Umowy w procesie budowlanym
Autorzy publikacji przedstawili liczne poglądy dotyczące zagadnień związanych z umowami zawieranymi w ramach procesu budowlanego i ich wykonaniem, ukształtowane w praktyce pomocy prawnej świadczonej na rzecz inwestorów, przedsiębiorców budowlanych i organów administracji publicznej. Opracowanie jest wieloaspektowym spojrzeniem na dokumenty i praktykę budów, a szerzej - realizację inwestycji infrastrukturalnych. Obejmuje zagadnienia cywilistyczne, techniczno-budowlane i podatkowe poparte przykładami wzorów umów, klauzul umownych, specyfikacji, regulaminów.
Książka, mająca charakter poradnika, została wydana z myślą o stronach zawierających umowy w ramach procesu budowlanego - w trosce o ich interesy. Pomocna będzie też prawnikom i inżynierom redagującym i negocjującym na co dzień umowy w procesie budowlanym.
Wykaz skrótów
str. 13
Wprowadzenie
str. 17
Rozdział 1
Umowa o roboty budowlane jako umowa nazwana w kodeksie cywilnym
str. 19
1.1. Geneza obecnego kształtu regulacji
str. 19
1.2. Pojęcie umowy o roboty budowlane
str. 21
1.3. Stosowanie przepisów o umowie o dzieło do umowy o roboty budowlane
str. 26
1.4. Bezwzględne obowiązywanie przepisów ustawy - Prawo budowlane
str. 29
1.5. PN-ISO 6707-2 Budownictwo. Terminologia. Terminy stosowane w umowach
str. 30
1.6. Specyfika umów o roboty budowlane zawieranych w obrocie konsumenckim
str. 32
1.7. Specyfika umów w sprawie zamówień publicznych na roboty budowlane
str. 34
1.8. Odpowiednie stosowanie przepisów o umowie o roboty budowlane do remontu obiektu budowlanego
str. 35
1.9. Zamówienia mieszane w prawie zamówień publicznych
str. 38
Rozdział 2
Umowa o roboty budowlane na tle innych umów procesu inwestycyjnego
str. 40
2.1. Determinanty zobowiązań umownych w przedmiocie procesu inwestycyjnego
str. 40
2.2. Umowa o prace projektowe
str. 41
2.3. Umowa o zastępstwo inwestycyjne
str. 49
2.4. Umowa o wykonanie badań geologiczno-inżynierskich, umowa o ustalenie geotechnicznych warunków posadowienia obiektów budowlanych, umowa o badania archeologiczne
str. 56
2.5. Umowa o nadzór autorski
str. 62
2.6. Umowa o nadzór inwestorski
str. 66
2.7. Umowa konsorcjum
str. 71
2.8. Umowa deweloperska
str. 77
Rozdział 3
Rodzaje umów o roboty budowlane
str. 81
3.1. Typologia umów o roboty budowlane
str. 81
3.2. Umowa o generalne wykonawstwo
str. 84
3.3. Umowa o wykonawstwo częściowe
str. 86
3.4. Umowa podwykonawstwa robót budowlanych
str. 87
3.5. Kontrakty EPC/pod klucz
str. 93
3.6. Umowy ramowe
str. 94
3.7. Rodzaje umów o roboty budowlane według PN-ISO 6707-2
str. 96
Rozdział 4
Ogólne wzorce umowne
str. 98
4.1. Charakter prawny wzorców umownych, ich moc wiążąca oraz zastosowanie w procesie budowlanym
str. 98
4.2. Niedozwolone postanowienia ogólnych wzorów umów
str. 100
4.3. Postanowienia umowne stosowane standardowo w ogólnych wzorach umów o roboty budowlane
str. 101
4.4. Klauzule niedozwolone w umowach o roboty budowlane
str. 102
4.5. OWRI
str. 104
4.6. Wzorce umowne stosowane w zakresie międzynarodowych umów dotyczących robót budowlanych - FIDIC
str. 105
4.7. Niemieckie VOB
str. 110
Rozdział 5
Forma i składniki umowy o roboty budowlane
str. 113
5.1. Forma umowy o roboty budowlane
str. 113
5.2. Dokumentacja techniczna jako część umowy
str. 115
5.3. Składniki dokumentu umowy
str. 116
5.4. Przechowywanie dokumentów
str. 117
5.5. Używanie dokumentów wykonawcy przez inwestora
str. 118
Rozdział 6
Zawarcie umowy o roboty budowlane
str. 119
6.1. Tryby zawarcia umowy
str. 119
6.2. Zawarcie umowy w trybie ofertowym
str. 119
6.3. Zawarcie umowy w trybie "milczącego" przyjęcia oferty lub przez przystąpienie do jej wykonania
str. 122
6.4. Zawarcie umowy w drodze przetargu
str. 124
6.5. Zawarcie umowy w drodze negocjacji
str. 125
6.6. Określenie i reprezentacja stron przy zawieraniu umowy o roboty budowlane
str. 126
6.7. Oświadczenia i zapewnienia stron umowy o roboty budowlane
str. 128
Rozdział 7
Przedmiot umowy o roboty budowlane
str. 131
7.1. Pojęcie inwestycji, przedsięwzięcia i zamierzenia budowlanego
str. 131
7.2. Pojęcie obiektu budowlanego i robót budowlanych według prawa budowlanego
str. 134
7.3. Obiekty budowlane jako przedmiot opodatkowania podatkiem od nieruchomości
str. 137
7.4. Polska Klasyfikacja Obiektów Budowlanych
str. 138
7.5. Dokumentacja służąca opisowi przedmiotu robót
str. 140
7.5.1. Projekt budowlany
str. 140
7.5.2. Zasada odpowiedzialności projektanta za projekt
str. 142
7.5.3. Dokumentacja projektowa
str. 145
7.5.4. Specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót budowlanych
str. 147
7.6. Opis przedmiotu zamówienia publicznego na roboty budowlane lub prace projektowe i roboty budowlane
str. 148
7.7. Domniemanie obowiązku wykonania wszystkich robót niezbędnych do oddania obiektu budowlanego
str. 148
7.8. Roboty dodatkowe i uzupełniające
str. 151
7.9. Umowny zakres robót a wynagrodzenie ryczałtowe
str. 152
7.10. Zakres robót, które mogą zostać powierzone podwykonawcy
str. 154
7.11. Materiały, surowce i paliwa, plan BiOZ i PZJ
str. 154
7.12. Skutki prawne oświadczenia wykonawcy o zapoznaniu się z dokumentacją i terenem budowy
str. 159
7.13. Dopuszczalność modyfikacji przedmiotu umowy w toku budowy
str. 160
7.14. Odpowiedzialność za utratę lub uszkodzenie wyniku robót w toku budowy
str. 162
Rozdział 8
Termin wykonania umowy o roboty budowlane
str. 165
8.1. Określenie terminu rozpoczęcia wykonywania umowy - zdarzenia warunkujące rozpoczęcie robót budowlanych
str. 165
8.2. Określenie terminu zakończenia wykonania umowy - zdarzenia determinujące to zakończenie
str. 167
8.3. Okoliczności wyłączające odpowiedzialność z tytułu przekroczenia terminu
str. 169
8.4. Harmonogram robót a prawo do odbiorów i rozliczeń częściowych
str. 172
8.5. Zwłoka a opóźnienie - skutki dla zastrzeganych kar umownych
str. 174
8.6. Siła wyższa
str. 176
8.7. Wezwanie do zmiany tempa prowadzenia robót
str. 179
8.8. Kodeksowe i umowne wykonanie zastępcze
str. 180
8.9. Zmiana terminu wykonania umowy a zakaz zmian umowy o realizację zamówienia publicznego
str. 184
8.10. Wpływ upadłości inwestora albo generalnego wykonawcy na obowiązywanie umowy o roboty budowlane
str. 188
Rozdział 9
Wynagrodzenie z tytułu wykonania umowy o roboty budowlane
str. 192
9.1. Sposób określenia wynagrodzenia w umowie o roboty budowlane
str. 192
9.1.1. Niezupełność kodeksowej regulacji umowy o roboty budowlane w zakresie wynagrodzenia za wykonanie tej umowy
str. 192
9.1.2. Wynagrodzenie ryczałtowe i wynagrodzenie kosztorysowe
str. 193
9.1.3. Kosztorys w zamówieniach publicznych
str. 195
9.1.4. Świadczenia nieodpłatne
str. 197
9.2. Szczególne przypadki płatności wynagrodzenia
str. 198
9.2.1. Wynagrodzenie za przestój
str. 198
9.2.2. Wynagrodzenie za roboty dodatkowe
str. 199
9.2.3. Wynagrodzenie należne mimo zniszczenia lub uszkodzenia obiektu budowlanego
str. 201
9.2.4. Wynagrodzenie w przypadku odstąpienia od umowy lub jej rozwiązania
str. 202
9.2.5. Bezpodstawne wzbogacenie jako źródło obowiązku zapłaty za wykonane roboty budowlane
str. 203
9.2.6. Wynagrodzenie za prawa autorskie do wyników prac projektowych wykonawcy
str. 204
9.3. Sposób określenia ceny w umowach w sprawie zamówień publicznych
str. 205
9.4. Skutki podatkowe przyjęcia wadliwej stawki podatku od towarów i usług
str. 207
9.5. Waloryzacja wynagrodzenia
str. 207
9.5.1. Waloryzacja na podstawie klauzul waloryzacyjnych w umowie
str. 207
9.5.2. Sądowa zmiana umowy jako tryb waloryzacji świadczenia wykonawcy
str. 210
Rozdział 10
Płatność wynagrodzenia
str. 212
10.1. Umowa o roboty budowlane jako transakcja handlowa
str. 212
10.2. Dokumenty stanowiące podstawę płatności za wykonane roboty budowlane
str. 214
10.3. Moment powstania przychodu w wykonaniu robót budowlanych
str. 219
10.4. Zaliczki na poczet wynagrodzenia
str. 221
10.5. Potrącenia
str. 222
10.6. Odliczanie podatku VAT przy umowie z małym podatnikiem
str. 223
10.7. Akredytywa i faktoring
str. 225
10.7.1. Akredytywa rozliczeniowa
str. 225
10.7.2. Faktoring
str. 228
10.8. Zapłata wynagrodzenia a dyscyplina budżetowa. Umowa o roboty budowlane jako przedmiot przestępstwa oszustwa
str. 229
Rozdział 11
Współdziałanie inwestora przy wykonywaniu umowy o roboty budowlane
str. 232
11.1. Źródło obowiązku współdziałania stron umowy o roboty budowlane
str. 232
11.2. Zakres współdziałania inwestora przy wykonywaniu robót budowlanych
str. 233
11.3. Potwierdzenie dopuszczalności wykonywania robót
str. 236
11.4. Przekazanie wykonawcy terenu budowy
str. 237
11.5. Piecza nad terenem budowy
str. 241
11.6. Zagadnienia ze sfery współdziałania stron przy wykonaniu umowy o roboty budowlane - charakterystyka ogólna
str. 243
11.7. Angażowanie podwykonawców
str. 245
11.8. Koordynacja robót
str. 246
11.9. BHP, ochrona przeciwpożarowa, substancje niebezpieczne, sprawność sprzętu
str. 24
11.10. Ochrona środowiska, gospodarka odpadami, utrzymanie czystości i porządku
str. 249
11.11. Procedury dotyczące ujawnienia przeszkód w realizacji prac lub błędów projektowych
str. 255
11.12. Akceptacja i zapewnienie legalności zmian rozwiązań projektowych i zakresu robót
str. 255
11.13. Dostęp do terenów sąsiednich dla potrzeb budowy, zajęcie pasa drogowego
str. 256
11.14. Zaopatrzenie w media, rozliczanie mediów
str. 257
11.15. Materiały budowlane
str. 258
11.16. Obsługa geodezyjna budowy
str. 261
11.17. Audyty wynikające z systemu zarządzania inwestora lub generalnego wykonawcy
str. 262
11.18. Referencje, prawo do reklamy usług wykonawcy
str. 264
11.19. Zasady i forma obiegu dokumentów, kontakt w bieżących sprawach wykonywania umowy
str. 265
Rozdział 12
Cesja wierzytelności wynikających z umowy o roboty budowlane
str. 266
12.1. Przelew wierzytelności. Dopuszczalność cesji wierzytelności przyszłych
str. 266
12.2. Umowny zakaz cesji wierzytelności wynikających z umowy o roboty budowlane. Cesje na rzecz instytucji finansowych
str. 269
12.3. Skuteczność zakazu cesji w przypadku upadłości likwidacyjnej wierzyciela
str. 271
12.4. Cesja wynagrodzenia należnego podwykonawcy
str. 272
12.5. Cesja na zabezpieczenie
str. 273
Rozdział 13
Odbiór robót budowlanych
str. 276
13.1. Odbiory robót a prawo budowlane
str. 276
13.2. Prawne znaczenie odbioru robót budowlanych
str. 277
13.3. Protokół odbioru
str. 278
13.4. Przedmiot odbioru
str. 278
13.5. Atesty, aprobaty, instrukcje
str. 284
13.6. Odbiory robót ulegających zakryciu lub zanikających
str. 284
13.7. Dokonanie odbioru
str. 285
13.8. Specyfikacja techniczna odbioru robót budowlanych
str. 289
13.9. Świadectwo przejęcia i świadectwo wykonania według FIDIC
str. 289
13.10. Archiwizacja dokumentów budowy - przedawnienie roszczeń wynikających z umowy o roboty budowlane
str. 293
13.11. Znaczenie odbioru dla dochodzenia roszczeń
str. 293
Rozdział 14
Zabezpieczenia w umowie o roboty budowlane
str. 295
14.1. Przedmiot i forma zabezpieczeń stosowanych w umowach o roboty budowlane
str. 295
14.2. Zarachowanie wadium na poczet zabezpieczenia, zmiana formy zabezpieczeń
str. 297
14.3. Zabezpieczenie należytego wykonania umowy według przepisów o zamówieniach publicznych
str. 297
14.4. Gwarancja zapłaty za roboty budowlane
str. 300
14.5. Kaucje gwarancyjne. Kwoty zatrzymania
str. 303
14.5.1. Kaucje gwarancyjne
str. 303
14.5.2. Kaucje a upadłość strony umowy o roboty budowlane
str. 305
14.6. Gwarancja bankowa
str. 307
14.7. Gwarancja ubezpieczeniowa
str. 311
14.8. Weksel
str. 313
14.9. Przewłaszczenie na zabezpieczenie
str. 318
Rozdział 15
Gwarancja jakości robót, rękojmia za wady obiektu
str. 322
15.1. Dokument gwarancji
str. 322
15.2. Rękojmia
str. 326
15.3. Cesja praw gwarancyjnych służących podwykonawcom
str. 331
Rozdział 16
Ubezpieczenie terenu robót, OC wykonawcy, kontrakty CAR/EAR
str. 332
16.1. Ryzyka dotyczące budowy podlegające ubezpieczeniu
str. 332
16.2. Umowa ubezpieczenia ryzyk budowy i montażu
str. 335
16.3. Ubezpieczenie OC wykonawcy
str. 340
16.4. Koszty ubezpieczenia, partycypacja w składce, wgląd do polisy
str. 342
16.5. Kontrakty CAR/EAR
str. 343
Rozdział 17
Kary umowne za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy o roboty budowlane
str. 345
17.1. Kary umowne a roszczenie o odszkodowanie
str. 345
17.2. Kary umowne według PN-ISO 6707-2. Potrącenie kar z wierzytelnością drugiej strony umowy
str. 349
17.3. Rodzaje zdarzeń uprawniających do naliczenia kary umownej
str. 351
17.4. Skutki podatkowe kar umownych
str. 352
17.5. Kary umowne a dyscyplina budżetowa
str. 353
Rozdział 18
Rozwiązanie umowy o roboty budowlane
str. 354
18.1. Umowne prawo odstąpienia od umowy
str. 354
18.2. Ustawowe prawo odstąpienia od umowy
str. 357
18.3. Odstąpienie przez zamawiającego od umowy w sprawie zamówienia publicznego
str. 363
18.4. Inwentaryzacja robót w toku
str. 364
18.5. Odstąpienie od umowy a inwestycje zaniechane. Skutki podatkowe
str. 365
Rozdział 19
Zastrzeżenie właściwości umownej sądu. Arbitraż i mediacje gospodarcze
str. 366
19.1. Pojęcie właściwości sądu
str. 366
19.2. Właściwość ustawowa sądu powszechnego
str. 367
19.3. Umowna właściwość sądu (umowa prorogacyjna i umowa derogacyjna)
str. 369
19.4. Sąd polubowny (arbitraż)
str. 370
19.5. Mediacje gospodarcze
str. 375
19.6. Przedawnienie roszczeń wynikających z umowy o roboty budowlane
str. 377
Bibliografia
str. 379
Orzecznictwo
str. 383
