doświadczenia potocznego 54

Wypowiedzi i opowieści 65
1. Mowa i ołtarz: o znaczeniach wystąpienia publicznego w dzisiejszej kulturze na przykładzie wypowiedzi papieża Benedykta XVI w Auschwitz-Birkenau 67
2. Edelman: opowiadanie, dyskurs świadomości i konflikt 82

Mówienie publiczne 95
1. Agresja i kłótnie w mediach a potoczne zachowania językowe 97
2. Język i zmiana społeczna: komunikowanie publiczne, naród i tożsamość 116
3. Pomiędzy retoryką a erystyką: dzisiejszy dyskurs publiczny a dewaluacja słowa 132
4. Polska jako tekst: kilka uwag o charakterze teoretycznym 145
5. O języku i narodowej tożsamości: przypadek XIX-wiecznej Finlandii 156

O filmie na dwóch przykładach 163
1. Samuraj i gołębie 165
2. Dr House: gra i semiologia 175

Zamiast zakończenia 188
Podziękowania (trochę inne niż zwykle) 191
Summary 192
Indeks osób 195