Suwerenność i pieniądz w Europie 1870-2002

• Druk: Warszawa, 2009
• Autor: Maria Dunin-Wąsowicz
• Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Monografia analizuje problematykę relacji suwerenność-pieniądz w państwie narodowym na przykładzie międzynarodowych porozumień monetarnych, których tło stanowiły kolejno: pieniądz kruszcowy (standard złota), upadek standardu złota, system Bretton Woods i wreszcie rozpad tego ostatniego. Wyjaśnia, dlaczego państwo będące uczestnikiem współczesnego europejskiego reżimu monetarnego nie traci możliwości egzekwowania podstawowych cech suwerenności, lecz pozostaje głównym, konstytutywnym podmiotem systemu międzynarodowego. Monografia zawiera unikatowe, nigdzie dotąd nie publikowane, tłumaczenia tekstów czterech fundamentalnych porozumień monetarnych zawartych przez państwa europejskie w XIX wieku.

Książka jest godna polecenia zarówno praktykom, jak i teoretykom oraz wszystkim osobom - w tym studentom stosunków międzynarodowych, międzynarodowych finansów i europeistyki - zainteresowanym analizą problemów i zachowań państw widzianych w kontekście relacji suwerenność-pieniądz. Celem publikacji jest przyczynienie się do pogłębienia wiedzy na temat funkcjonowania państwa będącego uczestnikiem pokojowego systemu stabilizacji walutowej.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ekonomia, biznes
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-235-1089-5
• ISBN druku: 978-83-235-0415-3
• Liczba stron: 474

Wykaz ważniejszych skrótów  XI
Spis tabel  XI
Spis schematów  XII
Spis ramek  XIII
Spis umów  XIII
Wstęp  XV 

Rozdział I. Suwerenność i pieniądz w państwie narodowym – pojęcia i ewolucja   1

1. Z perspektywy mitu i historii  1

2. Pieniądz atrybutem suwerenności? 11
2.1 Pojęcie, logika, znaczenie i ograniczenia suwerenności 11
2.2 Państwo narodowe: między poczuciem suwerenności a wymianą  24
2.3 Pieniądz  28
2.4 Suwerenność monetarna  32

3. Pieniądz i XIX–wieczne państwo narodowe 42
3.1 Cuius regio, eius monetae  43
3.2 Cztery etapy powstawania pieniądza narodowego  46
3.3 Pieniądz jako podstawa współpracy suwerennych państw  58
3.4 Dyplomacja kontra zasady współpracy monetarnej  64
3.5 Efekty ładu monetarnego  70

4. Pieniądz dla XX-wiecznej Europy – uwarunkowania, koncepcje, projekty  73
4.1 Zasada samostanowienia i ład monetarny po I wojnie światowej  74
4.2 Próby europejskiej reintegracji walutowej  83
4.3 Plan Brianda i plan Hitlera – kolizja celów oraz skutków  90
4.4 Wojenne wizje europejskiego ładu walutowego 96
4.5 Integracja europejska jako koncepcja stabilizacji walutowej i politycznej po II wojnie światowej 108

Rozdział II. Państwo jako podmiot w unii walutowej   117

1. Unia monetarna – politycznie optymalny obszar walutowy  117

2. XIX–wieczne unie monetarne jako stabilizator w systemie równowagi sił 121
2.1 Państwo w unii o strukturze zdecentralizowanej  121
2.1.1 Łacińska Unia Monetarna  121
2.1.2 Skandynawska Unia Monetarna 135
2.2 Państwo w unii z jedną władzą walutową  146
2.2.1 Niemiecka Unia Monetarna  146
2.2.2 Austro–Węgierska Unia Monetarna  156

3. Unia walutowa czy unia polityczna w UE  173
3.1 Punkt wyjścia: od polityki interesu narodowego do koncepcji zespołowego działania  173
3.2 Dylematy współpracy walutowej w okresie powojennym  175
3.3 Fiasko idei integracji monetarnej?  183
3.4 Nasz pieniądz, nasz problem  188
3.5 Raport Delorsa – kompromis polityczny  198

4. Zasada suwerenności w europejskiej unii monetarnej  205
4.1 Imperatyw UGW  205
4.2 Efekt traktatu z Maastricht  211
4.3 UGW i instytucje państwa  216

Rozdział III. Suwerenność w polityce integracji walutowej wybranych państw UE   223

1. Bez sentymentów, czyli cywilizowanie europejskiej anarchii monetarnej  223

2. Polityka Francji a unia walutowa  229
2.1 Aspekty przywódczej roli Francji: koncepcja „silnego franka” 229
2.2 Euro: akceptacja dla „modernizacji” systemu polityczno-gospodarczego  247

3. Niemiecka „kultura stabilizacji” 257
3.1 Koncepcje waluty dla Europy – problem dominacji i zależności  257
3.2 Euro czy instytucjonalizacja „niemieckiego obszaru walutowego”  276

4. Opt-out Wielkiej Brytanii wobec euro  288
4.1 Tradycja suwerenności parlamentarnej: „nasz” pieniądz, „nasze” państwo  288
4.2 Funt szterling i waluta europejska  299

5. Małe państwo a UGW i euro  318
5.1 Duńska koncepcja uczestnictwa w unii politycznej 318
5.2 Szwecja – nacjonalizm w państwie z tradycją społecznej gospodarki rynkowej  324
5.3 Królestwo Niderlandów: euro jako strategia  329
5.4 Nowe kraje akcesyjne w procesie integracji walutowej 334

Rozdział IV. Suwerenność a rezultaty polityki integracji walutowej w UE   349

1. Postulat Hayeka, czyli państwo w centrum systemu  349

2. Konsekwencje odejścia od systemu pieniądza narodowego  351
2.1 UGW jako kompleks zmian  351
2.2 Antycypacja jako format  355

3. Euro – test międzynarodowego znaczenia  370
3.1 Terytorium jako z´ródło znaczenia euro  372
3.2 Euro i gospodarka globalna  376
3.3 Euro i wzmocnienie pozycji politycznej UE  381

4. Euro – test tożsamości narodowej  385
4.1 Pieniądz jako symbol tożsamości narodowej 385
4.2 Euro w debacie publicznej 386
4.3 Euro i tożsamość narodowa  399

5. Euro – test metody governance  402
5.1 Metoda governance  402
5.2 Związki zależności 405
5.3 Governance i dylemat dokonań  409

6. Spór o suwerenność: przed nowym starciem  419
6.1 Suwerenność vs neosuwerenność  419
6.2 Do ut des  422

Zakończenie – suwerenność – q.e.d.  423
Podziękowania  429
Bibliografia  431
Indeks 465