Profile refleksyjności i typy karier
Autorka opisuje wzajemne związki między profilami refleksyjności a typami karier osób, które profesjonalnie wspierają ludzi w wyborze drogi edukacyjno-zawodowej. Bada pojęcia refleksji i refleksyjności oraz, analizując wyniki badań jakościowych, konstruuje typologię karier badanych osób. Wyłania pięć typów karier: kumulatywne, zrównoważone, urynkowione, adaptacyjne i familijne. Na podstawie rekonstruowanych przebiegów biografii tworzy kategorię pojęciową „profil refleksyjności”, wyodrębnia jej cechy konstytutywne oraz wyróżnia
profile refleksyjności: egzystencjalnej, intrapersonalnej, antycypacyjnej, racjonalnej i interpersonalnej. Następnie zastanawia się nad znaczeniem określonych profili refleksyjności dla przebiegu karier profesjonalnych doradców.
Publikacja zainteresuje poradoznawców, andragogów, psychologów i socjologów oraz studentów przygotowujących się do pracy doradców oraz praktyków zajmujących się poradnictwem zawodowym lub pracą socjalną.
The author describes the reciprocal interconnections between
reflexivity profiles and
career types of those who professionally support people in their choice of education and work. She examines the notion of reflexivity and, analysing the results of qualitative research, constructs the typology of careers. Five career types emerge from the research: cumulative, balanced, market, adaptive and family. Using the reconstructed biographies, the author creates the category of “reflexivity profile”, shows its constitutive elements and divides it into existential, intrapersonal, anticipatory, rational and interpersonal. She then reflects on the importance of reflexivity profiles for careers of professional
career advisers.
Wstęp 9
1. O różnych ujęciach refleksyjności i refleksji 25
1.1. Refleksja jako cecha biegu życia człowieka 27
1.2. Refleksyjność jako styl poznawczy 31
1.3. Refleksja jako kompetencja 41
1.4. Refleksja a refleksyjność – rozróżnienie pojęć 47
2. O refleksji i refleksyjności we współczesnym
poradoznawstwie 50
2.1. O całożyciowym poradnictwie i jego aplikacjach 51
2.1.1. Założenia i cele poradnictwa całożyciowego 52
2.1.2. Głosy krytyczne wobec całożyciowego poradnictwa 70
2.1.3. Znaczenie refleksji i refleksyjności w poradnictwie całożyciowym 73
2.2. O orientacji krytycznej w poradnictwie 77
2.2.1. Krytyczna refleksja nad pracą doradcy w kontekście uwarunkowań systemowych 79
2.2.2. Obszary władzy doradcy w kontekście indywidualnym 84
2.3. O orientacji konstruktywistycznej w poradoznawstwie
w perspektywie analizy poradnictwa kariery 95
2.3.1. Pragmatyczne wykorzystanie podejścia
konstruktywistycznego 99
2.3.2. Refleksyjność w poradnictwie zorientowanym
konstruktywistycznie 105
2.3.3. Krytyczny namysł nad orientacją konstruktywistyczną w poradnictwie 120
3. Kariera i różne jej odsłony 123
3.1. Rozumienie pojęcia „kariera” 124
3.2. Wybrane modele, wzory i typy karier 131
3.2.1. Typologie karier homogenicznych 132
3.2.2. Typologie karier heterogenicznych 138
4. Założenia metodologiczne badań nad refleksyjnością
doradców zawodowych w konstruowaniu swojej kariery 163
4.1. Przyjęta strategia badawcza 164
4.2. Przedmiot badań, cele badań i pytania badawcze 170
4.3. Metoda doboru próby badanych 172
4.4. Procedura prowadzenia badań 176
4.5. Etyczne aspekty prowadzenia badań 180
5. Refleksyjność w karierach badanych doradców 184
5.1. Opowiedziane historie życia 195
1. Joanna – Chcę [...] wzbogacać mój koszyk kompetencji 197
2. Wanda – Różne szkolenia są domknięciem i ukojeniem
na rynku 200
3. Katarzyna – Przygotowując się do pracy, brałam udział w całej formule warsztatów, bloków, terapii i studiów
podyplomowych 204
4. Aleksandra – Tak naprawdę myślę o własnym rozwoju,
o nadawaniu życiu sensu 208
5. Olga – Cieszę się, że mogę pracować i z młodzieżą, i z osobami dorosłymi. [...] robię, co lubię 212
6. Zuzanna – Na razie niczego nie chcę zmieniać 214
7. Teresa – Od zawsze chciałam pracować w przewidywalnym
środowisku 215
8. Wiktoria – Jeśli wiem, że mogę coś zmienić, to zastanawiam się, jak do tego podejść, ale nie forsuję 218
9. Renata – Nadal chciałabym się tym zajmować, czym się
zajmuję 220
10. Nina – Wybrałam odpowiednią ścieżkę, która korelowała z tym, co ja chcę 223
11. Jagoda – Jestem ekspertem [...] praca, którą dostaję właściwie zawsze, to praca z bezrobotnymi 225
12. Anna – Myślę, że już jestem prawie u szczytu 227
13. Alicja – Pomyślałam, że warto byłoby mieć doświadczenie zawodowe w kontekście poszukiwania pracy 231
14. Sylwia – Chcę uczyć i bardzo dobrze mi wychodzi
przekazywanie wiedzy 232
15. Krzysztof – Moja pozycja na rynku to kwestia zdobytych doświadczeń 235
16. Marta – Potrzebny doradca zawodowy, więc skończyłam studia podyplomowe z doradztwa 237
17. Paulina – Mam dużą świadomość siebie i podążam za swoją intuicją 239
18. Piotr – Moja droga zawodowa to zbiór przypadków, które staram się wykorzystać na swoje potrzeby 242
19. Iwona – Moje życie zawodowe było zawsze związane
ze szkołą 246
20. Aniela – Miałam już wtedy dwoje dzieci [...], teraz cały czas się rozwijam 248
21. Łucja – Mąż dostał ofertę [...] samego go nie puszczę, rodzina to rodzina 250
22. Tamara – Jak się pojawiały dzieci [...], to moje plany też troszkę się zmieniały 253
23. Urszula – Mój mąż wtedy pływał [...] chcę mieć dla niego więcej czasu 256
5.2. Typologia karier osób biorących udział w badaniach 261
5.2.1. Kariery kumulatywne 262
5.2.2. Kariery zrównoważone 264
5.2.3. Kariery urynkowione 267
5.2.4. Kariery adaptacyjne 269
5.2.5. Kariery familijne 271
5.3. Profile refleksyjności osób biorących udział w badaniach 275
5.3.1. Profil refleksyjności egzystencjalnej 275
5.3.2. Profil refleksyjności intrapersonalnej 284
5.3.3. Profil refleksyjności antycypacyjnej 290
5.3.4. Profil refleksyjności racjonalnej 297
5.3.5. Profil refleksyjności interpersonalnej 302
5.4. Znaczenie profili refleksyjności dla przebiegu karier edukacyjnych i zawodowych 310
6. Podsumowanie wyników badań oraz propozycje kolejnych
eksploracji 315
Bibliografia 329
Netografia 354
Aneks: Charakterystyki badanych osób 357
Spis tabel i schematów 363
Abstract: Reflexivity Profiles and Career Types. The Counseling Perspective 364
Abstrakt: Profile refleksyjności i typy karier. Perspektywa poradoznawcza 364
Indeks nazwisk 365
