Bezpieczeństwo międzynarodowe

• Druk: Warszawa, 2012
• Autor: Agnieszka Bieńczyk-Missala, Anna Wojciuk, Bolesław Balcerowicz, Kamila Pronińska, Marek Madej, Marek Tabor, Mirosław Sułek, Patrycja Grzebyk, Roman Kuźniar
• Wydawca: Scholar

Państwa zachodnie zaczynają wykazywać nadzwyczajną, nieraz graniczącą z nadwrażliwością, troskę o sprawy bezpieczeństwa. Mamy do czynienia z przyspieszoną ewolucją i rozbudową instytucji, a także instrumentów zapewniania bezpieczeństwa międzynarodowego. Państwa szybko zmieniają swe doktryny, stale tworząc nowe rodzaje sił zbrojnych i służb specjalnych, których zadaniem jest reagowanie na zmieniające się i coraz bardziej złożone zagrożenia ich bezpieczeństwa. Po zimnej wojnie ze szczególną siłą zaznacza się w tej sferze – nie zawsze pozytywna – rola biznesu, mediów i think tanków. Pojawia się też nowe, niepokojące zjawisko prywatyzacji bezpieczeństwa. To wszystko znajduje odzwierciedlenie w bogatej literaturze, niezliczonych monografiach, raportach, policy papers, często wartościowych, niekiedy jednak bałamutnych.
W prezentowanej publikacji studenci politologii i stosunków międzynarodowych oraz eksperci i komentatorzy otrzymują po raz pierwszy w naszym kraju, syntetyczny podręcznik akademicki do studiowania bezpieczeństwa międzynarodowego, spełniający rygory gatunku. Książka została przygotowana przez pracowników Zakładu Studiów Strategicznych Instytutu Stosunków Międzynarodowych WDiNP Uniwersytetu Warszawskiego. Zespół składa się z autorów mających za sobą bogatą praktykę w siłach zbrojnych, organach administracji państwowej odpowiedzialnych za bezpieczeństwo oraz świetnych, a przy tym młodych badaczy akademickich.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Publicystyka, literatura faktu »
  4. Wywiad
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Polityka
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Militaria, wojskowość
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-7383-547-4
• ISBN druku: NULL
• Liczba stron: 478

[Roman Kuźniar]
Wstęp   9

Rozdział 1 [Roman Kuźniar]
Ewolucja problemu bezpieczeństwa – rys historyczny  18
1. Pierwsze traktaty o pokoju i równowadze sił   19
2. Liga Narodów – niedoceniony wynalazek
systemu bezpieczeństwa zbiorowego   24
3. Po drugiej wojnie – zimna wojna  28

Część I. Współczesne zagrożenia bezpieczeństwa

Rozdział 2 [Roman Kuźniar]
Tradycyjne zagrożenia dla bezpieczeństwa międzynarodowego  40
1. Strukturalne przyczyny zagrożeń bezpieczeństwa międzynarodowego   43
2. Państwo jako źródło zagrożeń bezpieczeństwa   46
3. Niezakończone procesy państwowotwórcze   51
4. Ideologie i bezpieczeństwo   56

Rozdział 3 [Bolesław Balcerowicz]
Procesy międzynarodowe. Tendencje, megatrendy   59
1. Współczesne megatrendy rozwojowe   61
2. Wpływ megatrendów na bezpieczeństwo   78

Rozdział 4 [Marek Madej]
Zagrożenia asymetryczne –
„nowy” problem bezpieczeństwa międzynarodowego  80
1. Zagrożenia asymetryczne – istota pojęcia 80
2. Ogólna charakterystyka zagrożeń asymetrycznych  83
3. Główne kategorie zagrożeń asymetrycznych  86

Rozdział 5 [Kamila Pronińska]
Współczesne konflikty zbrojne  97
1. Zjawisko konfliktów zbrojnych
we współczesnym środowisku bezpieczeństwa  97
2. Przyczyny współczesnych konfliktów zbrojnych  102
3. Tendencje we współczesnych konfliktach zbrojnych  106
4. Geografia i statystyka
współczesnych największych konfliktów zbrojnych   116 

Część II . Prawnoinstytucjonalne ramy i aktywność
na rzecz bezpieczeństwa międzynarodowego

Rozdział 6 [Patrycja Grzebyk]
Ramy prawne użycia siły  120
1. Prawo do użycia siły  120
2. Prawo do samoobrony  126
3. Legalność interwencji  129
4. Praktyczna działalność ONZ na rzecz pokoju i bezpieczeństwa  131

Rozdział 7 [Marek Tabor]
Porozumienia w sprawie kontroli zbrojeń i rozbrojenia  143
1. Problemy terminologiczne  143
2. Porozumienia dotyczące zbrojeń jądrowych   146
3. Zakaz broni biologicznej i chemicznej   158
4. Regulacje dotyczące broni konwencjonalnej  160
5. Środki budowy zaufania i bezpieczeństwa  165

Rozdział 8 [Marek Madej]
Sojusze polityczno-wojskowe – NATO   171
1. Sojusze polityczno-wojskowe – kwestie terminologiczne i teoretyczne  171
2. Sojusz Północnoatlantycki – geneza, podstawa działania i struktura
organizacyjna  175
3. Funkcjonowanie Sojuszu w okresie pozimnowojennym  178

Rozdział 9 [Anna Wojciuk]
Unia Europejska jako wspólnota bezpieczeństwa  190
1. Historia WPZiB   191
2. Struktura organizacyjna  194

Rozdział 10 [Agnieszka Bieńczyk-Missala]
Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie  199
1. Historia procesu helsińskiego  199
2. Organy i instytucje OBWE   201
3. Wymiary zaangażowania OBWE   203

Rozdział 11 [Kamila Pronińska]
Międzynarodowe instytucje bezpieczeństwa Ameryki, Afryki,
Azji i regionu WNP   208
1. Międzynarodowe instytucje bezpieczeństwa zachodniej hemisfery  208
2. Afrykańskie międzynarodowe instytucje bezpieczeństwa   216
3. Regionalny kompleks bezpieczeństwa Azji i Pacyfiku   225
4. Kompleks bezpieczeństwa Wspólnoty Niepodległych Państw   229 

Rozdział 12 [Patrycja Grzebyk]
Międzynarodowe prawo humanitarne  234
1. Obowiązek przestrzegania MPH   234
2. Zasady MPH   235
3. Odpowiedzialność karna   237

Część III . Praktyczne problemy

Rozdział 13 [Marek Madej]
Międzynarodowa walka z terroryzmem   240
1. Międzynarodowa współpraca w walce z terroryzmem do 2001 r.  241
2. Uniwersalne ramy instytucjonalnoprawne walki z terroryzmem
po 11 września 2001 r. Rola ONZ   246
3. Wojskowy wymiar przeciwdziałania terroryzmowi. Antyterrorystyczna
„koalicja chętnych” i globalna wojna z terroryzmem  249
4. Techniczno-operacyjny wymiar walki z terroryzmem  252
5. Wnioski  257

Rozdział 14 [Marek Madej]
Zwalczanie proliferacji BMR
jako współczesny problem bezpieczeństwa międzynarodowego   259
1. Główne czynniki decydujące o obecnej randze strategicznej walki
z proliferacją BMR   261
2. Tradycyjne podejście do problemu nieproliferacji  270
3. Nowe środki walki z proliferacją BMR  272

Rozdział 15 [Agnieszka Bieńczyk-Missala, Kamila Pronińska]
Opanowywanie kryzysów i rozwiązywanie konfliktów – przykłady  279
1. Konflikty w byłej Jugosławii   279
2. Timor Wschodni – droga do niepodległości   285
3. Konflikt i operacje pokojowe NZ w DRK  287
4. Konflikt w Darfurze  291
5. Konflikt w Libii  298

Rozdział 16 [Kamila Pronińska]
Nowe problemy bezpieczeństwa międzynarodowego:
bezpieczeństwo energetyczne i ekologiczne  303
1. Uwarunkowania poszerzenia zakresu security studies o problemy
energetyczne i ekologiczne  303
2. Bezpieczeństwo energetyczne   306
3. Bezpieczeństwo ekologiczne   317 

Rozdział 17 [Marek Madej]
Prywatyzacja przemocy –
fenomen prywatnych przedsiębiorstw wojskowych
i jego implikacje dla bezpieczeństwa międzynarodowego  328
1. Podstawowe definicje i rozróżnienia  328
2. Geneza i uwarunkowania rozwoju rynku prywatnych usług wojskowych   331
3. Skala i specyfika rynku prywatnych usług wojskowych   333
4. Konsekwencje w sferze bezpieczeństwa   336

Rozdział 18 [Mirosław Sułek]
Przemysł zbrojeniowy i handel bronią  344
1. Przemysł zbrojeniowy – jego funkcje i specyfika   345
2. Przemysł zbrojeniowy pod ciśnieniem podwójnej logiki funkcjonowania  347
3. Kompleks militarno-przemysłowy  348
4. Budżety wojskowe a handel bronią  350
5. Handel bronią – współpraca i kontrola  356

Część IV. Narodowe polityki i strategie bezpieczeństwa
[Bolesław Balcerowicz]
1. Uwarunkowania polityki i strategii bezpieczeństwa państwa  364
2. Strategie, koncepcje strategiczne bezpieczeństwa  368
3. Stany Zjednoczone  370
4. Federacja Rosyjska  377
5. Niemcy  385
6. Francja  390
7. Chiny  395
8. Szwajcaria  400
9. Izrael  403
10. Polska  405

Część V. Bezpieczeństwo w teoriach stosunków międzynarodowych
[Anna Wojciuk]
1. Realizm   416
2. Neoliberalizm  430
3. Konstruktywizm  439
4. Podejścia krytyczne  443
Bibliografia   448
Indeks nazwisk  468
Noty o Autorach  476