Twórczość i praktyka pedagogiczna Janusza Korczaka w kontekście teorii socjologicznej Floriana Znanieckiego

• Druk: Lublin, 2014
• Autor: Maria Chodkowska, Renata Bednarz-Grzybek
• Wydawca: UMCS

Analizy zawarte w tej książce maja charakter interdyscyplinarny, mieszczą się na pograniczu pedagogiki i socjologii, głównie socjologii wychowania. Można je zatem nazwać socjopedagogicznym dyskursem o wychowaniu w koncepcjach humanistycznych. Książka nie zawiera bowiem gotowych rozwiązań, zwraca tylko uwagę na te wątki twórczości Znanieckiego i Korczaka, nad którymi warto się zatrzymać i zastanowić.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Edukacja, pedagogika, szkolnictwo
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-7784-538-7
• ISBN druku: 978-83-7784-538-7
• Liczba stron: 316

Wstęp 9

ROZDZIAŁ I. Janusz Korczak i Florian Znaniecki wobec wyzwań społeczno-edukacyjnych 15

1.1. Wprowadzenie  15
1.2. Życie i dokonania Floriana Znanieckiego   15
1.3. Życie i dokonania Janusza Korczaka  26
1.4. Zbieżności w biografiach i dokonaniach Korczaka i Znanieckiego  35

ROZDZIAŁ II. Społeczno-gospodarcze i kulturowo-polityczne konteksty dokonań socjopedagogicznych Korczaka i Znanieckiego  43

2.1. Wprowadzenie   43
2.2. Niestabilna i niespokojna Europa pierwszej połowy XX stulecia  44
2.3. Kwestie społeczno-gospodarcze społeczeństwa polskiego w czasach Korczaka i Znanieckiego   52
2.4. Problemy interkulturowe pierwszej połowy XX wieku   65
2.5. Konflikty polityczne II Rzeczypospolitej   76
2.6. Problemy edukacji w pierwszych dekadach ubiegłego stulecia a osiągniecia teorii i praktyki społeczno-pedagogicznej  81

ROZDZIAŁ III. Typy osobowości dziecięcej w prozie literackiej Janusza Korczaka a koncepcja osobowości społecznej Floriana Znanieckiego  91

3.1. Dziecko i dzieciństwo w pedagogice Janusza Korczaka  91
3.2. Osobowość społeczna w humanistycznej teorii socjologicznej i praktyce pedagogicznej  96
3.3. Typy osobowości a indywidualność jednostki w pedagogice Korczakowskiej i socjologii Znanieckiego  106
3.4. Ludzie dobrze wychowani w prozie Janusza Korczaka  113
3.4.1. Środowisko jako kreator „dobrego wychowania”  113
3.4.2. Jan — dobrze wychowany człowiek z kagańcem na duszy  114
3.4.3. Stasio 1 — przykład osobowości społecznej dziecka-kameleona  120
3.4.4. Stasio 2 — dziecko z kagańcem nadmiernych wymagań  122
3.4.5. Dziecko zdominowane wychowaniem religijnym 123
3.5. Ludzie pracy w prozie Janusza Korczaka  125
3.5.1. Rozumienie środowiska pracy w koncepcjach Korczaka i Znanieckiego 125
3.5.2. Dziecko z dusza bezpańska  126
3.5.3. Dziecko w roli opiekuna  129
3.6. Reformatorzy i dzieci występne jako osobowości nieprzeciętne w galerii dziecięcych postaci literackich Janusza Korczaka  133
3.6.1. Jednostka nieprzeciętna w koncepcjach Korczaka i Znanieckiego  133
3.6.2. Reformatorzy-marzyciele na łamach Korczakowskiej prozy  134
3.6.3. Reformatorzy-realiści  139

ROZDZIAŁ IV. Korczakowska koncepcja wychowania rodzinnego w kontekście socjologicznej teorii Floriana Znanieckiego  149

4.1. Rodzina jako podstawowe środowisko wychowawcze w socjologii Znanieckiego i pedagogice Korczaka  149
4.2. Zróżnicowania środowisk rodzinnych w czasach Korczaka i Znanieckiego 153
4.3. Rodzina chłopska  154
4.4. Rodzina proletariacka  156
4.5. Rodzina żydowska  167
4.6. Rodzina mieszczańska  175
4.7. Rodziny zamożne jako środowisko wychowawcze  177
4.8. Bieda a wychowanie rodzinne  179
4.9. Relacje pomiędzy dziećmi z rodzin biednych i zamożnych  181
4.10. Odpowiedzialność rodziny za wychowanie dziecka  185
4.11. Realizacja ról rodzicielskich  191
4.12. Środowisko rówieśnicze rodziny tworzone przez więzi pomiędzy rodzeństwem 196
4.13. Rodzina wobec cierpienia dziecka  197

ROZDZIAŁ V. Pozarodzinne środowiska wczesnej socjalizacji  201

5.1. Rodzaje pozarodzinnych środowisk wczesnej socjalizacji w pedagogice Korczaka i socjologii wychowania Znanieckiego  201
5.2. Zastępcze środowisko wychowawcze dzieci osieroconych  203
5.3. Szkoła jako środowisko wychowawcze  212
5.4. Kolonie jako czasowe środowisko wychowawcze  228
5.5. Ulica jako środowisko socjalizacji dziecka  237

ROZDZIAŁ VI. Wartości w koncepcjach Floriana Znanieckiego i Janusza Korczaka — zbieżności i ich uwarunkowania  243

6.1. Rozumienie wartości i ich konfliktu w pedagogice i socjologii  243
6.2. Rozumienie wartości w koncepcjach filozoficzno-socjologicznych Floriana Znanieckiego  247
6.3. Poglądy Znanieckiego na związek wartości z kształtowaniem postaw młodego pokolenia w procesach socjalizacyjno-wychowawczych  253
6.4. Znaczenie wartości w pedagogicznym systemie Janusza Korczaka  261
6.5. Wartości i ich konflikty w obrazach literackiej prozy Janusza Korczaka  265
6.5.1. Konflikt pomiędzy wartością miłości bliźniego a bezwzględnością w traktowaniu drugiego człowieka   265
6.5.2. Konflikt pomiędzy wartością bycia dobrym uczniem i dobrym kolegą 267
6.5.3. Konflikt pomiędzy wartością czwartego przykazania Dekalogu a percepcja zachowań rodziców  268
6.5.4. Konflikt pomiędzy treścią słów i zachowań osoby wychowującej  269
6.5.5. Konflikt pomiędzy wartościami „być” i „mieć”  270
6.5.6. Konflikt miedzy uczuciem nakazanym a odczuwanym   271
6.5.7. Konflikt miedzy wartością „mieć dziecko” i wartością „być z dzieckiem” 273
6.6. Zbieżności ujęć aksjologicznych w humanistycznych koncepcjach Korczaka i Znanieckiego 277

Zakończenie  283
Bibliografia  291
Summary  313