Edukacja i wychowanie w dyskursie nauki i codzienności
Książka pt. Edukacja i
wychowanie w dyskursie nauki i codzienności jest wynikiem dwóch dopełniających się aktywności, dwóch sposobów mojego „bycia w świecie”, dwóch rodzajów mojego zaangażowania. Pierwszy z nich to moja profesjonalna rola – rola badacza rzeczywistości społecznej. Edukacja i wychowanie stanowią dwa procesy, które angażują moje myślenie, moje teoretyczne poszukiwania, moje empiryczne działania na wielu bardzo różnych poziomach ogólności. Społeczno-kulturowe, ideologiczne źródła i ograniczenia procesów wychowania i edukacji, przypisywane i realizowane w nich cele, bariery na drodze do ich osiągania, możliwości i przykłady przezwyciężania tych barier – to tylko niektóre z rodzajów zaangażowania. Drugi wiąże się z krytycznym spojrzeniem na codzienność, jest odpowiedzią na wpisane w nią problemy, niebezpieczeństwa, a nawet absurdy. Codzienność może być okazją do uczenia się lub kontekstem twórczych, satysfakcjonujących działań, sposobem realizacji zamierzeń. Może także ograniczać, zawodzić, spychać na margines czy wykluczać. Edukacja i wychowanie, jako dwa podstawowe procesy wpisane w ludzką egzystencję, kształtujące, determinujące jej przebieg, są opisywane, badane, porządkowane i interpretowane przez dyskurs nauki. Są jednak także obecne w każdym przejawie, w każdym momencie naszej codzienności – w mediach, w debacie publicznej, w naszych rodzinnych domach, na ulicy, w instytucjach, ujawniają się w naszych wyborach, zachowaniach, w każdym naszym działaniu. Tak je właśnie w zaprezentowanych w tej książce tekstach odczytuję.
Dlatego książka Edukacja i wychowanie w dyskursie nauki i codzienności składa się z dwóch części.
Autorka
Wstęp; 7
Część pierwsza
Edukacja i wychowanie w dyskursie nauki
Możliwości poznawania, rozumienia i zmiany
Typy wiedzy o współczesnej rodzinie jako przykład normatywizmu pedagogiki; 15
Narracja. Tożsamość. Wychowanie. Perspektywa przejścia i zmiany; 25
Podmiot w narracjach. Biografia. Autobiografia. Tożsamość; 49
Pedagogika dyskursywna – nadzieje i możliwości; 63
Dwa światy rozwoju. Szkoła wobec iluzji pomocy i wsparcia; 93
Nieadekwatna. Nowoczesna szkoła w ponowoczesnym społeczeństwie; 101
Przystosowanie czy rozwój? Pytanie o jakość i cel edukacji w szkole wyższej; 107
Część druga
Codzienność i edukacja
Eseje krytyczne
Na czym oparta jest Polska?; 125
Piękne, miłe, ale czy na pewno mądre? Głos przy okazji debaty o parytetach; 128
Młodzi 2011. Czy czuję Wasz oddech na plecach?; 131
Inni, różni, odmienni. Dziewczynki i chłopcy w wychowaniu domowym i edukacji szkolnej; 134
Nie chcemy do szkoły, czyli krótka historia pewnej reformy; 140
Czy prawo może szkodzić?; 145
Przez żołądek do... żłobka; 147
Pusta szkoła, czyli jak spełniają się marzenia; 150
Lekcja języka polskiego; 153
O nauczycielu doskonałym; 155
O globalnym nastolatku i Nauczycielu Mistrzu; 158
Elitarne czy egalitarne? Pytanie o szkołę wyższą; 161
Zawiedzione nadzieje; 163
Zamiast zakończenia – „Po życie sięgać nowe”, czyli pedagodzy o sobie, pedagogice i szkole; 168
