Publiczne prawo gospodarcze

• Druk: 2023
• Autor: Artur Żurawik, Krzysztof Oplustil, Piotr Ruczkowski, Tomasz Długosz, Marcin Smaga, Aldona Piotrowska, Michał Biliński, Paweł Woroniecki, Bartłomiej Kupiec, Adam Behan
• Wydawca: Wolters Kluwer Polska SA

W podręczniku omówiono zarówno podstawowe kategorie teoretyczne, jak i praktyczne aspekty związane z regulacjami prawnymi dotyczącymi działalności gospodarczej oraz miejsca państwa w gospodarce. Autorzy w przystępny sposób przedstawili międzynarodowe i krajowe uwarunkowania funkcjonowania prawa gospodarczego w Polsce. Treść książki koresponduje z innym podręcznikiem przygotowanym przez pracowników Katedry Publicznego Prawa Gospodarczego i Polityki Gospodarczej pt. Instytucje gospodarki rynkowej pod red. Tadeusza Włudyki i Marcina Smagi. Opracowanie stanowi owoc pracy i zaangażowania pracowników Katedry Publicznego Prawa Gospodarczego i Polityki Gospodarczej Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie oraz osób zaprzyjaźnionych z Katedrą. Publikacja została przygotowana z myślą o studentach i odzwierciedla treść zajęć dydaktycznych prowadzonych w Katedrze, ale z pewnością będzie przydatna wszystkim zainteresowanym tematyką publicznego prawa gospodarczego.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Prawo
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-8358-123-1
• ISBN druku: 978-83-8328-818-5
• EAN: 9788383581231
• Liczba stron: 596

Wykaz skrótów | str. 11
Słowo wstępne | str. 19
Rozdział I
Publiczne prawo gospodarcze i polityka gospodarcza  | str. 21

Pojęcie i zakres publicznego prawa gospodarczego | str. 21
Funkcje państwa i prawa w gospodarce oraz prawne środki interwencji | str. 29

Rozdział II
Zasady publicznego prawa gospodarczego | str. 45

Wprowadzenie | str. 45
Zasada demokratycznego państwa prawa (prawnego) urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej | str. 49
Zasada społecznej gospodarki rynkowej i jej komponenty | str. 50
Zasada wolności gospodarczej | str. 51
Zasada ochrony własności prywatnej | str. 53
Zasada solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych | str. 55
Wolność wyboru i wykonywania zawodu oraz wyboru miejsca pracy | str. 56
Zasada proporcjonalności | str. 57
Zasada pomocniczości (subsydiarności) | str. 58
Zasada równości wobec prawa | str. 61
Zasada zrównoważonego rozwoju | str. 63
Zasada ochrony dobra publicznego | str. 65
Zasada prawidłowego gospodarowania majątkiem publicznym | str. 67
Zasada pewności prawa i prawo do dobrej legislacji | str. 68

Rozdział III
Zasady prawa unijnego mające znaczenie dla gospodarki. Wybrane zagadnienia | str. 71

Uwagi ogólne | str. 71
Zasada pierwszeństwa prawa unijnego przed prawem państw członkowskich | str. 73
Zasada bezpośredniego skutku prawa unijnego | str. 74
Zasada efektywności prawa unijnego | str. 76
Zasada otwartej gospodarki rynkowej z wolną konkurencją | str. 77
Zasada rynku wewnętrznego i swobody traktatowe | str. 78
Zasada świadczenia usług w ogólnym interesie gospodarczym | str. 85
Zasada niedyskryminacji | str. 87
Zasada zrównoważonego wzrostu gospodarczego | str. 88
Zasada pewności prawnej (zaufania) i ochrony prawnie uzasadnionych oczekiwań | str. 89
Ograniczenia swobód w prawie i orzecznictwie unijnym | str. 90

Rozdział IV
Administracja publiczna w gospodarce | str. 95

Pojęcie administracji gospodarczej – ujęcie podmiotowe, przedmiotowe i mieszane | str. 95
Funkcje administracji gospodarczej | str. 100
Naczelne i inne centralne organy administracji gospodarczej (rządowej) | str. 105


3.1. Klasyfikacja organów administracji gospodarczej | str. 105
3.2. Naczelne organy administracji gospodarczej (rządowej) | str. 107
3.3. Kierownicy urzędów centralnych (centralne organy administracji gospodarczej/rządowej w znaczeniu ścisłym) | str. 111
3.4. Organy regulacyjne oraz inne organy centralne o szczególnym statusie | str. 113


Terenowe organy administracji gospodarczej | str. 115


4.1. Wprowadzenie | str. 115
4.2. Wojewoda i inne organy administracji zespolonej  | str. 116
4.3. Niezespolona administracja rządowa  | str. 119
4.4. Samorządowa administracja gospodarcza | str. 120


Samorządy specjalne (nieterytorialne) i inne podmioty administracji gospodarczej | str. 126
Organy i instytucje pełniące funkcje administracji gospodarczej w Unii Europejskiej | str. 134

Rozdział V
Podejmowanie i reżimy wykonywania działalności gospodarczej | str. 139

Podejmowanie działalności gospodarczej | str. 139
Zasady wykonywania działalności gospodarczej przez podmioty zagraniczne | str. 142


2.1. Zakres regulacji i cele ustawy o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium RP | str. 142
2.2. Zasady podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej przez osoby zagraniczne na terytorium RP | str. 143
2.3. Transgraniczna działalność usługowa i współpraca międzynarodowa organów w tym zakresie | str. 144
2.4. Oddziały i przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych | str. 148


Rejestry działalności gospodarczej | str. 154


3.1. Uwagi ogólne  | str. 154
3.2. Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej | str. 156
3.3. Rejestr przedsiębiorców KRS | str. 158


Kontrola i nadzór w sprawach gospodarczych | str. 161
Załatwianie spraw dotyczących działalności gospodarczej | str. 167

Rozdział VI
Reglamentacja działalności gospodarczej | str. 175

Uwagi wprowadzające | str. 175
Instrumenty reglamentacji działalności gospodarczej w ustawie – Prawo przedsiębiorców | str. 179


2.1. Wprowadzenie | str. 179
2.2. Koncesja | str. 180
2.3. Zezwolenie | str. 184
2.4. Rejestr działalności regulowanej | str. 185

Rozdział VII
Publiczna działalność gospodarcza, monopole państwowe i kontrola państwa w zakresie wybranych przedsięwzięć czy inwestycji | str. 189

Działalność gospodarcza państwa | str. 189
Przedsiębiorstwa publiczne | str. 199
Przedsiębiorstwa użyteczności publicznej | str. 207
Monopole państwowe | str. 212
Ochrona interesów państwa w przedsiębiorstwach strategicznych | str. 218


5.1. Uzasadnienie i instrumenty wpływu państwa w przedsiębiorstwach o znaczeniu strategicznym | str. 218
5.2. Pojęcie „złotej akcji” oraz mechanizmów zwiększających kontrolę (CEM) w doktrynie i orzecznictwo TSUE | str. 220
5.3. Ustawa o szczególnych uprawnieniach Skarbu Państwa w niektórych spółkach kapitałowych lub grupach kapitałowych | str. 223
5.4. Ustawa o kontroli niektórych inwestycji  | str. 227


Gospodarka komunalna | str. 235


6.1. Pozycja ustrojowa oraz zadania samorządu terytorialnego | str. 235
6.2. Zakres przedmiotowy gospodarki komunalnej | str. 237
6.3. Zakres podmiotowy gospodarki komunalnej | str. 242

Rozdział VIII
Publicznoprawna ochrona konkurencji i prawo pomocy publicznej | str. 247

Pojęcie konkurencji i cel ochrony konkurencji | str. 247
Systemy ochrony konkurencji i podstawowe instytucje publicznoprawnej ochrony konkurencji | str. 253
Praktyki ograniczające konkurencję – uwagi ogólne | str. 258
Kontrola koncentracji – uwagi ogólne | str. 264
Prawo pomocy publicznej – uwagi ogólne | str. 265
Ogólne przesłanki stosowania prawa konkurencji | str. 268
Pojęcie przedsiębiorcy | str. 273
Relacja między krajowym i unijnym prawem ochrony konkurencji | str. 279
Rynek właściwy | str. 281
Zakaz porozumień ograniczających konkurencję | str. 283
Odpowiedzialność osób zarządzających i przedsiębiorców wywierających decydujący wpływ | str. 289
Zakaz nadużywania pozycji dominującej | str. 292
Postępowania i decyzje w sprawach praktyk ograniczających konkurencję | str. 296
Kontrola koncentracji przedsiębiorców | str. 302
Sankcje finansowe i program łagodzenia kar | str. 307
Prawo pomocy publicznej – uwagi ogólne | str. 314
Przesłanki pomocy publicznej | str. 316
Monitorowanie i notyfikacja pomocy publicznej | str. 325
Dopuszczalna pomoc publiczna | str. 327
Zadania Prezesa UOKiK w dziedzinie pomocy publicznej | str. 330

Rozdział IX
Ochrona konsumentów i nieprofesjonalnych uczestników rynku | str. 337

Źródła prawa i instytucjonalny system ochrony konsumentów | str. 337
Niedozwolone postanowienia umowne we wzorcach umownych z konsumentami | str. 350
Praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów | str. 353
Przeciwdziałanie nieuczciwym praktykom rynkowym | str. 358
Pozasądowe rozwiązywanie sporów konsumenckich | str. 361
Zadania administracji samorządowej i organizacje konsumenckie | str. 365
Bezpieczeństwo produktów | str. 367
Publicznoprawna ochrona konsumenta i nieprofesjonalnego klienta na rynku finansowym | str. 375

Rozdział X
Prawna regulacja zamówień publicznych | str. 381

Miejsce prawnej regulacji zamówień publicznych w systemie prawa | str. 381
Źródła prawa | str. 384
Definicja i rodzaje zamówienia publicznego | str. 387
Zamawiający | str. 392
Wykonawca | str. 397
Konstrukcja systemu zamówień publicznych | str. 398
Zasady udzielania zamówień publicznych | str. 401
Postępowanie o udzielenie zamówienia klasycznego – wzmianka | str. 408
Umowy w sprawie zamówienia publicznego | str. 422
Środki ochrony prawnej | str. 440

Rozdział XI
Prawo rynków finansowych | str. 449

Publicznoprawna regulacja rynku finansowego | str. 449


1.1. Nowa międzynarodowa architektura finansowa  | str. 449
1.2. Nowy paradygmat regulacyjny i nadzorczy – tzw. konsensus bazylejski  | str. 450
1.3. Struktura organizacyjna ESNF, modele nadzoru | str. 451


Nadzór gospodarczy nad rynkiem finansowym | str. 453


2.1. Zakres nadzoru nad rynkiem finansowym  | str. 453
2.2. Zasady nadzoru gospodarczego nad rynkiem finansowym w UE | str. 455
2.3. Instrumenty działania organów nadzoru | str. 457
2.3.1. Prawne formy działania | str. 457
2.3.2. Instrumenty nieformalne (tzw. soft law) | str. 459


Podejmowanie i prowadzenie działalności na rynku finansowym | str. 460


3.1. Prowadzenie działalności bankowej | str. 460
3.2. Prowadzenie działalności ubezpieczeniowej | str. 463
3.3. Prowadzenie działalności inwestycyjnej | str. 465


Finanse zrównoważone | str. 466
Usługi crowdfundingu dla przedsięwzięć gospodarczych | str. 470

Rozdział XII
Regulacja sektorów infrastrukturalnych  | str. 473

Wprowadzenie | str. 473
Niezależność organu regulacyjnego | str. 477
Ochrona konkurencji | str. 482
Użyteczność publiczna | str. 486
Władza dyskrecjonalna | str. 488
Regulacja sektorowa na przykładzie sektora energetycznego | str. 494


6.1. Wprowadzenie | str. 494
6.2. Zasada dostępu stron trzecich do sieci (TPA) | str. 497
6.3. Separacja działalności energetycznych | str. 501
6.4. Sektorowy organ regulacyjny – Prezes URE  | str. 506
6.5. Rozstrzyganie sporów przez Prezesa URE | str. 507
6.6. Reglamentacja działalności energetycznej  | str. 509
6.7. Usługa powszechna | str. 512
6.8. Współpraca regulacyjna w ramach UE  | str. 514

Rozdział XIII
Kryptoaktywa– problematyka prawnej regulacji | str. 519

Charakterystyka kryptowalut i kryptoaktywów | str. 519


1.1. Geneza i rozwój alternatywnych systemów płatności elektronicznej  | str. 519
1.2. Bitcoin | str. 521
1.3. Ethereum i smart contracts  | str. 524
1.4. Pojęcie i rodzaje tokenów | str. 525
1.5. Stablecoiny | str. 531
1.6. Zdecentralizowane finanse (DeFi) | str. 533
1.7. Scentralizowane finanse (CeFi) | str. 533
1.8. Technologia rozproszonego rejestru (ang. distributed ledger technology – DLT)  | str. 534


Początki publicznoprawnych regulacji dotyczących kryptoaktywów – giełdy walut wirtualnych | str. 535


2.1. Wyzwania związane z tworzeniem regulacji publicznoprawnych sektora kryptoaktywów | str. 535
2.2. Początki światowej regulacji sektora kryptoaktywów | str. 539
2.3. Regulacje elementów i instrumentów rynku kryptoaktywów | str. 542


Nowy pakiet rozwiązań Unii Europejskiej w zakresie finansów cyfrowych | str. 545


3.1. Rozporządzenie w sprawie rynków kryptoaktywów (MiCAR) | str. 545
3.2. Rozporządzenie pilotażowe DLT | str. 551
3.3. Rozporządzenie DORA (ang. Digital Operational Resilience Act) | str. 557


Kryptoaktywa a ustawa o obrocie instrumentami finansowymi | str. 559

Bibliografia  | str. 565
Wykaz orzecznictwa  | str. 579
Skorowidz | str. 583
Autorzy  | str. 593