Słownik polskich przekleństw i wulgaryzmów
Słownik polskich przekleństw i wulgaryzmów jest publikacją naukową. Jest to zbiór ponad 1000 wyrazów i wyrażeń obscenicznych w naukowym opracowaniu językoznawcy. Słownik został opracowany w taki sposób, by mogli z niego korzystać również czytelnicy nie mający wykształcenia językoznawczego. Opisy jednostek prezentowane są w sposób dość popularny, często nawet uproszczony, w każdym razie bez nadmiernej formalizacji. Opracowywaniu opisów towarzyszyła intencja, by były one w miarę jednorodne i porównywalne, by wiernie przedstawiały obraz sposobów użycia jednostek. Naukowy charakter tej pracy wynika z przyjęcia (1) określonych założeń teoretycznych w zakresie semantyki i pragmatyki, (2) danej koncepcji jednostki leksykalnej i zasad rejestracji jednostek, a także (3) określonych konwencji opisu jednostek leksykalnych w artykułach hasłowych. Publikacja oparta na takich podstawach ma służyć celowi poznawczemu, mianowicie rejestracji i interpretacji faktów językowych. Istnienie faktów empirycznych (wyrażeń tu przytaczanych, a nie używanych) dla nikogo nie może być kontrowersyjne, fakty bowiem nie podlegają negacji.
Sens instrumentalny przekleństwa jest motywowany utrwaloną w kulturze ludowej i religijnej wiarą w magiczną moc słów, w to że poprzez wypowiadanie określonych formuł słownych (klątw, zaklęć) mogą spełniać się wyrażone w nich życzenia ludzi, by komuś stało się coś złego. (...) Wulgarność nie jest atrybutem wyłącznie mówienia, lecz również wielu innych czynności, dotyczących obiektów pozajęzykowych, por. np. ubiera się, tańczy, spogląda, w sposób wulgarny. (...) Poprzez użycie wyrażenia wulgarnego mówiący łamie obowiązującą w danej zbiorowości konwencję kulturową, a skoro narzędziem za pomocą którego zostaje ona naruszona, jest wyrażenie, to tym samym łamie on pośrednio konwencję językową.
(ze wstępu Autora)
Maciej Grochowski
Maciej Grochowski (ur. 1948), absolwent filologii polskiej UW (1971), profesor nauk humanistycznych (1987), pracownik naukowy Instytutu Języka Polskiego PAN (1971-1992 i od 2004), nauczyciel akademicki UMK w Toruniu (1975-2018), członek czynny Polskiej Akademii Umiejętności, członek zwyczajny Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, członek Komitetu Językoznawstwa PAN, jego przewodniczący (2007-2015) i honorowy przewodniczący (od 2019); członek honorowy PTJ (od 2017).
Autor i współautor ponad 300 prac naukowych, w tym kilkunastu książek; por. np. Środek czynności w strukturze zdania (1975), Pojęcie celu. Studia semantyczne (1980), Polskie partykuły. Składnia, semantyka, leksykografia (1986), Konwencje semantyczne a definiowanie wyrażeń językowych (1993), Wyrażenia funkcyjne. Studium leksykograficzne (1997), Gramatyka współczesnego języka polskiego. Składnia (1984): wspólnie ze Stanisławem Karolakiem i Zuzanną Topolińską, Słownik gniazdowy partykuł polskich (2014): wspólnie z Anną Kisiel i Magdaleną Żabowską.
