Utrzymać się na powierzchni

• Druk: Warszawa, 2017
• Autor: Julia Kubisa, Marianna Zieleńska, Wiesława Kozek
• Wydawca: Scholar

Okazuje się, że większość badanych samotnych rodziców i osób długotrwale bezrobotnych uznaje, iż wskutek realizacji polityk warunkowego dochodu minimalnego i aktywnej integracji społecznej „z trudem utrzymuje się na powierzchni”. Podobnie oceniają te polityki pracujący biedni, z tym że dla nich korzystanie z pomocy społecznej jest trudniejsze z powodu instytucjonalnej bezwładności agend zaangażowanych w udzielanie wsparcia, reagujących bardzo zachowawczo na poszerzający się zakres zjawiska biedy wśród osób pracujących, zwanego in-work poverty. Zasadniczym problemem jest więc niemożność wyrwania się z biedy, sukcesem natomiast uniknięcie marginalizacji mającej postać bezdomności, ciężkich chorób, głodu, prostytucji, uzależnień, utraty najbliższej rodziny.
Odkrycie zjawiska „utrzymywania się na powierzchni” spowodowało, że (…) postanowiłyśmy użyć perspektywy sprawstwa do analizy położenia osób badanych. Zgromadzony materiał badawczy w szczególności dotyczy strategii życiowych – także tych odnoszących się do życia codziennego – trajektorii biedy, poczucia podmiotowości oraz opisu posiadanych przez rodziny zasobów i ich wykorzystywania. Perspektywa sprawstwa okazała się niezwykle owocna, ponieważ pozwoliła określić, jakie czynniki najbardziej ograniczają wydobywanie się z biedy.
Ze Wstępu

Praca włożona w powstanie tej książki budzi podziw. Trud Autorek sprowadza się do wieloaspektowych porównań sytuacji ludzi biednych i prób radzenia sobie z biedą w pięciu krajach europejskich (Niemcy, Wielka Brytania wraz ze Szkocją, Szwecja, Włochy i Polska). Instytucje delegowane do pomocy biednym versus potrzeby samych beneficjentów pomocy to podstawowa płaszczyzna owych porównań.
Z recenzji wydawniczej dr hab. Hanny Palskiej

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Socjologia
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-7383-908-3
• ISBN druku: 978-83-7383-908-3
• Liczba stron: 279

Spis treści

Wiesława Kozek
Wstęp  9
Część I. KONCEPCJE I KONTEKSTY WALKI Z BIEDĄ
Wiesława Kozek
1. Koncepcje walki z biedą jako podstawa analizy  27
1.1. W poszukiwaniu potocznych koncepcji dotyczących tego, jak walczyć
z biedą   29
1.2. O hydrze. Dlaczego bieda utrzymuje się w społeczeństwie? 37
1.3. Dlaczego tak trudno jest pokonać biedę? 41
1.4. Koncepcyjne podstawy walki z biedą i wykluczeniem społecznym w Unii
Europejskiej  46
Julia Kubisa
2. Zagadnienie sprawstwa w badaniach nad ubóstwem  54
2.1. Sprawstwo jako zagadnienie teoretyczne  56
2.2. Amartya Sen – sprawstwo w warunkach niedostatku możliwości
działania  61
2.3. Ruth Lister podejście do sprawstwa – oddać głos doświadczającym biedy   63
2.4. Upłciowienie doświadczania biedy   69
2.5. Trajektoria biedy – użyteczna koncepcja?  69
Julia Kubisa, Marianna Zieleńska
3. Proces badawczy  72
3.1. Etapy badania i użyte metody   72
3.2. Wiedza z dokumentów i danych zastanych  74
3.3. Wywiady eksperckie  74
3.4. Wywiady quasi-biograficzne  75
3.5. Przygotowanie do badań i sytuacja wywiadu – potrzebne kompetencje
badawcze oraz wyzwania etyczne  78
3.6. Charakterystyka badanych grup beneficjentów MIS  79
3.7. Proces badania w poszczególnych miastach   80
3.8. Problemy i ogólna ocena wywiadów  81
3.9. Problemy w trakcie wywiadów  82
Marianna Zieleńska
4. System dochodów minimalnych jako element struktury
indywidualnego sprawstwa przy wydobywaniu się z ubóstwa  89
4.1. Płaszczyzny porównania    90
4.2. Rozległość systemów dochodów minimalnych  99
4.3. Świadczenia  102
4.4. Struktura programów: dostęp do świadczeń i instrumentów rynku pracy
oraz usług społecznych  107
4.5. Podsumowanie: modele systemów dochodów minimalnych –
aktywizacja kontra łagodzenie ubóstwa   112
4.4.1. Dostęp do świadczeń   107
4.4.2. Dostęp do instrumentów aktywizacji i usług społecznych  110
4.4.3. Aktywizacja i warunkowość  111
Wiesława Kozek
5. Społeczności lokalne w obliczu biedy mieszkańców  115
5.1. Wyłonienie się problemu biedy i wykluczenia
jako faktu społecznego  121
5.2. Uprawomocnienie walki z biedą i wykluczeniem społecznym  128
5.3. Mobilizacja do działania  137
5.4. Oficjalny plan działania  141
5.5. Realizacja planu działania: od zarządzania do współzarządzania?  144
5.6. Podsumowanie  149
Część II. WALKA Z BIEDĄ W PERCEPCJI JEJ DOŚWIADCZAJĄCYCH
Marianna Zieleńska
6. Lokalne systemy walki z biedą w ocenie beneficjentów  155
6.1. Prawa socjalne – od teoretycznej koncepcji do praktyki dnia
codziennego  156
6.2. Wypłacane zasiłki socjalne w perspektywie porównawczej  158
6.3. Dostęp do świadczeń  166
6.4. Warunkowość i sankcje 168
6.5. Dostęp do usług  171
6.6. Rola pracowników socjalnych  176
6.7. Podsumowanie 177
Julia Kubisa
7. Trajektorie biedy i sprawstwo osób doświadczających ubóstwa 181
7.1. Pomiędzy kulturą, strukturą i sprawstwem – sytuowanie strategii
badawczej 181
7.2. Opis położenia badanych w czasie ostatnich pięciu lat z ich
perspektywy  188
7.2.1. Zdarzenia, które zmieniły przebieg życia badanych  188
7.2.2. Doświadczanie biedy w życiu codziennym  189
7.2.3. Doświadczanie biedy a samoidentyfikacja ze statusem biednego  189
7.2.4. Doświadczenia na rynku pracy 190
7.3. Trajektoria biedy w życiu badanych  192
7.4. Sprawstwo w ostatnich pięciu latach 197
7.4.1. Czynniki utrudniające pokonanie biedy  199
7.4.2. Czynniki zwiększające możliwości wydobycia się z ubóstwa   204
7.5. Aspekty specyficzne dla badanych krajów  205
7.6. Strategie i perspektywy na przyszłość  208
7.6.1. Podejście do przyszłości  209
7.6.2. Indywidualne plany i aspiracje związane z pokonaniem biedy   210
Wiesława Kozek
8. Zasoby a sprawstwo  215
8.1. Zmiany zasobów indywidualnych pod wpływem wsparcia socjalnego   218
8.2. Użyteczność zasobów społecznych i zmiany, które w nich zachodzą pod
wpływem otrzymywanego wsparcia socjalnego  230
8.3. Wpływ polityki socjalnej na zasoby badanych a sprawstwo  242
8.4. Wnioski 245
Wiesława Kozek, Julia Kubisa, Marianna Zieleńska
Zakończenie  246
Bibliografia  255
Noty o autorkach  273
Indeks nazwisk  274