Ochrona zdrowia psychicznego. Komentarz
Komentarz szczegółowo omawia rozwiązania prawne zawarte w ustawie z 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego, uwzględniając szeroką praktykę orzeczniczą sądów polskich i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, a także wypowiedzi doktryny. Wiele miejsca poświęcono m.in.: ochronie osób chorych i ich praw, zasadzie przymusowego leczenia, przyjęciu do szpitala psychiatrycznego lub do domu pomocy społecznej, postępowaniu przed sądem opiekuńczym i tajemnicy informacji o stanie zdrowia pacjenta oraz o postępowaniu leczniczym.
Autorzy odpowiadają również na pytania wpływające od Policji i lekarzy do prawników izb lekarskich w sprawie stosowania środków przymusu. Książka przeznaczona jest dla przedstawicieli zawodów prawniczych: sędziów i prokuratorów oraz adwokatów i radców prawnych biorących udział w postępowaniach z udziałem osób z zaburzeniami psychicznymi lub ich dotyczących, a także pracowników naukowych zajmujących się komentowaną materią. Zainteresuje również lekarzy, w szczególności psychiatrów, psychologów klinicznych, seksuologów, oraz kierowników podmiotów leczniczych z zakresu psychiatrii.
Wykaz skrótów | str. 61
Wstęp | str. 69
Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego | str. 71
[Preambuła] | str. 71
Uwagi wprowadzające | str. 71
I.1. Uwagi systemowe | str. 71
I.2. Historia jednostki | str. 72
I.3. Ratio legis | str. 72
Treść normatywna przepisu | str. 72
Rozdział 1
Przepisy ogólne | str. 77
Art. 1. [Organy i instytucje zapewniające ochronę zdrowia psychicznego] | str. 77
Uwagi wprowadzające | str. 77
I.1. Uwagi systemowe | str. 77
I.2. Historia jednostki | str. 77
Treść normatywna przepisu | str. 78
Art. 2. [Zakres przedmiotowy ochrony zdrowia] | str. 80
Uwagi wprowadzające | str. 81
I.1. Uwagi systemowe | str. 81
I.2. Historia jednostki | str. 81
Treść normatywna przepisu | str. 82
II.1. Zadania związane z ochroną zdrowia psychicznego | str. 83
II.2. Zdrowie psychiczne | str. 83
II.3. Promocja zdrowia – definicja | str. 83
II.4. Promocja zdrowia psychicznego – definicja | str. 84
II.5. Kształtowanie postaw społecznych | str. 84
II.6. Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego | str. 85
II.6.1. Istota | str. 85
II.6.2. Czas obowiązywania | str. 86
II.6.3. Adresaci | str. 86
II.6.4. Zakres | str. 86
II.7. Podmioty odpowiedzialne za realizację Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego | str. 87
II.7.1. Rola NFZ w NPOZP | str. 87
II.7.2. Rola ministra właściwego do spraw pracy, zabezpieczenia społecznego i rodziny w NPOZP | str. 87
II.7.3. Rola ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania w NPOZP | str. 88
II.7.4. Zadania Ministra Sprawiedliwości w zakresie NPOZP | str. 88
II.7.5. Zadania ministra właściwego do spraw wewnętrznych w zakresie NPOZP | str. 88
II.7.6. Zadania Ministra Obrony Narodowej w zakresie NPOZP | str. 88
II.7.7. Rola samorządów w NPOZP | str. 89
II.8. Koordynator realizacji Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego | str. 91
II.9. Sposób przyjęcia Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego | str. 91
Art. 3. [Definicje legalne pojęć użytych w ustawie] | str. 91
Uwagi wprowadzające | str. 93
I.1. Uwagi systemowe | str. 93
I.2. Historia jednostki | str. 93
I.3. Ratio legis | str. 93
Treść normatywna przepisu | str. 94
II.1. Pojęcie definicji legalnych | str. 94
II.2. Osoba z zaburzeniami psychicznymi | str. 95
II.3. Szpital psychiatryczny | str. 98
II.4. Dom Pomocy Społecznej | str. 99
II.5. Pojęcie zgody na gruncie ustawy o ochronie zdrowia psychicznego | str. 99
II.6. Dyspozytor medyczny | str. 100
II.7. Przymus bezpośredni | str. 103
II.8. Przymus bezpośredni a środki przymusu bezpośredniego | str. 105
II.9. Poszczególne formy przymusu bezpośredniego uregulowane w ustawie o ochronie zdrowia psychicznego | str. 106
II.10. Przymus bezpośredni poza szpitalem psychiatrycznym | str. 110
II.11. Lekarz psychiatra | str. 110
II.12. Uwagi de lege ferenda | str. 111
Art. 4. [Działania zapobiegawcze w zakresie ochrony zdrowia psychicznego] | str. 112
Uwagi wprowadzające | str. 113
I.1. Uwagi systemowe | str. 113
I.2. Historia jednostki | str. 113
Treść normatywna przepisu | str. 113
II.1. Grupy społeczne objęte szczególną ochroną przez ustawodawcę | str. 113
II.2. Katalog otwarty działań ochronnych | str. 114
II.3. Stosowanie działań ochronnych we wskazanych przez ustawodawcę instytucjach | str. 114
II.4. Utworzenie placówek realizujących działania zapobiegawcze | str. 115
II.5. Wspieranie grup samopomocy i innych inicjatyw | str. 115
II.6. Rozwijanie działalności zapobiegawczej przez podmioty lecznicze | str. 115
II.7. Rozwijanie działalności zapobiegawczej w programach przygotowania zawodowego | str. 116
II.8. Działalność naukowa | str. 116
II.9. Ochrona zdrowia psychicznego w mediach | str. 116
Art. 4a. [Rada] | str. 116
Uwagi wprowadzające | str. 118
I.1. Uwagi systemowe | str. 118
I.2. Historia jednostki | str. 118
I.3. Ratio legis | str. 118
Treść normatywna przepisu | str. 119
II.1. Istota Rady do spraw Zdrowia Psychicznego | str. 119
II.2. Zadania Rady do spraw Zdrowia Psychicznego | str. 119
II.3. Funkcja kreacyjna ministra właściwego do spraw zdrowia | str. 119
II.4. Przewodniczący i jego zadania | str. 120
II.5. Członkowie Rady do spraw Zdrowia Psychicznego | str. 120
II.6. Sposób pracy Rady | str. 122
II.7. Zwrot kosztów | str. 123
II.8. Statut Rady do spraw Zdrowia Psychicznego | str. 124
Art. 5. [Formy opieki] | str. 124
Uwagi wprowadzające | str. 124
I.1. Uwagi systemowe | str. 124
I.2. Historia jednostki | str. 124
I.3. Ratio legis | str. 124
Treść normatywna przepisu | str. 125
II.1. Formy opieki nad osobami z zaburzeniami psychicznymi | str. 125
II.2. Zakres opieki nad osobami z zaburzeniami psychicznymi w ramach podstawowej opieki zdrowotnej | str. 125
II.3. Pomoc doraźna | str. 126
II.4. Ambulatoryjne świadczenia specjalistyczne | str. 126
II.5. Opieka środowiskowa | str. 126
II.6. Opieka dzienna | str. 126
Art. 5a. [Zapewnienie kompleksowej opieki] | str. 127
Uwagi wprowadzające | str. 127
I.1. Uwagi systemowe | str. 127
I.2. Historia jednostki | str. 127
I.3. Ratio legis | str. 127
Treść normatywna przepisu | str. 128
II.1. Centrum zdrowia psychicznego | str. 128
II.2. Struktura organizacyjna | str. 128
II.3. Czas realizacji projektu pilotażowego | str. 129
II.4. Zakres świadczeń opieki zdrowotnej | str. 129
II.5. System udzielania świadczeń opieki zdrowotnej | str. 129
II.6. Udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w warunkach stacjonarnych psychiatrycznych | str. 129
II.7. Udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w warunkach dziennych psychiatrycznych | str. 130
II.8. Udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w warunkach ambulatoryjnych | str. 130
II.9. Zakres udzielania pomocy przez centrum zdrowia psychicznego | str. 131
II.10. Koordynator opieki | str. 132
II.11. Rozliczanie centrum | str. 132
Art. 6. [Zakłady prowadzone przez samorząd] | str. 132
Uwagi wprowadzające | str. 133
I.1. Uwagi systemowe | str. 133
I.2. Historia jednostki | str. 133
I.3. Ratio legis | str. 134
Treść normatywna przepisu | str. 134
II.1. Wojewódzkie podmioty lecznicze udzielające świadczeń zdrowotnych w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej | str. 134
II.2. Zadania zlecone | str. 135
II.3. Upoważnienie marszałka województwa | str. 136
II.4. Zakres informacji o upoważnionych lekarzach | str. 137
Art. 6a. [Domy organizowane przez powiat] | str. 137
Uwagi wprowadzające | str. 138
I.1. Uwagi systemowe | str. 138
I.2. Historia jednostki | str. 138
I.3. Ratio legis | str. 138
Treść normatywna przepisu | str. 138
II.1. Domy pomocy społecznej | str. 138
II.2. Podstawy prawne działania domu pomocy społecznej | str. 139
II.3. Przesłanka do umieszczenia w domu pomocy społecznej osoby z zaburzeniami psychicznymi | str. 139
II.4. Postępowanie dotyczące przyznania świadczenia w postaci pobytu w domu pomocy społecznej | str. 140
II.5. Strona w sprawie skierowania do domu pomocy społecznej | str. 140
II.6. Tworzenie domów pomocy społecznej | str. 141
Art. 7. [Zapewnienie nauki, zajęć rewalidacyjno-wychowawczych i rehabilitacji dzieciom i młodzieży upośledzonym umysłowo] | str. 142
Uwagi wprowadzające | str. 143
I.1. Uwagi systemowe | str. 143
I.2. Historia jednostki | str. 143
Treść normatywna przepisu | str. 143
II.1. Organizacja nauki i zajęć rewalidacyjno-wychowawczych dla dzieci i młodzieży | str. 143
II.2. Rehabilitacja i zajęcia rewalidacyjno-wychowawcze | str. 144
II.3. Delegacja ustawowa | str. 144
II.4. Sposób organizacji nauki, rehabilitacji i zajęć rewalidacyjno-wychowawczych | str. 145
Art. 8. [Oparcie społeczne dla osób z zaburzeniami psychicznymi] | str. 145
Uwagi wprowadzające | str. 146
I.1. Uwagi systemowe | str. 146
I.2. Historia jednostki | str. 146
Treść normatywna przepisu | str. 146
II.1. Oparcie społeczne dla osób z zaburzeniami psychicznymi | str. 146
II.2. Pracownik socjalny w szpitalu psychiatrycznym | str. 147
II.3. Organizacja oparcia społecznego | str. 148
II.4. Formy wsparcia społecznego, Środowiskowe Domy Samopomocy | str. 149
II.5. Orzecznictwo | str. 151
Art. 9. [Dostosowanie usług opiekuńczych do szczególnych potrzeb osób z zaburzeniami psychicznymi] | str. 153
Uwagi wprowadzające | str. 153
I.1. Uwagi systemowe | str. 153
I.2. Historia jednostki | str. 153
Treść normatywna przepisu | str. 154
II.1. Dostosowanie usług opiekuńczych do potrzeb osób z zaburzeniami psychicznymi | str. 154
II.2. Środowiskowe domy samopomocy | str. 154
II.3. Obowiązek udzielenia pomocy osobom z zaburzeniami psychicznymi | str. 155
II.4. Zadanie zlecone gminie | str. 155
Art. 10. [Bezpłatne świadczenia w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej] | str. 155
Zasada bezpłatności świadczeń zdrowotnych dla osób z zaburzeniami psychicznymi | str. 157
Istotna nowelizacja art. 10 u.o.z.p. | str. 157
III. Zakres zastosowania art. 10 u.o.z.p. | str. 158
Produkty lecznicze, wyroby medyczne i środki spożywcze | str. 158
Pacjenci spoza UE | str. 159
Relacja art. 10 u.o.z.p. i przepisów w zakresie świadczeń gwarantowanych | str. 159
VII. Leczenie psychiatryczne a choroby współistniejące | str. 161
Rozdział 2
Badanie, leczenie, rehabilitacja oraz opieka i pomoc | str. 163
Art. 10a. [Prawo do ochrony praw pacjenta] | str. 163
Uwagi wprowadzające | str. 164
I.1. Historia jednostki | str. 164
I.2. Uwagi systemowe | str. 164
I.3. Ratio legis | str. 164
I.4. Treść przepisu | str. 164
Treść normatywna przepisu | str. 166
II.1. Ochrona praw | str. 166
II.2. Miejsce działania rzeczników praw pacjenta szpitala psychiatrycznego | str. 167
II.3. Prawo do świadczeń zdrowotnych udzielanych przez szpital psychiatryczny | str. 167
II.4. Prawo pacjenta z zaburzeniami psychicznymi do informacji | str. 168
II.5. Prawo do poszanowania intymności i godności pacjenta z zaburzeniami psychicznymi | str. 169
II.6. Prawo pacjenta z zaburzeniami psychicznymi do tajemnicy informacji z nim związanych | str. 170
II.7. Prawo pacjenta z zaburzeniami psychicznymi do wyrażenia zgody na udzielenie świadczeń zdrowotnych | str. 170
II.8. Prawo pacjenta do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego | str. 171
II.9. Prawo pacjenta do opieki duszpasterskiej | str. 172
II.10. Informacja o zakresie działania i sposobie kontaktu z rzecznikiem praw pacjenta szpitala psychiatrycznego | str. 172
Art. 10b. [Zadania rzecznika praw pacjenta szpitala psychiatrycznego] | str. 172
Uwagi wprowadzające | str. 174
I.1. Historia jednostki | str. 174
I.2. Ratio legis | str. 176
Treść normatywna przepisu | str. 179
II.1. Zadania rzecznika praw pacjenta szpitala psychiatrycznego | str. 179
II.2. Uprawnienia rzecznika praw pacjenta szpitala psychiatrycznego | str. 182
Art. 10c. [Wymagania na stanowisku rzecznika praw pacjenta szpitala psychiatrycznego] | str. 189
Uwagi wprowadzające | str. 190
I.1. Historia jednostki | str. 190
I.2. Ratio legis | str. 193
Treść normatywna przepisu | str. 194
II.1. RPPSP i szczególny charakter jego wykształcenia | str. 194
Art. 10d. [Biuro Praw Pacjenta] | str. 197
Uwagi wprowadzające | str. 197
I.1. Historia jednostki | str. 197
I.2. Uwagi systemowe | str. 197
I.3. Treść przepisu | str. 198
Treść normatywna przepisu – pracodawca | str. 198
Art. 11. [Osobiste badanie przed wydaniem orzeczenia] | str. 198
Uwagi wprowadzające | str. 199
I.1. Treść przepisu | str. 199
I.2. Uwagi systemowe | str. 199
I.3. Historia jednostki | str. 199
I.4. Ratio legis | str. 200
Treść normatywna art. 11 ust. 1 | str. 200
II.1. Badanie psychiatryczne jako udzielenie świadczenia zdrowotnego | str. 200
II.2. Wymóg zbadania „osobistego” | str. 201
II.3. Poświadczenie stanu zdrowia psychicznego bez zbadania pacjenta | str. 209
III. Treść normatywna art. 11 ust. 2 | str. 210
Art. 12. [Zasada humanitaryzmu, minimalizacji dolegliwości leczenia] | str. 211
Uwagi wprowadzające | str. 211
I.1. Treść przepisu | str. 211
I.2. Uwagi systemowe | str. 211
I.3. Historia jednostki | str. 211
I.4. Ratio legis | str. 211
Treść normatywna przepisu | str. 212
III. Zasada humanitaryzmu | str. 212
Art. 13. [Swoboda porozumiewania się z rodziną i innymi osobami] | str. 213
Uwagi wprowadzające | str. 213
I.1. Uwagi systemowe | str. 213
I.2. Historia jednostki | str. 214
Treść normatywna przepisu | str. 214
Art. 14. [Zgoda na czasowe przebywanie poza szpitalem psychiatrycznym] | str. 215
Uwagi wprowadzające | str. 216
I.1. Uwagi systemowe | str. 216
I.2. Historia jednostki | str. 216
Treść normatywna przepisu | str. 216
Art. 15. [Zakaz podporządkowania zajęć rehabilitacyjnych w szpitalach psychiatrycznych i domach opieki społecznej celom gospodarczym] | str. 218
Uwagi wprowadzające | str. 218
I.1. Uwagi systemowe | str. 218
I.2. Historia jednostki | str. 218
Treść normatywna przepisu | str. 219
Art. 16. [Zawiadomienie prokuratora o potrzebie ubezwłasnowolnienia osoby] | str. 222
Uwagi wprowadzające | str. 223
I.1. Treść przepisu | str. 223
I.2. Uwagi systemowe | str. 223
I.3. Historia jednostki | str. 223
I.4. Ratio legis | str. 223
Treść normatywna przepisu | str. 224
III. Możliwość ustanowienia pełnomocnika do zawiadomienia prokuratora | str. 229
Termin na zawiadomienie prokuratora | str. 230
Art. 17. [Zawiadomienie sądu opiekuńczego o nienależytym wykonywaniu obowiązków przez przedstawiciela ustawowego osoby ubezwłasnowolnionej] | str. 231
Uwagi wprowadzające | str. 231
I.1. Treść przepisu | str. 231
I.2. Uwagi systemowe | str. 231
I.3. Historia jednostki | str. 232
I.4. Ratio legis | str. 232
Treść normatywna przepisu | str. 232
Art. 18. [Stosowanie przymusu bezpośredniego wobec osób z zaburzeniami psychicznymi] | str. 237
Uwagi wprowadzające | str. 240
I.1. Treść przepisu | str. 240
I.2. Historia jednostki | str. 241
I.3. Ratio legis | str. 242
Treść normatywna przepisu | str. 242
II.1. Zagadnienia wstępne | str. 242
II.1.1. Wymóg ustawowej regulacji | str. 242
II.1.2. Kontrowersje dotyczące nowelizacji z 24.11.2017 r. | str. 243
II.1.3. Terapeutyczny wymiar przymusu bezpośredniego | str. 245
II.1.4. Szczególny charakter przepisów o przymusie bezpośrednim | str. 246
II.1.5. Pojęcie przymusu bezpośredniego | str. 249
II.1.6. Upoważnienie do stosowania przymusu bezpośredniego | str. 251
II.1.7. Kontratyp działania w ramach przyznanych uprawnień | str. 251
II.2. Osoby, wobec których można stosować przymus bezpośredni | str. 253
II.3. Wyjątkowość i fakultatywność stosowania przymusu bezpośredniego | str. 255
II.3.1. Zasada wyjątkowości | str. 255
II.3.2. Zasada fakultatywności | str. 255
II.4. Uprzedzanie o możliwości zastosowania przymusu bezpośredniego | str. 257
II.4.1. Powstanie obowiązku | str. 257
II.4.2. Jednorazowy charakter obowiązku | str. 259
II.4.3. Zakaz prewencyjnego uprzedzania | str. 259
II.4.4. Zakres podmiotowy obowiązku | str. 260
II.4.5. Adresat uprzedzenia | str. 260
II.4.6. Forma uprzedzenia | str. 261
II.4.7. Treść uprzedzenia | str. 261
II.4.8. Dyscyplinujące oddziaływanie uprzedzenia | str. 262
II.4.9. Uprzedzenie a zastosowanie przymusu bezpośredniego | str. 264
II.4.10. Uprzedzenie a wezwanie do właściwego zachowania | str. 264
II.4.11. Odstąpienie od uprzedzenia | str. 265
II.5. Wybór przymusu bezpośredniego możliwie najmniej uciążliwego | str. 270
II.5.1. Zakres podmiotowy obowiązku | str. 270
II.5.2. Przymus bezpośredni możliwie najmniej uciążliwy | str. 271
II.6. Zachowanie szczególnej ostrożności i dbałości o dobro osoby, wobec której stosuje się przymus bezpośredni | str. 273
II.6.1. Zakres podmiotowy i temporalny obowiązku | str. 273
II.6.2. Szczególna ostrożność i dbałość | str. 274
II.7. Ogólna charakterystyka przesłanek materialnych (podstaw faktycznych) stosowania przymusu bezpośredniego | str. 279
II.7.1. Uwagi ogólne | str. 279
II.7.2. Przesłanka ogólna | str. 280
II.7.3. Zbieg przesłanek | str. 282
II.7.4. Prawo do wolności od przymusu bezpośredniego | str. 282
II.8. Okoliczności wymienione w art. 18 ust. 1 pkt 1–3 u.o.z.p. | str. 283
II.8.1. Uwagi ogólne | str. 283
II.8.2. Zamach na życie, zdrowie lub bezpieczeństwo powszechne | str. 283
II.8.3. Niszczenie lub uszkadzanie przedmiotów w sposób gwałtowny | str. 286
II.8.4. Poważne zakłócanie lub uniemożliwianie funkcjonowania zakładu lub jednostki | str. 290
II.9. Przepisy szczególne upoważniające do stosowania przymusu bezpośredniego przy wykonywaniu czynności przewidzianych w ustawie o ochronie zdrowia psychicznego | str. 292
II.9.1. Uwagi ogólne | str. 292
II.9.2. Konieczność poddania osoby badaniu psychiatrycznemu bez jej zgody | str. 293
II.9.3. Konieczność bezzwłocznego przewiezienia do szpitala osoby poddanej przymusowemu badaniu psychiatrycznemu | str. 295
II.9.4. Konieczność przeprowadzenia zarządzonego przez sąd badania osoby co do potrzeby leczenia jej w szpitalu psychiatrycznym | str. 296
II.9.5. Konieczność bezzwłocznego przewiezienia do szpitala osoby poddanej zarządzonemu przez sąd przymusowemu badaniu psychiatrycznemu | str. 297
II.9.6. Konieczność dokonania niezbędnych czynności leczniczych wobec osoby przyjętej do szpitala psychiatrycznego bez jej zgody | str. 298
II.9.7. Konieczność zapobieżenia samowolnemu oddaleniu się ze szpitala psychiatrycznego przez osobę przyjętą do niego bez jej zgody | str. 300
II.9.8. Konieczność zapobieżenia samowolnemu oddaleniu się z domu pomocy społecznej | str. 302
II.9.9. Konieczność wykonania postanowienia sądu o przyjęciu osoby do domu pomocy społecznej albo szpitala psychiatrycznego | str. 303
II.9.10. Konieczność zatrzymania i przymusowego doprowadzenia zarządzonego przez sąd | str. 305
II.9.11. Uwaga końcowa | str. 308
II.10. Ogólna charakterystyka podmiotów decydujących o zastosowaniu przymusu bezpośredniego | str. 309
II.10.1. Krąg podmiotów decydujących | str. 309
II.10.2. Podmiot decydujący a faktycznie wykonujący przymus bezpośredni | str. 310
II.10.3. Podział podmiotów decydujących | str. 310
II.10.4. Natychmiastowa wykonalność decyzji | str. 312
II.11. Lekarz jako podmiot decydujący o zastosowaniu przymusu bezpośredniego | str. 312
II.11.1. Charakterystyka kompetencji lekarza | str. 312
II.11.2. Inne kompetencje decyzyjne lekarza | str. 313
II.12. Pielęgniarka jako podmiot decydujący o zastosowaniu przymusu bezpośredniego | str. 313
II.12.1. Charakterystyka kompetencji pielęgniarki | str. 313
II.12.2. Inne kompetencje decyzyjne pielęgniarki | str. 314
II.12.3. Wątpliwości interpretacyjne | str. 314
II.12.4. Obowiązek informacyjny pielęgniarki | str. 315
II.12.5. Obowiązek informacyjny kierownika jednostki organizacyjnej pomocy społecznej | str. 315
II.12.6. Termin wykonania obowiązków informacyjnych | str. 316
II.12.7. Forma wykonania obowiązków informacyjnych | str. 317
II.12.8. Bezwzględny charakter obowiązków informacyjnych | str. 318
II.12.9. Zatwierdzanie decyzji pielęgniarki | str. 318
II.13. Kierujący akcją prowadzenia medycznych czynności ratunkowych jako podmiot decydujący o zastosowaniu przymusu bezpośredniego | str. 322
II.13.1. Pojęcie kierującego akcją prowadzenia medycznych czynności ratunkowych | str. 322
II.13.2. Ograniczony zakres kompetencji kierującego akcją prowadzenia medycznych czynności ratunkowych | str. 327
II.13.3. Warunkowy charakter kompetencji kierującego akcją prowadzenia medycznych czynności ratunkowych | str. 328
II.13.4. Obowiązek informacyjny kierującego akcją prowadzenia medycznych czynności ratunkowych | str. 328
II.14. Treść decyzji o zastosowaniu przymusu bezpośredniego | str. 329
II.14.1. Określenie rodzaju przymusu bezpośredniego | str. 329
II.14.2. Ograniczenia w wyborze rodzaju przymusu bezpośredniego | str. 330
II.14.3. Ograniczenia temporalne decyzji o stosowaniu przymusu bezpośredniego | str. 334
II.15. Nadzór nad wykonaniem przymusu bezpośredniego | str. 337
II.15.1. Podmiot nadzorujący i treść nadzoru | str. 337
II.15.2. Nadzór a osobiste wykonywanie zastosowanego przymusu bezpośredniego | str. 338
II.16. Odnotowywanie w dokumentacji medycznej zastosowania przymusu bezpośredniego, uprzedzenia o możliwości jego zastosowania oraz przyczyny odstąpienia od takiego uprzedzenia | str. 338
II.16.1. Zakres przedmiotowy obowiązku odnotowania | str. 338
II.16.2. Powstanie i wygaśnięcie obowiązku odnotowania | str. 339
II.16.3. Sposób i czas wykonania obowiązku odnotowania | str. 339
II.16.4. Wniosek de lege ferenda | str. 340
II.17. Udzielanie pomocy lekarzowi, pielęgniarce oraz kierującemu akcją prowadzenia medycznych czynności ratunkowych przy stosowaniu przymusu bezpośredniego | str. 341
II.17.1. Zakres podmiotowy obowiązku udzielenia pomocy i jego aktualizacja | str. 341
II.17.2. Treść obowiązku udzielenia pomocy | str. 341
II.17.3. Podmiot uprawniony do żądania udzielenia pomocy | str. 342
II.17.4. Wnioskowy charakter udzielanej pomocy | str. 345
II.18. Ocena zasadności zastosowania przymusu bezpośredniego | str. 345
II.18.1. Przedmiot oceny | str. 345
II.18.2. Kryterium oceny | str. 346
II.18.3. Przypadki zastosowania przymusu bezpośredniego podlegające ocenie | str. 348
II.18.4. Podmioty dokonujące oceny | str. 350
II.18.5. Obowiązek dokonania oceny oraz jego powstanie i wygaśnięcie | str. 352
II.18.6. Treść oceny | str. 353
II.18.7. Charakter oceny | str. 353
II.18.8. Termin dokonania oceny | str. 355
II.18.9. Tryb postępowania przy dokonywaniu oceny | str. 357
II.18.10. Odpowiednie stosowanie przepisów do oceny zasadności poddania przymusowemu badaniu psychiatrycznemu | str. 357
II.18.11. Ocena dokonywana przez inne podmioty | str. 357
Art. 18a. [Zasady stosowania przymusu bezpośredniego] | str. 358
Uwagi wprowadzające | str. 360
I.1. Treść przepisu | str. 360
I.2. Historia jednostki | str. 360
I.3. Ratio legis | str. 360
Treść normatywna przepisu | str. 361
II.1. Zasada dopuszczalności kumulacji rodzajów przymusu bezpośredniego | str. 361
II.2. Zasada niezbędności (konieczności) i tymczasowości stosowania przymusu bezpośredniego | str. 362
II.3. Odebranie przedmiotów niebezpiecznych osobie unieruchomionej albo izolowanej | str. 364
II.3.1. Obowiązek odebrania przedmiotów | str. 364
II.3.2. Podmioty zobowiązane do odebrania przedmiotów | str. 365
II.3.3. Przedmioty podlegające odebraniu | str. 365
II.3.4. Granice czasowe odebrania przedmiotów | str. 367
II.4. Kontrola pielęgniarska osoby unieruchomionej albo izolowanej | str. 368
II.4.1. Uwagi ogólne | str. 368
II.4.2. Przedmiot kontroli | str. 368
II.4.3. Powstanie i wygaśnięcie obowiązku przeprowadzenia kontroli | str. 369
II.4.4. Podmiot zobowiązany do przeprowadzenia kontroli | str. 369
II.4.5. Bezwzględny charakter obowiązku przeprowadzenia kontroli | str. 371
II.4.6. Częstotliwość przeprowadzania kontroli | str. 373
II.4.7. Czynności podejmowane w ramach przeprowadzania kontroli | str. 374
II.5. Zastosowanie unieruchomienia albo izolacji przez lekarza | str. 375
II.5.1. Uwagi ogólne | str. 375
II.5.2. Podstawowy czas stosowania unieruchomienia albo izolacji oraz sposób jego wyznaczania i obliczania | str. 375
II.5.3. Ogólne warunki podjęcia decyzji | str. 378
II.6. Zastosowanie unieruchomienia albo izolacji przez pielęgniarkę | str. 378
II.6.1. Ogólne warunki podjęcia decyzji | str. 378
II.6.2. Obowiązek zawiadomienia lekarza | str. 380
II.6.3. Granice czasowe stosowania unieruchomienia albo izolacji | str. 382
II.7. Obowiązki zawiadomionego lekarza | str. 383
II.7.1. Obowiązek przeprowadzenia badania | str. 383
II.7.2. Czas przeprowadzenia badania | str. 386
II.7.3. Obowiązek zdecydowania co do dalszego stosowania unieruchomienia albo izolacji | str. 387
II.8. Decyzja pielęgniarki o zaprzestaniu stosowania przymusu bezpośredniego | str. 390
II.8.1. Zakres przedmiotowy decyzji | str. 390
II.8.2. Przesłanki podjęcia decyzji | str. 391
II.8.3. Udokumentowanie decyzji | str. 393
II.9. Uwagi ogólne dotyczące przedłużenia czasu stosowania unieruchomienia albo izolacji | str. 393
II.9.1. Przypadki objęte przedłużeniem stosowania unieruchomienia albo izolacji | str. 393
II.9.2. Granice czasowe przedłużenia stosowania unieruchomienia albo izolacji | str. 394
II.9.3. Fakultatywność przedłużenia stosowania unieruchomienia albo izolacji | str. 394
II.9.4. Charakter decyzji o przedłużeniu stosowania unieruchomienia albo izolacji | str. 395
II.9.5. Udokumentowanie decyzji o przedłużeniu stosowania unieruchomienia albo izolacji | str. 396
II.9.6. Autonomiczność kompetencji do przedłużenia stosowania unieruchomienia albo izolacji | str. 396
II.9.7. Nadzór nad wykonywaniem przedłużonego stosowania unieruchomienia albo izolacji | str. 396
II.10. Przedłużenie stosowania unieruchomienia albo izolacji na dwa pierwsze okresy | str. 397
II.10.1. Podmioty uprawnione do podjęcia decyzji | str. 397
II.10.2. Zbieg uprawnień do podjęcia decyzji | str. 398
II.10.3. Obowiązek przeprowadzenia badania przed podjęciem decyzji | str. 399
II.10.4. Ograniczenia ilościowe i czasowe podjęcia decyzji | str. 401
II.10.5. Wymóg uzyskania opinii lekarza psychiatry przed podjęciem decyzji | str. 402
II.11. Przedłużenie stosowania unieruchomienia albo izolacji na trzeci i kolejne okresy | str. 402
II.11.1. Odmienność procedury | str. 402
II.11.2. Obowiązek przeprowadzenia badania przed podjęciem decyzji | str. 405
II.11.3. Ograniczenia czasowe podjęcia decyzji | str. 406
II.11.4. Wymóg uzyskania opinii lekarza psychiatry przed podjęciem decyzji | str. 409
II.12. Wymóg uzyskania opinii lekarsko-psychiatrycznej | str. 409
II.12.1. Charakterystyka wymogu | str. 409
II.12.2. Zaostrzenie wymogu względem uprzednio obowiązujących przepisów | str. 411
II.12.3. Zastrzeżenia co do sposobu uregulowania wymogu | str. 412
II.12.4. Brak obowiązku udokumentowania spełnienia wymogu | str. 413
II.13. Powiadomienie o długotrwałym stosowaniu unieruchomienia albo izolacji | str. 414
II.13.1. Powstanie i wygaśnięcie obowiązku powiadomienia | str. 414
II.13.2. Przypadki objęte obowiązkiem powiadomienia | str. 414
II.13.3. Treść obowiązku powiadomienia | str. 415
II.13.4. Podmiot powiadamiany | str. 415
II.13.5. Termin wykonania obowiązku powiadomienia | str. 418
II.13.6. Forma wykonania obowiązku powiadomienia | str. 418
II.13.7. Podmiot zobowiązany do dokonania powiadomienia | str. 419
II.13.9. Jednorazowy charakter obowiązku powiadomienia | str. 419
Art. 18b. [Stosowanie przymusu bezpośredniego w jednostce organizacyjnej pomocy społecznej; decyzja o przewiezieniu osoby do szpitala psychiatrycznego] | str. 420
Uwagi wprowadzające | str. 420
I.1. Treść przepisu | str. 420
I.2. Historia jednostki | str. 421
I.3. Ratio legis | str. 421
Treść normatywna przepisu | str. 421
II.1. Przesłanki przedłużenia stosowania unieruchomienia albo izolacji przez pielęgniarkę | str. 421
II.2. Granice czasowe stosowania unieruchomienia albo izolacji w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej | str. 430
II.3. Przedłużenie stosowania unieruchomienia albo izolacji na czas powyżej 8 godzin | str. 431
II.3.1. Wymóg warunków szpitalnych | str. 431
II.3.2. Tryb przedłużenia | str. 432
II.4. Obowiązek powiadomienia przedstawiciela ustawowego lub opiekuna faktycznego | str. 433
II.4.1. Przypadki objęte obowiązkiem powiadomienia | str. 433
II.4.2. Treść obowiązku powiadomienia | str. 437
II.4.3. Podmiot powiadamiany | str. 438
II.4.4. Powstanie i wygaśnięcie obowiązku powiadomienia | str. 439
II.4.5. Bezwzględny charakter obowiązku powiadomienia | str. 439
II.4.6. Podmiot zobowiązany do powiadomienia | str. 440
II.4.7. Termin wykonania obowiązku powiadomienia | str. 440
II.4.8. Forma wykonania obowiązku powiadomienia | str. 441
Art. 18c. [Odnotowanie zastosowania przymusu bezpośredniego; przekazanie instrukcji o zakresie i sposobie zastosowania przymusu bezpośredniego] | str. 441
Uwagi wprowadzające | str. 442
I.1. Treść przepisu | str. 442
I.2. Historia jednostki | str. 443
I.3. Ratio legis | str. 443
Treść normatywna przepisu | str. 443
II.1. Odnotowanie zastosowania przymusu bezpośredniego w dokumentacji medycznej | str. 443
II.1.1. Uwagi ogólne | str. 443
II.1.2. Rodzaje dokumentacji medycznej, w której dokonuje się odnotowania | str. 444
II.1.3. Rodzaje odnotowywanych zdarzeń | str. 444
II.2. Zamieszczenie informacji o zastosowaniu przymusu bezpośredniego w rejestrze przypadków jego zastosowania | str. 445
II.2.1. Zdarzenia podlegające zarejestrowaniu | str. 445
II.2.2. Prowadzenie rejestru | str. 446
II.2.3. Informacje o zdarzeniu zamieszczane w rejestrze | str. 447
II.2.4. Podmiot odpowiedzialny za zamieszczenie informacji w rejestrze | str. 450
II.2.5. Termin zamieszczenia informacji w rejestrze i forma jego prowadzenia | str. 451
II.3. Kwalifikacje osób wykonujących przymus bezpośredni | str. 452
II.3.1. Wymóg odbycia instruktażu | str. 452
II.3.2. Sposób przeprowadzenia instruktażu | str. 452
II.3.3. Przedmiot instruktażu | str. 452
II.3.4. Jednorazowy charakter obowiązku odbycia instruktażu | str. 453
II.3.5. Uwaga końcowa | str. 454
II.4. Przekazanie instrukcji w zakresie okoliczności, zasad i sposobu stosowania przymusu bezpośredniego | str. 455
II.4.1. Ogólna charakterystyka obowiązku przekazania instrukcji | str. 455
II.4.2. Podmioty odpowiedzialne za przekazanie instrukcji | str. 456
II.4.3. Brak wymogu weryfikacji przyswojenia przekazanych instrukcji | str. 457
II.4.4. Sposób przekazania instrukcji | str. 457
Art. 18d. [Umieszczenie osoby unieruchomionej w odpowiednim pomieszczeniu] | str. 459
Uwagi wprowadzające | str. 459
I.1. Treść przepisu | str. 459
I.2. Historia jednostki | str. 459
I.3. Ratio legis | str. 460
Treść normatywna przepisu | str. 460
II.1. Nakaz umieszczenia osoby unieruchomionej w pomieszczeniu jednoosobowym | str. 460
II.2. Wyjątki od nakazu umieszczenia osoby unieruchomionej w pomieszczeniu jednoosobowym | str. 462
II.2.1. Uwagi ogólne | str. 462
II.2.2. Przesłanki umieszczenia w pomieszczeniu niejednoosobowym | str. 464
Art. 18e. [Pomieszczenia przeznaczone do izolacji] | str. 470
Uwagi wprowadzające | str. 471
I.1. Treść przepisu | str. 471
I.2. Historia jednostki | str. 471
I.3. Ratio legis | str. 472
Treść normatywna przepisu | str. 472
II.1. Urządzenie pomieszczenia przeznaczonego do stosowania izolacji | str. 472
II.1.1. Uwagi ogólne | str. 472
II.1.2. Bezwzględny charakter wymogów co do urządzenia pomieszczenia | str. 473
II.1.3. Wymogi określone w art. 3 pkt 6 lit. d u.o.z.p. | str. 473
II.1.4. Urządzenie pomieszczenia w sposób zabezpieczający przed uszkodzeniem ciała | str. 474
II.1.5. Urządzenie pomieszczenia w sposób odpowiadający wymogom pokoi łóżkowych | str. 475
II.2. Wyposażenie w instalację monitoringu | str. 478
II.2.1. Obowiązek wyposażenia w instalację | str. 478
II.2.2. Wymogi co do instalacji | str. 479
II.2.3. Szczególny charakter regulacji ustanawiającej obowiązek wyposażenia w instalację | str. 480
II.2.4. Wymóg poinformowania o wyposażeniu w instalację | str. 480
II.2.5. Obowiązek wyposażenia w instalację a kontrola z art. 43 u.o.z.p. | str. 481
II.3. Ograniczenia w zakresie monitorowania obrazu | str. 481
II.4. Ograniczenia w zakresie monitorowania dźwięku | str. 483
II.4.1. Uwagi ogólne | str. 483
II.4.2. Informacje objęte tajemnicą spowiedzi | str. 483
II.4.3. Informacje objęte tajemnicą prawnie chronioną | str. 485
II.4.4. Uwaga końcowa | str. 488
II.5. Przetwarzanie danych utrwalonych za pomocą urządzeń monitorujących | str. 488
II.5.1. Uwagi ogólne | str. 488
II.5.2. Dane objęte przetwarzaniem | str. 489
II.5.3. Pojęcie przetwarzania danych | str. 490
II.5.4. Wymóg posiadania upoważnienia | str. 490
II.5.5. Forma upoważnienia | str. 491
II.5.6. Rodzaje upoważnienia | str. 492
II.5.7. Zakres przedmiotowy i podmiotowy upoważnienia | str. 492
II.5.8. Obowiązek zachowania w tajemnicy przetwarzanych danych | str. 493
II.5.9. Upoważnienie do przetwarzania danych wynikające z przepisów szczególnych | str. 493
II.6. Przechowywanie, usuwanie i niszczenie zapisu monitoringu | str. 493
II.6.1. Uwagi ogólne | str. 493
II.6.2. Obowiązek przechowywania zapisu | str. 494
II.6.3. Obowiązek unicestwienia zapisu | str. 497
Art. 18f. [Delegacja ustawowa] | str. 500
Uwagi wprowadzające | str. 500
I.1. Treść przepisu | str. 500
I.2. Historia jednostki | str. 501
I.3. Ratio legis | str. 501
Treść normatywna przepisu | str. 501
II.1. Ogólne zasady wydawania rozporządzeń | str. 501
II.1.1. Wymogi konstytucyjne stawiane przepisom upoważniającym | str. 501
II.1.2. Inne uwarunkowania konstytucyjne wydawania rozporządzeń | str. 502
II.2. Podmiot uprawniony do wydania rozporządzenia | str. 503
II.3. Charakter upoważnienia do wydania rozporządzenia | str. 505
II.3.1. Obowiązek wydania rozporządzenia | str. 505
II.3.2. Niezbędność wydania rozporządzenia dla funkcjonowania ustawy | str. 505
II.4. Zakres spraw przekazanych do uregulowania | str. 505
II.5. Wytyczne co do treści rozporządzenia | str. 508
II.5.1. Potrzeba ochrony praw i godności osoby, wobec której stosowany jest przymus bezpośredni | str. 508
II.5.2. Potrzeba skutecznej oceny zasadności stosowania przymusu bezpośredniego | str. 509
II.6. Treść rozporządzenia | str. 510
II.6.1. Uwagi ogólne | str. 510
II.6.2. Określenie przedmiotu normowania | str. 511
II.6.3. Określenie rodzaju oraz treści dokumentu, w którym odnotowuje się zastosowanie przymusu bezpośredniego | str. 511
II.6.4. Określenie karty zastosowania przymusu bezpośredniego | str. 515
II.6.5. Określenie sposobu przeprowadzania oceny stanu fizycznego | str. 523
II.6.6. Określenie sposobu dokonywania i treści oceny zastosowania przymusu bezpośredniego | str. 532
II.6.7. Określenie statusu karty zastosowania przymusu bezpośredniego oraz oceny stanu fizycznego osoby | str. 537
II.6.8. Przepis intertemporalny | str. 537
II.6.9. Przepis o wejściu w życie | str. 538
Art. 19. [Badanie na zlecenie organu postępowania] | str. 539
Uwagi wprowadzające | str. 539
I.1. Treść przepisu | str. 539
I.2. Uwagi systemowe | str. 540
I.3. Historia jednostki | str. 540
I.4. Ratio legis | str. 540
Treść normatywna przepisu | str. 540
III. Uwagi legislacyjne | str. 541
Art. 20. [Osoby ubezwłasnowolnione częściowo] | str. 542
Uwagi wprowadzające | str. 542
I.1. Uwagi systemowe | str. 542
I.2. Historia jednostki | str. 542
Treść normatywna przepisu | str. 542
II.1. Rola kuratora osoby ubezwłasnowolnionej częściowo | str. 542
II.2. Kurator a prawo pacjenta do depozytu | str. 543
Rozdział 3
Postępowanie lecznicze | str. 544
Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego | str. 544
Art. 21. [Przymusowe badanie psychiatryczne] | str. 544
Uwagi wprowadzające | str. 545
I.1. Treść przepisu | str. 545
I.2. Uwagi systemowe | str. 545
I.3. Historia jednostki | str. 545
I.4. Ratio legis | str. 546
Treść normatywna art. 21 ust. 1 | str. 546
III. Treść normatywna art. 21 ust. 2 | str. 550
Treść normatywna art. 21 ust. 3 | str. 551
Treść normatywna art. 21 ust. 4 | str. 551
Doktryna paternalizmu | str. 552
Art. 22. [Obowiązek uzyskania zgody na przyjęcie do szpitala psychiatrycznego] | str. 553
Uwagi wprowadzające | str. 555
I.1. Treść przepisu | str. 555
I.2. Historia jednostki | str. 555
Treść normatywna art. 22 ust. 1 | str. 556
II.1. Podstawowe warunki przyjęcia osoby z zaburzeniami psychicznymi do szpitala psychiatrycznego | str. 556
II.2. Skierowanie do szpitala psychiatrycznego | str. 557
II.3. Pisemna zgoda na przyjęcie do szpitala psychiatrycznego osoby z zaburzeniami psychicznymi | str. 558
II.4. Brak pisemnej zgody na przyjęcie do szpitala psychiatrycznego osoby z zaburzeniami psychicznymi | str. 559
II.5. Obowiązek zbadania osoby z zaburzeniami psychicznymi przed przyjęciem do szpitala psychiatrycznego | str. 560
II.6. Potwierdzenie przez pacjenta uzyskania informacji związanych z pobytem w szpitalu psychiatrycznym | str. 561
III. Treść normatywna art. 22 ust. 1a | str. 561
Treść normatywna art. 22 ust. 2 | str. 561
IV.1. Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego osoby niezdolnej do wyrażenia zgody lub stosunku do przyjęcia do szpitala psychiatrycznego | str. 561
IV.2. Postępowanie sądowe w sprawie o udzielenie zgody na przyjęcie do szpitala psychiatrycznego | str. 562
Treść normatywna art. 22 ust. 2a i 2b | str. 563
Treść normatywna art. 22 ust. 2c | str. 564
VII. Treść normatywna art. 22 ust. 3 | str. 565
VIII. Treść normatywna art. 22 ust. 4 | str. 566
Treść normatywna art. 22 ust. 5 | str. 566
Treść normatywna art. 22 ust. 6 | str. 567
Art. 23. [Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego bez zgody pacjenta] | str. 567
Treść przepisu | str. 568
Historia jednostki | str. 569
III. Ratio legis | str. 569
Treść normatywna art. 23 | str. 570
IV.1. Treść normatywna art. 23 ust. 1 | str. 570
IV.1.1. Osoba chora psychicznie | str. 570
IV.1.2. „Możliwość” przyjęcia do szpitala psychiatrycznego | str. 573
IV.1.3. Brak zgody wymaganej w art. 22 u.o.z.p. | str. 573
IV.1.4. Bezpośrednie zagrożenie własnego życia albo życia lub zdrowia innych osób. Zachowanie dotychczasowe | str. 576
IV.1.5. Związek przyczynowy pomiędzy chorobą psychiczną a bezpośrednim zagrożeniem | str. 579
IV.2. Treść normatywna art. 23 ust. 2 | str. 580
IV.3. Treść normatywna art. 23 ust. 3 | str. 582
IV.4. Treść normatywna art. 23 ust. 4 | str. 583
IV.5. Treść normatywna art. 23 ust. 5 | str. 585
Stosowanie i cel komentowanej regulacji | str. 586
Przyjęcie w trybie nagłym a odpowiedzialność karna, cywilna i zawodowa | str. 588
VI.1. Odpowiedzialność karna | str. 588
VI.2. Odpowiedzialność cywilna | str. 589
VI.3. Odpowiedzialność zawodowa | str. 590
Art. 24. [Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego bez zgody pacjenta w przypadku bezpośredniego zagrożenia zdrowia lub życia] | str. 590
Uwagi wprowadzające | str. 591
I.1. Treść przepisu | str. 591
I.2. Uwagi systemowe | str. 591
I.3. Historia jednostki | str. 592
I.4. Ratio legis | str. 592
Treść normatywna przepisu | str. 593
II.1. Uprawnienie do diagnostycznego przyjęcia do szpitala psychiatrycznego bez zgody pacjenta | str. 593
II.2. Zakres podmiotowy przepisu | str. 594
II.3. Pojęcie „bez zgody wymaganej w art. 22 u.o.z.p.” | str. 597
II.4. Pojęcie „bezpośredniego zagrożenia własnego życia albo życia lub zdrowia innych osób” | str. 597
II.5. Pojęcie „zachowania dotychczasowego” | str. 598
II.6. Przesłanki uzasadniające diagnostyczne przyjęcie do szpitala psychiatrycznego | str. 598
III. Pobyt w szpitalu – cel, czas, przebieg, czynności towarzyszące | str. 598
Podmioty uprawnione do podjęcia decyzji o diagnostycznym przyjęciu do szpitala psychiatrycznego | str. 601
Art. 25. [Sądowa kontrola nad przymusowym umieszczeniem w szpitalu psychiatrycznym] | str. 602
Uwagi wprowadzające | str. 602
I.1. Treść przepisu | str. 602
I.2. Uwagi systemowe | str. 602
I.3. Historia jednostki | str. 602
I.4. Ratio legis | str. 603
Treść normatywna art. 25 ust. 1 | str. 604
III. Treść normatywna art. 25 ust. 2 | str. 609
Czynności sądu w trybie art. 25 | str. 612
Uczestnicy postępowania przed sądem opiekuńczym | str. 613
Wykładnia art. 25 | str. 614
Art. 26. [Późniejsze wyrażenie zgody na pobyt w szpitalu psychiatrycznym] | str. 616
Uwagi wprowadzające | str. 617
I.1. Treść przepisu | str. 617
I.2. Uwagi systemowe | str. 617
I.3. Historia jednostki | str. 617
I.4. Ratio legis | str. 617
Treść normatywna art. 26 ust. 1 | str. 618
III. Treść normatywna art. 26 ust. 2 | str. 622
Czynności sądu w trybie art. 26 | str. 623
Uwagi legislacyjne | str. 623
Art. 27. [Zawiadomienie szpitala o postanowieniu w przedmiocie umieszczenia w nim osoby bez jej zgody] | str. 624
Uwagi wprowadzające | str. 625
I.1. Treść przepisu | str. 625
I.2. Uwagi systemowe | str. 625
I.3. Historia jednostki | str. 625
I.4. Ratio legis | str. 625
Treść normatywna przepisu | str. 625
II.1. Zawiadomienie szpitala psychiatrycznego przez sąd | str. 625
II.2. Postanowienie o braku podstaw do przyjęcia do szpitala psychiatrycznego | str. 627
III. Uwagi legislacyjne | str. 627
Art. 28. [Cofnięcie zgody na pobyt w szpitalu psychiatrycznym] | str. 628
Uwagi wprowadzające | str. 628
I.1. Treść przepisu | str. 628
I.2. Uwagi systemowe | str. 628
I.3. Historia jednostki | str. 628
I.4. Ratio legis | str. 628
Treść normatywna przepisu | str. 629
III. Uwagi legislacyjne | str. 631
Art. 29. [Wnioskowy tryb przyjęcia do szpitala psychiatrycznego] | str. 631
Uwagi wprowadzające | str. 632
I.1. Treść przepisu | str. 632
I.2. Uwagi systemowe | str. 632
I.3. Historia jednostki | str. 632
I.4. Ratio legis | str. 632
Treść normatywna | str. 633
II.1. Uwagi ogólne | str. 633
II.2. Przesłanka choroby psychicznej | str. 633
II.3. Dodatkowe przesłanki | str. 635
II.4. Właściwość sądu | str. 636
II.5. Legitymacja czynna | str. 636
II.6. Legitymacja czynna innych podmiotów | str. 636
II.7. Kryteria oceny przesłanek | str. 637
III. Uwagi legislacyjne | str. 638
Art. 30. [Dodatkowe wymogi formalne wniosku o przyjęcie do szpitala psychiatrycznego] | str. 638
Uwagi wprowadzające | str. 639
I.1. Treść przepisu | str. 639
I.2. Uwagi systemowe | str. 639
I.3. Historia jednostki | str. 639
I.4. Ratio legis | str. 639
Treść normatywna przepisu | str. 640
II.1. Wymogi formalne wniosku | str. 640
II.2. Obowiązek dołączenia orzeczenia lekarza psychiatry | str. 640
II.3. Wezwanie do usunięcia braków | str. 641
II.4. Wszczęcie postępowania pomimo braku orzeczenia lekarza psychiatry | str. 641
II.5. Wyznaczenie rozprawy | str. 643
Art. 30a. [uchylony] | str. 643
Art. 30b. [Rejestr osób przyjętych do szpitala] | str. 643
Uwagi wprowadzające | str. 645
I.1. Treść przepisu | str. 645
I.2. Historia jednostki | str. 645
Treść normatywna art. 30b | str. 645
II.1. Obowiązek prowadzenia rejestru osób przyjętych do szpitala psychiatrycznego | str. 645
II.2. Układ danych zawartych w rejestrze szpitala psychiatrycznego | str. 646
II.3. Sposób prowadzenia rejestru w szpitalu psychiatrycznym | str. 646
II.4. Tajemnica danych zawartych w rejestrze szpitala psychiatrycznego i sposób ich udostępniania | str. 646
II.5. Obowiązki związane z prowadzeniem rejestru jako dokumentacji zbiorczej szpitala psychiatrycznego | str. 647
Art. 31. [Stosowanie do trybu wnioskowego przepisów o postępowaniu z urzędu w przedmiocie przymusowego przyjęcia do szpitala psychiatrycznego] | str. 647
Uwagi wprowadzające | str. 647
I.1. Treść przepisu | str. 647
I.2. Uwagi systemowe | str. 647
I.3. Historia jednostki | str. 648
I.4. Ratio legis | str. 648
Treść normatywna art. 31 | str. 651
II.1. Przesłanki zmiany trybu przyjęcia do szpitala psychiatrycznego | str. 651
II.2. Obowiązek zmiany trybu przyjęcia do szpitala psychiatrycznego | str. 652
II.3. Zakres czasowy zmiany trybu przyjęcia do szpitala psychiatrycznego | str. 653
II.4. Forma decyzji o zmianie trybu przyjęcia do szpitala psychiatrycznego | str. 653
II.5. Właściwość miejscowa sądu | str. 654
II.6. Sposób zakończenia postępowania prowadzonego w trybie art. 29 u.o.z.p. | str. 655
Art. 32. [Stosowanie przymusu bezpośredniego przy przyjęciu do szpitala psychiatrycznego, na obserwację lub w razie cofnięcia zgody na umieszczenie w szpitalu psychiatrycznym] | str. 656
Uwagi wprowadzające | str. 656
I.1. Treść przepisu | str. 656
Treść normatywna art. 32 | str. 656
III. Sposoby zastosowania przymusu bezpośredniego | str. 657
Postępowanie lecznicze w stosunku do osoby leczonej bez jej zgody | str. 658
Art. 33. [Podejmowanie czynności leczniczych wobec osób przyjętych do szpitala psychiatrycznego bez zgody] | str. 658
Uwagi wprowadzające | str. 658
I.1. Uwagi systemowe | str. 658
I.2. Historia jednostki | str. 658
Treść normatywna przepisu | str. 659
II.1. Niezbędne czynności lecznicze | str. 659
II.2. Planowane postępowanie lecznicze | str. 661
II.3. Wykaz świadczeń zdrowotnych stwarzających podwyższone ryzyko dla pacjenta, których udzielenie wymaga zgody | str. 662
II.4. Wniosek o nakazanie wypisania | str. 663
Art. 34. [Stosowanie przymusu bezpośredniego przy dokonywaniu czynności leczniczych] | str. 663
Uwagi wprowadzające | str. 664
I.1. Treść przepisu | str. 664
I.2. Uwagi systemowe | str. 664
I.3. Historia jednostki | str. 665
I.4. Ratio legis | str. 665
Treść normatywna przepisu | str. 666
II.1. Uprawnienie do stosowania przymusu bezpośredniego | str. 666
II.2. Zakres podmiotowy przepisu | str. 667
II.3. Pojęcie „bez zgody” | str. 668
II.4. Katalog środków przymusu bezpośredniego | str. 669
II.5. Przesłanki uzasadniające stosowanie przymusu bezpośredniego | str. 670
II.6. Samowolne opuszczenie szpitala psychiatrycznego | str. 671
III. Podmioty uprawnione do podjęcia decyzji o stosowaniu przymusu bezpośredniego na podstawie art. 34 u.o.z.p. | str. 671
Konieczność odnotowania w dokumentacji medycznej faktu zastosowania przymusu bezpośredniego | str. 672
Możliwość stosowania art. 34 u.o.z.p. wobec pacjentów przyjętych na podstawie art. 29 ust. 1 u.o.z.p. | str. 672
Możliwość stosowania art. 34 u.o.z.p. wobec pacjentów przyjętych na podstawie art. 24 ust. 1 u.o.z.p. | str. 674
Wypisanie ze szpitala psychiatrycznego osoby przebywającej tam bez jej zgody | str. 675
Art. 35. [Zasady wypisywania ze szpitala psychiatrycznego pacjenta przyjętego bez jego zgody] | str. 675
Uwagi wprowadzające | str. 675
I.1. Treść przepisu | str. 675
I.2. Uwagi systemowe | str. 675
I.3. Ratio legis | str. 676
Treść normatywna przepisu | str. 676
II.1. Decyzja o wypisaniu ze szpitala | str. 676
II.2. Zgoda pacjenta na dalszy pobyt w szpitalu psychiatrycznym | str. 677
II.3. Zawiadomienie sądu opiekuńczego | str. 677
Art. 36. [Wniosek o nakazanie wypisania ze szpitala psychiatrycznego] | str. 677
Uwagi wprowadzające | str. 678
I.1. Uwagi systemowe | str. 678
I.2. Historia jednostki | str. 678
Treść normatywna przepisu | str. 678
II.1. Wniosek o nakazanie wypisania | str. 678
II.2. Krąg osób uprawnionych do złożenia wniosku | str. 680
II.3. Wniosek do sądu opiekuńczego | str. 681
Art. 37. [Wyłączenie stosowania przepisów o postępowaniu leczniczym] | str. 681
Uwagi wprowadzające | str. 682
I.1. Uwagi systemowe | str. 682
I.2. Historia jednostki | str. 682
Treść normatywna przepisu | str. 682
Rozdział 4
Przyjęcie do domu pomocy społecznej | str. 683
Art. 38. [Warunki przyjęcia do domu pomocy społecznej] | str. 683
Art. 39. [Umieszczenie w domu pomocy społecznej pomimo braku zgody] | str. 684
Uwagi wprowadzające | str. 684
I.1. Treść przepisu | str. 684
I.2. Uwagi systemowe | str. 685
I.3. Historia jednostki | str. 685
I.4. Ratio legis | str. 686
I.5. Uwagi legislacyjne. | str. 686
Treść normatywna przepisu | str. 687
II.1. Jednolitość instytucji domów pomocy społecznej w systemie prawnym | str. 688
II.1.1. Założenia aksjologiczne instytucji DPS zawarte w ustawie o pomocy społecznej | str. 691
II.1.2. Zasady interpretacji przepisów ustawy o ochronie zdrowia psychicznego | str. 692
II.1.3. Możliwość stosowania przepisów art. 38 i 39 u.o.z.p. wobec obywateli innych państw | str. 693
II.2. Inne instytucje świadczące pomoc osobom niezdolnym do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych niebędące DPS | str. 693
II.2.1. ZOL | str. 694
II.2.1.1. Umieszczenie w ZOL na oddziale psychiatrycznym a stosowanie przepisów art. 38 i 39 u.o.z.p. | str. 695
II.2.1.2. Umieszczenie w ZOL na oddziale ogólnym a stosowanie przepisów art. 38 i 39 u.o.z.p. | str. 695
II.2.2. Placówki zapewniające całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku – prowadzone w ramach działalności gospodarczej (art. 67 i n. u.p.s. – rozdział 3 działu II u.p.s.) | str. 698
II.3. Podstawy prawne przyjęcia do DPS w polskim systemie prawnym a umieszczenie na podstawie art. 38 i 39 u.o.z.p. | str. 699
II.3.1. Zasady przyjęcia do domu pomocy społecznej uregulowane w ustawie o pomocy społecznej a zasady przyjęcia do DPS na podstawie art. 38 i 39 u.o.z.p. | str. 700
II.3.1.1. Zbieżność regulacji | str. 700
II.3.1.2. Różnice w zakresie ww. regulacji | str. 703
II.3.2. Wzajemny stosunek podstaw przyjęcia do DPS uregulowanych w art. 38 i 39 u.o.z.p. oraz w art. 54 ust. 1 u.p.s. | str. 704
II.3.3. Ratio legis ustanowienia odrębnych podstaw przyjęcia do DPS w przepisach art. 38 i 39 u.o.z.p. oraz art. 54 ust. 1 u.p.s. | str. 705
II.3.4. Umieszczenie w DPS jako jednolita instytucja prawna w kontekście podstaw umieszczenia w DPS | str. 707
II.3.5. Tzw. dobrowolne i przymusowe umieszczenie w DPS | str. 709
II.3.6. Przepis art. 54 ust. 4 u.p.s. jako ewentualna podstawa prawna umieszczenia w DPS bez zgody | str. 711
II.3.7. Podstawy przyjęcia do domu pomocy społecznej uregulowane w ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi | str. 714
II.3.8. Małoletni i nieletni | str. 716
II.3.8.1. Regulacja zawarta w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym | str. 716
II.3.8.1.1. Możliwość umieszczenia osoby małoletniej w DPS na podstawie uznania, że wskazane w przepisie art. 109 § 2 pkt 5 k.r.o. placówki są tożsame z DPS | str. 717
II.3.8.1.2. Możliwość umieszczenia osoby małoletniej w DPS na podstawie otwartego katalogu zarządzeń opiekuńczych wydawanych na mocy art. 109 § 2 k.r.o. | str. 718
II.3.8.2. Regulacja w ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich oraz w ustawie o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich | str. 719
II.3.8.2.1. Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich | str. 719
II.3.8.2.2. Ustawa o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich | str. 721
II.3.9. Wzajemny stosunek podstaw prawnych umieszczenia w DPS | str. 723
II.3.10. Znaczenie podstawy prawnej umieszczenia w DPS | str. 724
III. Znaczenie woli (zgody) dla możliwości umieszczenia w DPS | str. 724
III.1. Znaczenie woli osoby, która miałaby zostać umieszczona w DPS | str. 725
III.2. Możliwość umieszczenia w DPS osoby z pominięciem jej woli | str. 726
III.2.1. Regulacja konstytucyjna | str. 726
III.2.2. Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych | str. 727
III.2.3. Stanowisko Europejskiego Trybunału Praw Człowieka | str. 727
III.2.4. Regulacja ustawowa | str. 728
III.2.4.1. Zasada dobrowolności umieszczenia w DPS | str. 728
III.2.4.2. Wyjątki od zasady dobrowolności umieszczenia w DPS | str. 729
Umieszczenia w DPS a wymogi ustawowe w zakresie woli (zgody) | str. 730
IV.1. Umieszczenie w DPS za zgodą | str. 730
IV.1.1. Czyja zgoda na umieszczenie w DPS jest potrzebna | str. 730
IV.1.2. Realizacja wymogu wyrażenia zgody | str. 731
IV.1.3. Umieszczenie w DPS za zgodą – konfiguracje proceduralne | str. 731
IV.1.4. Status przedstawiciela ustawowego | str. 732
IV.2. Brak wymogu zgody osoby umieszczanej w DPS | str. 734
IV.2.1. Sytuacje, w których dla umieszczenia w DPS nie jest wymagana zgoda osoby, której dotyczy umieszczenie | str. 734
IV.2.2. Zasady umieszczenia w DPS osoby, której zgoda na to umieszczenie nie jest wymagana | str. 735
IV.3. Umieszczenie w DPS z pominięciem woli osoby umieszczanej | str. 736
IV.4. Umieszczenie w DPS bez zgody
