Bóg a sprawa polska

• Druk: Warszawa, 2018
• Autor: Mirosława Grabowska
• Wydawca: Scholar

Co trafniej objaśnia religijność ludzi i społeczeństw oraz stosunki państwo–Kościół: teoria czy historia? W książce Bóg a sprawa polska. Poza granicami teorii sekularyzacji analizowana jest teoria sekularyzacji, głosząca – w wersji hard – że sekularyzacja to uniwersalny proces, w którym religia, jej instytucje i religijność ludzi tracą na znaczeniu i z czasem zamierają. Krytykowano ją na dwa sposoby: pod hasłem „nieprawda, że” oraz „trzeba wyjaśniać to inaczej”. Jak? Trzeba objaśniać, odwołując się do historii: religia, religijność i stosunki państwo–Kościół są na „historycznej uwięzi”. Kształtują je konkretne wydarzenia i polityczne decyzje, „dokumenty założycielskie” i prawo, czynniki społeczne, czasy próby, jak II wojna światowa czy komunizm, wybitni przywódcy. Dotyczy to także Polski – a zdaniem autorki przede wszystkim Polski. Ocena kondycji religijności społeczeństwa polskiego wypada niejednoznacznie, ale przyszłość nie jest przesądzona – zależy od nas.

Książka Bóg a sprawa Polska. Poza granicami teorii sekularyzacji dotyka w dziedzinie nauk społecznych spraw najważniejszych i czyni to w sposób niezwykle rzetelny, stawiając raczej znaki zapytania niż sugerując pochopne odpowiedzi. Jest też napisana klarownym i precyzyjnym językiem, dalekim od żargonu naukowego i niepozbawionym walorów literackich.
z recenzji wydawniczej prof. Zbigniewa Stawrowskiego

Monografia autorstwa Mirosławy Grabowskiej jest śmiałym, wielowątkowym projektem ukazującym złożoność i specyfikę „polskiego przypadku”, w którym treści religijne i narodowe stanowią specyficzny aliaż, pozostający zarówno pod wpływem uwarunkowań historycznych, jak i współczesnego kontekstu geopolitycznego. Casus Polski przekracza możliwości opisu i analizy jedynie w ramach projektu sekularyzacyjnego, poddanego przez autorkę wielostronnej, wyważonej i zniuansowanej krytyce.
z recenzji wydawniczej prof. Marii Sroczyńskiej

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Socjologia
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Polityka
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Religia i teologia
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-7383-489-7
• ISBN druku: 978-83-7383-489-7
• Liczba stron: 240

Spis treści
Wprowadzenie   7
1. Religia – Kościół – religijność  8
2. Teoria sekularyzacji i jej późne dzieci: duchowość i postsekularyzm   11
3. Stosunki między państwem a Kościołem (Kościołami)   16
4. A to Polska właśnie  21
5. Wnioski i podsumowanie   37
Rozdział I. Requiem dla teorii sekularyzacji?   39
1. Historyczne konteksty przepowiadania sekularyzacji   39
2. Teoria sekularyzacji: inspiracje klasyków i „wersja standardowa”   48
3. Krytyki teorii sekularyzacji oraz jej uściślanie i niuansowanie   61
4. Teoria sekularyzacji a „przypadek Polski”   67
5. Krytyki teorii sekularyzacji po raz drugi  70
6. Debata sekularyzacyjna – uwagi końcowe   77
Rozdział II. Boskie i cesarskie, czyli stosunki między państwem
a Kościołem (Kościołami)   85
1. Uwarunkowania historyczne. USA i Francja   85
2. Uwarunkowania i modele stosunków państwo–Kościół (Kościoły)   100
3. Uwagi końcowe   116
Rozdział III. Przypadek Polski – wprowadzenie  119
1. Jeszcze o historii minionej  119
2. Jeszcze o historii nowszej  123
3. Krótko o historii III Rzeczpospolitej   126
4. Teoria i empiria   132
Rozdział IV. Żydzi – problem religijny, problem moralny,
problem polski   136
1. Problem polski, problem moralny, problem religijny   136
2. Żydowskie korzenie chrześcijaństwa   140
3. Czy można winić Żydów za śmierć Jezusa?  145
4. Wobec zagłady  150
5. Obecna nieobecność  156
Rozdział V. Religijność społeczeństwa polskiego –
szkic do portretu   170
1. Religijność i jej badanie   170
2. Polonia semper fidelis?  171
3. Czy religijność wpływa na różne sfery życia?   188
Rozdział VI. Boskie i cesarskie, czyli stosunki między państwem
a Kościołem w Polsce  196
1. Stosunki między państwem a Kościołem – poziom instytucjonalny   196
2. Stosunki państwo–Kościół w świadomości społecznej   202
Epilog: historia i teoria   211
Bibliografia   222
Indeks nazwisk   235