Trwanie i utrwalanie

• Druk: Kęty, 2022
• Seria / cykl: DAIMONION
• Autor: Elżbieta Walerich
• Wydawca: Marek Derewiecki

W pracy starałam się uchwycić istotne cechy Berg­sonowskiej teorii potocznego oraz naukowego poznania świata zewnętrznego. Z drugiej strony analizuję też w pewnej mierze zjawiska, które filozof przeciwstawia operacjom rozumu, chodzi oczywiście o aktywność głębokiej części ludzkiej psychiki i poznanie intuicyjne. W tym celu skupiam się na analizie kluczowych dla poznania intelektualnego kategorii: intelektu, trwania, przestrzeni i innych schematów działaniowych oraz pamięci. Podczas gdy dwie ostatnie kategorie posiadają charakter czysto umysłowy, status ontyczny przestrzeni i trwania w teorii Bergsona ulegają stopniowo zmianie. Wraz z nim zmienia się zaś znaczenie i zasięg poznania intelektualnego, w szczególności zaś wiedzy naukowej. Kategoria trwania zostaje ponadto wykorzystana w oryginalnej teorii ludzkiej jaźni, a następnie pamięci. Sposób funkcjonowania pamięci posiada z kolei przemożny wpływ na poznanie zmysłowe świata zewnętrznego. (…)

Na początku podaję główne cechy jaźni głębokiej, która w Materii i pamięci zostanie do pewnego stopnia utożsamiona z pamięcią. Warunkuje ona sposób widzenia i interpretacji świata oraz stanowi siłę, która przeciwstawiona zostaje intelektowi. Z drugiej strony dokonuję podsumowującej charakterystyki statusu i funkcji przestrzeni w poznaniu. Przedstawiam również kilka uwag na temat miejsca rozumu w filozofii oraz w ewolucji życia, aby jak najlepiej naświetlić jego status w całości Bergsonowskiej koncepcji epistemologicznej. W dalszej kolejności zastanawiam się, czy poznanie zmysłowe umożliwia nam poznanie świata w jego prawdziwej naturze. W tym kontekście skupiam się na funkcji ludzkich schematów umysłowych, jak również pamięci będącej specyficznym rodzajem struktury poznawczej.
(fragment Zakończenia autorki)

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Filozofia
• ISBN: 978-83-66941-37-3
• ISBN druku: 978-83-66941-14-4
• Liczba stron: 248

Pobierz spis treści»

Wprowadzenie 3

Część pierwsza: Struktury poznawcze 9
I. Krytyka asocjacjonistycznej koncepcji umysłu 11
II. Kategoria trwania 16
III. Status przestrzeni 21
IV. Krytyka determinizmu psychicznego 28
V. Zagadnienie jedności jaźni 34
VI. Charakter jaźni głębokiej 38

Część druga: Udział zewnętrznych spostrzeżeń w procesie poznawczym 45
VII. Świat rozciągły jako punkt wyjścia 47
VIII. Kategoria spostrzeżenia i wrażenia 54
IX. Status ontologiczny świata materialnego 59
X. Porządek nauki i porządek świadomości 64
XI. Obraz materialny versus obraz świadomości 70

Część trzecia: Charakter ludzkiej pamięci 75
XII. Argumenty przeciw stanowisku materialistycznemu 77
XIII. Dualizm pamięć-mózg 82
XIV. Dwa rodzaje pamięci 87
XV. Budowa i sposób funkcjonowania pamięci 94
XVI. Koncepcja poziomów pamięci 101

Część czwarta: dział pamięci w procesie poznawczym 107
XVII. Charakter ludzkiej świadomości 109
XVIII. Pamięć versus czyste spostrzeżenie 115
XIX. Twórczy charakter pamięci 120
XX. Subiektywny wkład pamięci w spostrzeżenie 127

Część piąta: Udział podmiotowych schematów w procesie poznawczym 133
XXI. Schematy działania 135
XXII. Status jakości zmysłowych 141
XXIII. Kategoria jednorodnego czasu i przestrzeni 146
XXIV. Polemika z Kantem 151
XXV. Intelekt versus intuicja 158
XXVI. Metoda intuicyjna 163

Część szósta: Zakres poznania intelektualnego 171
XXVII. Charakter poznania intelektualnego 173
XXVIII. Zakres prawdziwości poznania intelektualnego 180
XXIX. Krytyka koncepcji poznania intelektualnego Kanta 185
XXX. Dwa rodzaje porządku w świecie – przestrzeń i trwanie 190
XXXI. Mózg versus świadomość 197
XXXII. Intelekt versus instynkt 203
XXXIII. Poznanie intuicyjne 210

Zakończenie 217
Status jaźni głębokiej 218
Cechy jaźni głębokiej 219
Kategoria przestrzeni oraz status intelektu 221
Adekwatność poznania zmysłowego świata zewnętrznego 227

Bibliografia 233
A. Cytowane i wykorzystane dzieła H. Bergsona 233
B. Cytowane i wykorzystane polskie przekłady dzieł H. Bergsona 233
C. Wykorzystane prace dotyczące filozofii H. Bergsona 233
D. Pozostałe wykorzystane prace 237

Indeks osobowy 240

Indeks pojęć 242

Spis treści – język francuski 244

Spis treści – język polski 247